Dit decennium is cruciaal voor klimaatactie. Digitalisering speelt daarin een net zo cruciale rol: digitalisering kan volgens het WEF de wereldwijde CO2-uitstoot in potentie met 20% verminderen. Dit samenspel tussen digitalisering en verduurzaming heet de twin transition. Door de twin transition te omarmen, kunnen organisaties tegelijkertijd duurzaamheidsdoelstellingen behalen én toekomstbestendiger worden.
Wat is de twin transition en waarom is het belangrijk?
De twin transition erkent dat er een enorm, onbenut potentieel bestaat voor technologie en data om verduurzaming te stimuleren. In plaats van digitale en duurzame doelstellingen apart van elkaar op te pakken, combineert een twin transition-strategie deze twee trajecten om verduurzaming te verweven met efficiëntie en productiviteit.
Digitalisering an sich lijkt duurzaam. Want als we bijvoorbeeld thuiswerken, hoeven we niet in de auto te stappen. Door digitale assets en infrastructuren te optimaliseren om de milieu-impact te beperken, kunnen organisaties dus twee vliegen in één klap slaan: duurzamer én efficiënter werken.
Hoewel de urgentie van een twin transition duidelijk is, is het makkelijker gezegd dan gedaan om deze in de praktijk te brengen. Soms ontbreekt een consistente aanpak, een andere keer beweegt men te traag omdat de opgave te complex is en botst met bestaande strategieën. Ook de samenwerking tussen IT-teams en verduurzamingsteams ligt nog lang niet altijd voor de hand. De vraag is dan ook: hoe kunnen organisaties de nodige obstakels wegnemen en beginnen aan een twin transition-reis met impact?
Hoe krijg je de twin transition van de grond?
Hoewel de urgentie van de Twin Transition niet valt te ontkennen, worstelen veel IT-leiders om deze in de praktijk te brengen. Twin Transitions komen met complexe uitdagingen: zoals het betrekken van stakeholders, creëren van verantwoordelijkheid en de conceptfase te ontstijgen. Als gevolg hiervan worden er maar weinig gestructureerde plannen uitgevoerd.
De belangrijkste sleutel tot succes is samenwerking. De creatie en implementatie van een Twin Transition-roadmap vereist innovatie, transformatie, betrokkenheid van meerdere stakeholders en goed verandermanagement. Om je momentum te maximaliseren, is het aan te raden om iedere Twin Transition met een klein, multidisciplinair team te begeleiden. Dit zijn mensen met de juiste technische vaardigheden en kennis van duurzaamheid die samen een overzicht hebben over de hele organisatie. Betrek bijvoorbeeld niet alleen IT-leiders, maar ook verantwoordelijken voor MVO, de commerciële organisatie en operations.
Zorg er daarbij ook voor dat de belangrijkste stakeholders uit je ecosysteem worden meegenomen. Brede betrokkenheid van verschillende afdelingen en organisaties is cruciaal, omdat de projecten in jouw Twin Transition invloed gaan hebben op bedrijfsprocessen, mensen, infrastructuur, beleid en organisatie.
Drie stappen
Er zijn 3 stappen om te doorlopen:
Stap 1: Duidelijk over doelen
Wees duidelijk tegen jezelf en je teams over je doelen. “We gaan verduurzamen” is te vaag en leidt niet tot haalbare transitiescenario’s. Zorg dus voor realistische doelen die passen in het bredere kader van je organisatiestrategie?
De truc is daarbij om ‘hotspots’ te identificeren, gebieden in de bedrijfsvoering waar de meeste uitstoot plaatsvindt, of waar de meeste resources worden verbruikt. Dit zijn de gebieden waar een Twin Transition het snelst tot positieve impact leidt.
Stap 2: Identificeer je kansen
Ben ook kritisch en realistisch over de activiteiten of bedrijfsprocessen die je wilt digitaliseren/verduurzamen. Zo is het niet bepaald handig om je als transportbedrijf als primaire doel te stellen om scope 3-emissies aan te pakken (indirecte emissies als gevolg van bedrijfsactiviteiten, maar die buiten het beheer van een organisatie vallen). Meer algemeen gesproken is het net zo onrealistisch om onmiddellijk resultaat te verwachten, of om te verwachten dat digitalisering de ‘silver bullet’ is voor je klimaatuitdagingen.
Een Twin Transition met kans van slagen beoordeelt de duurzaamheidsimpact van digitalisering met een holistische blik. Wat zijn je interne en externe afhankelijkheden? Kun je zelfstandig digitaliseren of heb je medewerking van partners in je toeleveringsketen nodig? Hoe meer afhankelijkheden, hoe complexer en lastiger de Twin Transition. Sla in deze overweging echter niet door naar gemakzucht: het kan zo zijn dat de meeste positieve impact kan worden behaald door een erg lastige uitdaging aan te pakken. Stel in dat geval natuurlijk wél realistische timelines.
Stap 3: Bezint eer ge begint
De laatste fase van de voorbereiding valideert je Twin Transition-roadmap. Zijn de geplande activiteiten haalbaar en brengen ze de bedrijfsvoering niet in gevaar? Is de ‘taakverdeling’ helder en is er een goed framework voor de gedeelde verantwoordelijkheden en definities van succes? Is de raad van bestuur akkoord?
Twin Transition: de Conclusie
Digitale en duurzame strategieën kunnen en moeten tegelijkertijd worden ontwikkeld. Maar dat gaat niet vanzelf. Het begint met gedegen voorbereiding. Dat gaat verder dan een strategie opzetten. Buy-in onder alle stakeholders is net zo belangrijk, maar daar helpt een zorgvuldig uitgewerkte Twin Transition-roadmap uiteraard ook mee.
Een Twin Transition zonder voorbereiding en buy-in is gedoemd te falen. Maar doorloop je de juiste stappen, dan ben je in staat je milieu-impact te verminderen, je digitale bedrijfsvoering te verbeteren én je morele verantwoordelijkheid te nemen naar toekomstige generaties, door bij te dragen aan een duurzamere wereld.
Door: : Ruud Brink, Country Lead en Managing Partner bij PA Consulting Nederland
