Voor jou geldt ook: hoe je jezelf neerzet in een bepaalde situatie heeft grote invloed op de uitkomst van wat je wilt bereiken. Laat ik me aan je voorstellen. Hallo, ik ben Bas Mouton: Speech Republic-trainer, vader van twee kinderen, partner van mijn vriendin Elsbeth, VVD’er, motorrijder, mountainbiker, Amsterdammer, jurist, econoom, politicoloog, strategisch communicatieadviseur, hobbykok, squashspeler, zoon, polisnummer 156892 …
Identiteiten
Ik noem dit identiteiten. Ieder mens heeft zo wel een lijst van – schrik niet – een paar honderd identiteiten. Zo ben ik bijvoorbeeld ook een persoonlijk recordhouder wielrennen op de Mont Ventoux van één uur en vijftig minuten, een koning in het kwijtraken van mijn sleutelbos, een ochtendhumeurige, een massagestoelbezitter en ga zo maar door.
Oefening 1
Maak voor jezelf een lijstje met twintig ‘identiteiten’ die jij zelf bent. Kijk naar bovenstaande voorbeelden en schrijf naast een paar geijkte zelfdefinities zoals manager, buurman of moeder ook juist een paar onverwachte identiteiten op zoals frikadellenliefh ebber, kriebelneus of whiskyfan. Maak voor jezelf een lijst met twintig verschillende identiteiten. Kun jij je voorstellen dat je vanuit deze verschillende identiteiten impact op de wereld kunt hebben? En dat elke identiteit dat op geheel eigen wijze doet? Aan jou de keuze welke identiteit in welke situatie de meeste kans heeft op succes.Kies bewust
Juist je meer onverwachte identiteiten kunnen je helpen jezelf opnieuw aan je publiek voor te stellen. Kies daarbij heel bewust wie of wat je van jezelf laat zien, op welk moment. Welke identiteit jij in welke situatie voorop plaatst. Zo kan een politicus ervoor kiezen een andere kant van zichzelf te laten zien als hij in de Tweede Kamer spreekt dan wanneer hij op een middelbare school een groep jongeren te woord staat. Ook kan hij een andere identiteit voorop zetten wanneer hij geïnterviewd wordt voor een feministisch vrouwenblad dan wanneer hij op een congres spreekt voor jonge, veelbelovende politici.
Op de middelbare school vertelt hij bijvoorbeeld: ‘Toen ik zo oud was als jullie, zat ik op het Amsterdams Lyceum. Ik spijbelde nooit omdat ik dat niet durfde.’ In zijn interview voor het blad Opzij begint hij bijvoorbeeld met: ‘Ik ben de trotse echtgenoot van Marianne, mijn vrouw die haar eigen bedrijf runt.’ Voor de jonge, veelbelovende politici zou hij misschien vertellen: ‘Toen ik een jaar of acht was, werd vastgesteld dat ik dyslectisch ben. Dus toen ik tegen mijn moeder zei dat ik de politiek in wilde, zei ze dat dat waarschijnlijk niet zou lukken, omdat ik slecht kon lezen en schrijven.’
Elke keer iemand anders?
Is de persoon in kwestie nu iedere keer iemand anders? Nee natuurlijk niet. Voor elke gelegenheid, voor ieder publiek laat hij die identiteit zien die het meest potentieel magisch is voor die situatie. Het effect bij het publiek? De middelbare scholier, de feminist, de jonge politicus … onbewust denken ze al snel: ja, ik mag hem, ja, ik vertrouw hem. En de kans dat ze daarmee naar zijn boodschap willen luisteren wordt veel groter.
Nog een aantal voorbeelden van het inzetten van identiteiten uit mijn dagelijkse praktijk als trainer:
Een klant die een groots opgezet concept voor een nieuw zorgsysteem wilde pitchen aan een club investeerders: ‘Toen mijn vader echt goede zorg nodig had na een hartaanval, was het mijn frustratie dat ik zag dat het zorgsysteem zoals het nu is die hulp niet kan bieden omdat de verschillende zorgonderdelen niet met elkaar verbonden zijn. Mijn eigen vader werd van het kastje naar de muur gestuurd en moest iedere keer opnieuw zijn verhaal vertellen …’
Elkaars buddy
Kun je het verschil bedenken als deze klant had gezegd: ‘Mijn naam is Jan Vermeer en ik ben de eigenaar van Transzorg.’ Welke identiteit werkt het beste? Die van de zoon van een vader die behoefte heeft aan degelijke zorg, of zijn functie als ondernemer en verkoper? Een manager bij een bank vroeg mij hem te helpen met een verhaal voor zijn team waarin hij hen wilde aanmoedigen om meer om hulp te vragen en elkaar bij te staan: ‘Ik vind het in mijn vrije tijd heerlijk om te duiken samen met mijn dochters. En een van de kenmerken van duiken is dat je het nooit alleen doet. Je gaat altijd de diepte in met een buddy en je houdt elkaar scherp in de gaten. Als je buddy het signaal geeft dat er iets niet in de haak is dan besluit je meteen of je blijft waar je bent en het oplost of dat je meteen naar boven gaat … Dus wees elkaars buddy; als de ander aangeeft dat het niet goed gaat, help elkaar dan met het maken van een helder besluit.’
Oefening 2
Kies een boodschap uit, bijvoorbeeld, ‘Laten we beter samenwerken!’En bedenk voor elk van de twintig identiteiten die je bij oefening 1 gekozen hebt, hoe je vanuit die identiteit deze boodschap op een originele manier tot leven kunt laten komen.
Merk je dat de gekozen identiteit het verhaal wezenlijk verandert, maar niet de boodschap?
Zijn identiteit als duikliefhebber gaf ruimte aan een analogie van zijn medewerkers waarin zij beter begrepen hoe ze met elkaar moesten samenwerken. En zijn publiek leerde hem ook op een nieuwe manier kennen. Hij was niet alleen de strenge baas van de afdeling, maar ook de liefhebbende vader die met zijn twee dochters gaat duiken.
Bron: Magie in al je communicatie
Door: Bas Mouton
