Teams ontwikkelen vaak snel hun patronen. Deze patronen kunnen helpen bij het behalen van resultaten of ze werken de boel juist tegen. Een patroon is een zich steeds herhalende reeks van acties en reacties. De een doet dit; de ander doet dat. Patronen herken je door herhalingen van bepaald gedrag op te merken en te tellen: één keer een grapje is humor, twee keer een grapje is opletten geblazen, drie keer een grapje is een patroon en mogelijk een indicator voor iets dat aan het borrelen is binnen het team.
Als begeleider doe je er goed aan om het patroon en de betekenis ervan los te halen van elkaar. Kijk naar het waarneembare gedrag: de observatie. En bekijk welke boodschap je erin leest: de interpretatie.
Observatie
Als je van een afstand naar een teamvergadering kijkt, observeer je verbaal en non-verbaal gedrag. Verbaal gedrag hoor je: wat wordt er gezegd en op elke manier wordt het gebracht? Non-verbaal gedrag zie je: hoe zitten en bewegen mensen? Hoe vaak keren bepaalde gedragingen terug?
Interpretatie
Deze gedragingen leiden tot een interpretatie van wat er aan de hand is. Verbaal hoor je mensen door elkaar heen praten. Drie teamleden voeren het gesprek, de rest is stil. Het gesprek gaat van de hak op de tak en mensen vallen in herhaling. Non-verbaal zie je de stille mensen afhaken. Aan het eind van de vergadering is er geen knoop doorgehakt en dat frustreert.
Bijvoorbeeld: Observatie: Mensen stellen in deze discussie steeds nieuwe vragen zonder dat een vraag beantwoord wordt.
Interpretatie: Er is verwarring, mensen zijn de weg kwijt.
Negatieve patronen zorgen voor irritatie en onbegrip. Vaak zijn mensen zich niet bewust van deze negatieve patronen. Patronen worden pas doorbroken als de teamleden zich ervan bewust zijn en hun gedrag erop aanpassen. Het is aan jou als procesbegeleider om procesinterventies te maken en het team op die manier bewust te maken van patronen. Bij een procesinterventie benoem je een gedragspatroon en vervolgens het effect ervan. Zo maak je het patroon bekend en bespreekbaar.
Bron: Tools voor teams
