Wendbaarheid (agility) houdt in dat je snel een bocht kunt nemen; daarvoor moet je kwiek en lenig zijn. Ook Boyd gebruikte het concept wendbaarheid. Hij baseerde zich hierbij – als oud-militair vlieger – op de voordelen van de F-86 Sabre in de Korea-oorlog.
Hoewel het toestel lichter was en minder zwaar bewapend, kon het beter en sneller manoeuvreren dan de MiG-15. Zo kon het sneller transities uitvoeren van de ene positie in de lucht naar de volgende. Op dezelfde manier kan een wendbare organisatie snel transities uitvoeren en beter inspelen op de omstandigheden dan de klassieke organisatie dat kan. Ik stip nu enkele zaken aan die kenmerkend zijn voor de wendbare organisatie in vergelijking met klassieke organisaties.Kenmerken van een wendbare organisatie
- De klassieke organisatie is ontwikkeld voor het industriële tijdperk. In het postindustriële tijdperk is deze organisatievorm echter minder effectief. De wendbare organisatie presteert beter; ze gebruikt alle mogelijkheden die het huidige informatietijdperk biedt.
- De wendbare organisatie is afgestapt van het lineaire proces van het opstellen van een gedetailleerde routekaart (strategisch plan) naar de eindbestemming. Iedereen in de organisatie is op de hoogte van de missie en strategie. Die bieden richting en kader voor het handelen en experimenteren (ofwel: manoeuvreren) tijdens de strategierealisatie. Dat noem ik: agility based strategy.
- In de wendbare organisatie wordt op grote lijnen gestuurd, op de essentie van de strategie. Details worden vermeden. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de uitvoerende niveaus wanneer zaken op maat worden gemaakt.
- De klassieke organisatie stuurt naar prestaties op basis van command & control. De wendbare organisatie presteert door te anticiperen en te manoeuvreren. Informatie speelt een cruciale rol. Omgevingsinformatie is de basis voor het anticiperen en prestatie-informatie is de basis voor het manoeuvreren naar verbeteringen.
- In de wendbare organisatie verloopt de besluitvorming vlotter en is deze gedelegeerd. De hiërarchie wordt afgezwakt. De afstemming tussen afdelingen wordt sterk verbeterd en interne coöperatie wordt flink aangezet. Het horizontale denken wordt belangrijker dan het verticale.
- De wendbare organisatie is steeds op zoek naar procesverbeteringen. Versimpeling en eliminatie van stappen leidt tot het versnellen en verder optimaliseren van processen. Processen van maanden worden teruggebracht naar weken.
- In de wendbare organisatie worden bij de strategierealisatie de uitvoerende niveaus ingeschakeld. Dit wordt gekoppeld aan continu verbeteren op basis van de PDCA-cirkel. Zo worden uitvoeren en leren gekoppeld en de knowhow van de werkvloer verder vergroot.
- Klassieke organisaties zoeken stabiliteit; ze kennen langlopende en kostbare veranderprojecten (unfreeze-move-freeze). Wendbare organisaties komen door dynamiek dichterbij hun doelen. Zij experimenteren en als uit een experiment een succesvolle aanpak volgt, wordt die geïmplementeerd. Werkt het niet dan worden andere ideeën getest.
