Managers moeten meer aandacht hebben voor de mentale gezondheid van hun medewerkers. Dat vindt Rob Rijbroek, directeur van opleider ISBW. ‘Dat is nu vaak nog een ondergeschoven kindje, omdat managers – gechargeerd gezegd – moeten zorgen dat de business blijft draaien: het werk moet gebeuren en worden georganiseerd, het moet zo efficiënt mogelijk geregeld worden, er moet omzet gemaakt worden.’ Maar volgens Rijbroek heeft een manager juist ook een rol bij het signaleren en voorkomen van mentale problemen.
De ISBW-directeur ziet vier belangrijke rollen voor de manager: ondernemen, coachen, leidinggeven, en plannen en organiseren. ‘Waarbij de coachende rol op dit moment de belangrijkste is’, zegt hij, ‘Dat komt vaak neer op het luisteren, iemand opdrachten geven, complimentjes geven of juist extra motiveren. En dat wordt wel vrij goed gedaan in Nederland, zo blijkt uit onderzoek. En mentale gezondheid is daar een onderdeel van.’
One minute manager
Rijbroek noemt als een manier om te signaleren het fenomeen one minute manager, wat betekent dat elke manager elke dag 1 minuut letterlijk en figuurlijk in de ogen van de medewerker moet kijken. ‘Want dat kan je zien hoe iemand in zijn vel zit’, zegt Rijbroek, ‘Als je dat elke dag zou doen, dan draagt dat bij aan preventie van mentale problemen.’ Dat betekent overigens niet perse dat de manager ook verantwoordelijk moet worden van het oplossen daarvan. Rijbroek zegt: ‘De meeste managers zijn niet zo bedreven in het omgaan met psychologische klachten. Die zouden het stokje over moeten geven aan mensen van HRM die daar meer voor geleerd hebben, en die kunnen dan in gesprek met die collega, of doorverwijzen naar de bedrijfsarts. Maar wel in die volgorde’.
Uit cijfers blijkt dat 11% van de Nederlanders kampt met psychische klachten. Grofweg 1 op de 10 werkenden heeft daar dus ook last van. Rijbroek denkt dat het taboe op mentale klachten minder zou moeten worden, zeker in deze tijd waarin inclusiviteit steeds belangrijker wordt. ‘Het hangt van de functie af van zo’n medewerker, maar ik ben ervan overtuigd dat die mensen prima kunnen functioneren in het bedrijf, maar wel met de juiste begeleiding. En op dat vlak moeten bedrijven getraind worden. Laat dus managers, zoveel mogelijk managers, scholing krijgen om daarmee om te gaan bij het aannemen, signaleren, maar ook het begeleiden op het mentale vlak, waar ISBW verschillende soorten opleidingen voor biedt.’
Niets meer missen?
Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief
Manager als bron van stress
Desondanks zijn het ook vaak managers die bronnen van stress zijn, of die de druk te ver opvoeren waardoor medewerkers uitvallen. ‘Het is net als in de sport, het gaat om balans’, zegt voormalig profvoetballer Rijbroek, ‘Ik vind dat een manager wel het uiterste van een medewerker mag verwachten, de lat wat hoger leggen, doelen stellen. Maar niet altijd. Als je de druk het ene uur opvoert, moet je de druk het andere uur weer wat wegnemen. En dat zou een manager moeten kunnen, maar dat werkt niet altijd zo. Want een manager heeft wel de taak om doelstellingen te halen, en de taak om te zorgen dat medewerkers goed in hun vel zitten. Dat doe je ook door druk weg te halen, taken weg te halen, te kijken naar de agenda en zeggen: ‘als ik dit zo allemaal hoor, moet je dat allemaal wel doen? Kun je die 2 dingen niet laten zitten?’ Als je als manager twee dingen bij een werknemer die het druk heeft weghaalt, krijg je er misschien wel vijf dingen voor terug, waaronder in ieder geval een blije, gelukkige medewerker die er weer zin in heeft morgen.’
Ook een beter balans tussen werk en privé zorgt voor blije medewerkers, en ook het bewaken van die grens is een belangrijke taak van de manager. Rijbroek: ‘Veel managers hebben in hun jacht op doelstellingen geen zin in geklets over het privéleven van die medewerker, maar beseffen niet dat wanneer ze dat wel doen, ze er veel meer voor terugkrijgen.’ Want juist het meer informele contact wordt gemist. ‘Niet alleen tussen medewerkers onderling, maar ook de manager wordt gemist bij het informele gesprek de koffieautomaat’, zegt Rijbroek, ‘Dus als je overleg hebt, begin dan niet gelijk met die werkagenda, maar begin met het privé, hoe gaat het met ze. En medewerkers moeten dat ook aan de manager vragen. Want dat horen wij ook in onze lessen: die managers vallen bijna achterover als iemand vraagt hoe het met hen gaat. Dat zijn ze niet gewend.’
Communicatie
Uiteindelijk gaat dus allemaal om communicatie zegt Rijbroek: ‘Je moet afwisselend praten met mensen. Zakelijk, persoonlijk, privé. Je kunt beter 10 minuten kort en krachtig praten dan 2 uur lang. Dan kun je beter 2 uur later nog 10 minuten praten. Besteed aandacht aan het signaleren van mentale problemen bij je medewerker. En laat je desnoods bijscholen.’
Door: Eduard van Brakel
