Onlangs las ik een blog van vriend Bas van der Veldt van AFAS Software ). Hij vertelt dat hij niet tegen rotzooi kan en het kantoor van AFAS spik en span wil hebben. Een bekertje dat ergens op een bureau blijft staan daar wordt hij kriegel van. En met een bedrijf samenwerken dat er facilitair een bende van maakt, dat wil hij niet.
Ik snap hem wel. Wie wil er nou in een kantoor werken waar het een smerige boel is? Liever in een mooi ordelijk kantoor. En hij is niet de enige die dat zo wil. Een opgeruimd huis is een opgeruimd hoofd. Dus als je een opgeruimd kantoor hebt, dan is er meer ruimte in je hoofd om te werken. Lijkt me logisch.
Maar… en je voelde al een maar aankomen… alles netjes en strak heeft nadelen. En misschien wel grotere nadelen dan je zou denken.
Spectrum
Als je kijkt naar hoe mensen wonen kun je twee extremiteiten voor je zien. De een is zo’n huis waar je geen normale stap kunt zetten omdat overal troep ligt. De muizen en kakkerlakken zie je overal lopen. Het stinkt. Overal vetvlekken op de vloer, de muren en het plafond. Als je een kastdeur open zou trekken dan wordt je bedolven onder de zooi. Zo’n huis waar een tv-programma aan te pas moet komen om het bewoonbaar te maken. Pure chaos. Je zou er letterlijk en figuurlijk ziek van worden om daar te wonen. Dat is de ene kant van het spectrum.
De andere kant is zo’n huis waar als je binnenkomt geen smetje te bekennen is. Alles is perfect afgestoft. Muren strak wit. De spullen staan op de perfecte plek. Servies prachtig geordend en in de juiste draaihoek geplaatst. Boeken op kleur, grootte én alfabetische volgorde (alsof ze het zo uitgezocht hebben). De stoffen meubels en ook de tafels zijn bedekt in plastic hoezen. De stofzuiger, kruimeldief en de vloermop staan klaar om elke bacterie op te zuigen of dood te vegen. Pure orde. En ook hier kun je goed ziek van worden. Vooral mentaal.
Natuurlijk zit er veel tussenin. En gelukkig maar. Juist de meer normale situaties zijn een stuk gezonder. We verlangen soms veel naar orde (zeker in Nederland). Maar een plek zonder wat chaos voelt juist onveilig. Teveel chaos is zeker niet goed. Teveel orde ook niet.
Je kunt merken dat een bepaalde balans tussen orde en chaos ons goed doet. We vinden vaak de afwisseling van ordelijke stad naar chaotische natuur prettig. Steden die rechtlijnig opgebouwd zijn (denk Manhatten), met een park in het midden (Central Park). Ook onze tuinen geven wat chaos in een geordend afgebakend gebied. Niet voor niets dat Adam en Eva in het Hof (Garden) van Eden woonde. De perfecte mix van ordelijke chaos. Yin en Yang.
Consequenties van teveel orde
Wat teveel chaos of een zooi in een woon, werk of leefgebied doet lijkt me voor de hand liggend. Maar wat teveel orde en opgeruimdheid doet is misschien wat vaag.
In een te ordelijke ruimte voel je je alsof je op eieren loopt. Alsof je geen misstap mag maken. Je bent op je hoede, want om elke scheet kun je op je vingers getikt worden door iemand. Zorg maar dat je in de pas loopt, want anders word je al snel een outcast of paria: iemand waar mensen met een boog omheen lopen en je er vies bij aankijken of negeren.
Kortom psychologische veiligheid laag. Continu verhoogd stressniveau. Fouten maken mag niet. En je hebt zeker niet het idee dat je jezelf kunt zijn.
Allemaal dingen die we in de moderne organisatie willen of op ons organisatie-waardelijstje zetten als belangrijk: #BijOnsMagJeFoutenMaken #EnZoLekkerJezelfZijn
Rommel-Light
Als dat het geval is, zullen we dan eens tolereren dat het ietsjes meer rommelig is? Dat een werkplek eruit ziet alsof er daadwerkelijk echte mensen komen. Zeker nu we weer langzaam aan naar kantoor mogen, lijkt het me verstandig onze huiselijke maniertjes ook gewoon mee naar kantoor te nemen. Maak er geen pestbende van. Maar het hoeft ook geen steriele operatiekamer te zijn. Balans!
Dat overmatige opruimen en te strakke kantoorruimte verhaal, dat mag een tandje minder. Laat dus maar weer een keer je beker staan of wat dingen op het bureau slingeren. Veel plezier!
Door: Lennard Toma
Lennard Toma is organisatiepsycholoog, maker van de podcast Hoe dan?!, spreker en mede-eigenaar van KeytoeY (een spinoff van het anders georganiseerde Keytoe), auteur van het boek 99 Problems But The Boss Ain’t One en aanjager van KeytoeAcademy, een online course platform. Hij probeert bestaande en vastgeroeste denkwijzen in organisaties om te buigen. Zijn missie is om een bedrijf als Keytoe meer de norm dan de uitzondering te maken.
