De opkomst van de wetenschap, de verlichting en de ontzuiling hebben ervoor gezorgd dat het magische, kosmologische en religieuze meer naar de achtergrond zijn geraakt in onze samenleving.
Zeker als leider van een organisatie of als professional word je geacht op basis van cijfers, argumenten en feiten besluiten te nemen en te handelen. Een groot goed; het heeft ons veel gebracht. Tegelijk voelt dat soms ook leeg en verarmd. Dat je op basis van feiten moet besluiten een afdeling op te doeken, maar dat ‘je onderbuik’ of je verlangen het zo graag nog een jaartje wil proberen. Of dat je op basis van een cv een ideale fusiepartner tegenkomt, maar je toch steeds wat witjes wegtrekt als je tegenover je nieuwe collega-bestuurder zit en je in je dromen ’s nachts een flesje bier over zijn hoofd leeg giet. Dat je datingapp de ideale partner aan je voorstelt, maar ze gewoon niet lekker ruikt als je naast haar op het strand loopt.
Zachte kant verdwijnt in organisaties
Dat er meer is tussen hemel en aarde beseffen de meeste mensen wel. Maar het is niet gebruikelijk om ‘gevoel’, ‘dromen’ of ‘irrationalteit’ openlijk te bespreken of te betrekken in besluitvorming. Het gevolg is overigens niet dat die zachte kant in ons leven en in organisaties verdwijnt; vaak gaat die onder tafel door. Dan proberen we rationele argumenten te plakken bij een gevoelsmatige beslissing, om ons zo te verantwoorden.
In de antropologie gaan we uit van verschillende mensbeelden. Er is de homo economicus, die we meestal aanspreken in organisaties. Dat is de logische, rationeel handelende mens. Maar in ons zit ook de homo ludens, de spelende mens. De homo faber, de ambachtelijke mens. De homo eroticus, de flirtende mens. En zeer zeker ook de homo significance, de zingevende mens, gevoelig voor rituelen, op zoek naar betekenisgeving, religiositeit, spiritualiteit en een snufje magie. Het is waardevol als we mens mogen zijn in al onze facetten. Misschien zelfs de waanzin op gepaste tijden mogen toelaten als wijze raadgever.
Doormijmeren thuis
Waar geloof jij in? Komen dromen, visioenen, psychotische ervaringen van binnenuit of van buiten? Ben je er bang voor of nodig je ze uit? Wat zou er gebeuren als we ze zouden toelaten, gebruiken? Ze raadplegen in plaats van ze af te doen als onzin of last? Gebruik jij je dromen in je leven? En deel je ze? Doe je weleens iets om dromen of visioenen op te wekken? En vertel je dat tegen andere mensen?
Doormijmeren op je werk
Zou je het durven, collectief op een droomreis gaan als je samen iets wilt bereiken op je school, buurt, werk, gezin? Hoe zou die reis eruitzien? Hoe krijg je mensen in die andere hersenstand en laat je ze dromen? Moet er in een droomreis ook altijd een nacht zitten? Hoe kun je kunst, muziek, verbeelding en theater gebruiken om de toekomst van jouw bedrijf of organisatie te verkennen? Wat zou er gebeuren als je je visiedocument eens door een orkest laat vertolken in plaats van in bulletpoints?
Beluister de podcast Da’s Gek met Danielle Braun
Meer van de Minicursus antropologie:
Bron: Da’s gek
Door: Danielle Braun
