Laat jij je regelmatig leiden door bijvoorbeeld je drammerigheid, gemakzucht, neiging om dingen te negeren of juist de aanval en/of de verdediging in te zetten? Waardoor je dingen doet of zegt die totaal niet effectief zijn?
Wanneer je onbewust in dit gedrag schiet weet je hoogstwaarschijnlijk wel dat je niet effectief bent. Je hebt alleen geen idee hoe je dit gedrag om kunt zetten naar ander, lees; effectief, gedrag. Je hebt gewoon nog geen alternatief ontwikkeld voor je ineffectieve gedrag.
Gelukkig zijn er mogelijkheden genoeg om alternatieven te ontwikkelen. Maar hoe doe je dat?
Overlevingsstrategie
Realiseer je dat je ineffectieve gedrag een overlevingsstrategie is. Stel; je ineffectieve gedrag is je drammerigheid. Dan heeft dit in het verleden waarschijnlijk een functie gehad. Misschien kreeg je door veel te drammen de aandacht die je graag wilde en daardoor ook je zin dingen op jouw manier voor elkaar te krijgen.
Bedenk dat jij je overlevingsstrategie zelf in stand houdt. Het levert je namelijk altijd iets positiefs op. Tenminste, dat denk je. Maar het is allemaal schijn! Drammen zou bijvoorbeeld aandacht kunnen opleveren. Maar of dat nou positief is? Wie wil er nu aandacht krijgen door eerst eens flink te gaan drammen? Ik denk niemand. Je vertoont dit gedrag omdat je geen alternatief hebt gevonden om op een positieve manier aandacht te vragen.
Drammerigheid
Drammerigheid zorgt voor nog meer negativiteit. Het zorgt misschien wel voor spanning in je lijf waardoor je stress veroorzaakt bij jezelf. Daarnaast creëer je vaak ook negatieve gevoelens bij een ander. Je creëert misschien wel ergernis en daardoor afstand met die ander waardoor echte verbinding tussen jou en de ander ver te zoeken is.
Uiteraard is het comfortabel en veilig je overlevingsstrategie te blijven inzetten. Je weet wat het je oplevert. Je blijft zo in je comfortzone en hoeft niet te gaan stretchen (uit je comfortzone stappen om te leren). Dat laatste is nodig wil je uit je veilige zone stappen en alternatieven gaan ontwikkelen voor je overlevingsstrategie.
Belangrijk is te achterhalen wat de saboteur achter je overlevingsstrategie is. Welke overtuiging (een idee, oordeel of mening) houdt onbewust deze strategie in stand?
Een voorbeeld
-
Kees (leidinggevende) heeft de neiging vaak redelijk bot en direct over te komen naar zijn mensen waardoor hij in gesprekken vaak de aanval inzet. Veel van zijn teamleden zijn hier niet tegen opgewassen en weten niet goed wat ze aan hem hebben. De overlevingsstrategie van Kees is zijn aanvallende gedrag. Na doorvragen blijkt dat dit hem een bepaald soort macht oplevert. Dingen gaan dan op zijn manier en dat voelt fijn. Hij creëert echter ook minnen met zijn gedrag, zoals frustratie bij hemzelf. Verder staat de relatie met de ander flink onder druk wanneer hij iemand mentaal aanvalt. Met als gevolg dat er een verwijdering ontstaat.
Na dit te hebben geconstateerd ziet Kees heel goed in dat die macht niet echt positief is. Het is confronterend voor hem te zien dat hij onbewust macht gebruikt om dingen voor elkaar te krijgen.
De saboteurs (belemmerende overtuigingen) die onder zijn aanvallend gedrag liggen, kun je naar boven halen door jezelf de vraag te stellen: Wat is het ergste wat er kan gebeuren als ik mijn aanvallende gedrag stopzet.
Het voorbeeld: vervolg
-
Kees komt met het volgende: dan weet ik niet wat er gaat gebeuren, dan heb ik misschien geen gelijk, dan moet ik toegeven dat ik dingen niet weet. Een tussenvraag is dan: Wat is er zo erg aan om dingen niet te weten? Dat maakt me kwetsbaar, dan zien mensen mijn zwakke kant. De angel blijkt uiteindelijk te zijn dat Kees denkt alles te moeten weten. Hij wil niet laten zien dat hij iets niet weet. Dat voelt als afgaan.
Kees’ confrontatie met deze angst en het voelen hiervan gaf hem veel inzicht en opluchting. De angst die hij stelselmatig wegdrukte en niet wilde voelen door in zijn overleveringsstrategie te blijven, viel uiteindelijk wel mee. Na deze erkenning kon hij contact maken met zijn verlangen. Achter elke weerstand (datgene wat je niet wilt voelen; namelijk de angst) zit een verlangen. Zijn verlangen was om echt contact te maken met de ander. Om te luisteren, begrip te tonen en respect te hebben naar de ander.
Stappenplan
Het stappenplan naar het omzetten van je overlevingsstrategie naar een effectieve strategie.
- Stap 1: Onderzoek van welk gedrag van jezelf jij af en toe last hebt. Realiseer je dat dit een overlevingsstrategie is.
- Stap 2: Ontdek wat dit gedrag je positief en negatief oplevert.
- Stap 3: Ontdek wat je saboteur is. Stel jezelf de vraag: Wat is het ergste wat er kan gebeuren als ik deze overlevingsstrategie loslaat?
- Stap 4: Bedenk dat een overlevingsstrategie betekent dat jij in de weerstand zit. Je wilt je angst niet ervaren. Voel dus de angst.
- Stap 5: Achter elke weerstand zit een verlangen. Bedenk wat je liever wilt ervaren. Omschrijf iets waar jij 100% invloed op hebt.
Op deze manier neem je verantwoordelijkheid voor je gedrag en richt jij je alleen op je verlangens. Je ontdekt alternatieve strategieën voor je overlevingsstrategie. Deze leveren je veel meer op en maken je effectiever.
Bron: Marjan Haselhoff, BuroKracht op ManagementSite.
