Bij spiritualiteit wordt aan mensen gevraagd hun hoofd en hart in te zetten. Het logische denken is één manier om de werkelijkheid te benaderen. Een spirituele benadering boort andere bronnen in mensen aan en zorgt voor een verbinding met ‘diepere lagen’. Door intervisie en spiritualiteit aan elkaar te koppelen wordt een zoektocht versterkt naar inspiratie, zingeving en verbinding.
Kenmerken van de Stiltemethode
De Stiltemethode kenmerkt zich door het gebruik van spirituele bronnen. De methode start met het toepassen van een spirituele bron. Deze bron kan divers zijn; een wandeling, muziekstuk, stilte, gedicht, et cetera. Doel is in het ‘hier en nu’ te komen en je open te kunnen stellen voor de vraag van de casusinbrenger. De meditatieve en stiltemomenten in de methode geven ruimte voor reflectie en bezinning in de zoektocht naar zingeving.
Wat maakt de werkwijze uniek? De methode is een ‘zachte’ benadering die deelnemers uitnodigt zich open te stellen, ook door stilte te gebruiken. Er ontstaat een sfeer van mildheid, respect en ruimte voor jezelf en voor elkaar.
Spiritualiteit opent alle zintuigen en maakt mensen gevoelig voor dynamieken die in ‘de onderstroom’ spelen. De werkwijze nodigt uit met andere ogen te kijken naar wat er is, te luisteren naar wat aanspreekt en te ervaren welke betekenis een thema heeft voor jezelf, voor een groep of voor een organisatie.
Reflecterende zoektocht
Alle spirituele tradities vragen om een onderzoek van de eigen oordelen en de gevoelens die daarmee gepaard gaan, deze belemmerende oordelen te leren herkennen en het vermogen ze los te laten. Je leert jezelf te zien als een spiegel en als onderdeel van het grotere geheel. De vraag waar een oordeel vandaan komt, welke functie en kettingreacties het heeft, is minstens zo belangrijk als de aanleiding. De zoektocht is reflecterend en niet corrigerend. Niet het weten staat centraal, maar het verkennen van het proces van weten en de bron van waaruit het innerlijke weten ontstaat.
Uniek is dat stilte en openheid ruimte geven aan diepere intuïtieve inzichten. Illustratief is het boeddhistische gezegde: ‘Als je de geest niet manipuleert, is hij van nature gelukzalig, net zoals water van nature transparant en helder is wanneer je het met rust laat’ (cit. in Sogyal Rinpoche, 1995).
De Stiltemethode sluit nauw aan bij de boeddhistische spirituele traditie, een bewerking voor intervisie van de methode van Insight Dialogue van Gregory Kramer. Iedere deelnemer volgt het ritme van Kramer: stilte, ontspannen, open je, vertrouw op wat zich voordoet of in je opkomt, luister diep en spreek de waarheid.
Wat levert de methode Intervisie en spiritualiteit op?
De werkwijze verruimt het persoonlijke en professionele blikveld. Kijken vanuit een spirituele aanpak relativeert en opent nieuwe wegen in handelen. Er ontstaan nieuwe inzichten in eigen terugkerende patronen, die zich uiten in voorkeurbenadering, -houding en -interventies, en de onderliggende behoeften die dat patroon voeden.
Er is meer sensitiviteit voor ‘het hier en het nu’, de onderstroom, de energie die wordt uitgestraald. De casusbrenger kijkt, luistert, tast en ervaart meer, benut zichzelf en al zijn zintuigen als spiegel van wat er speelt en niet wordt gezegd. De persoonlijke zoektocht naar zingeving wordt gevoed. Je wordt gestimuleerd te onderzoeken hoe je dit kunt toepassen in je werk. Je leert te handelen vanuit contact met je eigen spirituele bron en je bent in staat de innerlijke belemmeringen die dit in de weg staan, te onderzoeken.
Voor- en nadelen van de stiltemethode
Voordelen
- De uiteenlopende spirituele bronnen nodigen uit tot oefenen met het uitstellen van oordelen, met invoelende reflectie, tot kwetsbaar opstellen en openheid in de confrontatie.
- Er wordt gewerkt met veel stiltemomenten. Dit geeft de rust en de ruimte om nieuwe inzichten te verkrijgen bij de casusinbrenger en bij de deelnemers. Door de stilte dringt de vraag dieper door bij de casusinbrenger. De deelnemers stellen meer vragen vanuit hun intuïtie en luisteren naar andere invalshoeken.
- Door de stappen kan in de groep een diepe verbondenheid en betrokkenheid ontstaan die maken dat verborgen behoeften en hardnekkige patronen onderwerp van gesprek kunnen worden.
Nadelen
- De werkwijze bevat veel stiltemomenten en is minder gericht op de dialoog en het stellen van vragen. Sommige deelnemers kunnen de methode hierdoor als minder interactief ervaren.
- Werken met een spirituele bron en meditatie (in stap 1, 4 en 7) kan voor sommige deelnemers die er niet bekend mee zijn ongemakkelijk aanvoelen.
- Het toepassen van stilte, en stil zijn in gedrag, zorgt voor reflectie en verdieping. Sommige deelnemers kunnen rust ook als onrust ervaren; dit kan een effect op de groep hebben.
Valkuilen van de stiltemethode
- Spiritualiteit leert je ‘mededogen’ in de zin van ‘deernis’ (compassie) te hebben. Dit kan leiden tot te aardig zijn en de pijnpunten of irritaties niet meer te benoemen.
- Bij de spirituele bron moet men in het oog houden dat het gaat om wat de bron met je doet als mens en in je handelen. Afhankelijk van de bron kan het ontaarden in tekstanalyse: uitgebreid verkennen wat er staat en wat de schrijver bedoelt.
Bron: Praktijkboek Intervisie
Door: Monique Bellersen, Inez Kohlmann
