Veranderaars beschikken vaker over te veel dan over te weinig gedrevenheid. Ik ben in de loop van de jaren vijf typen veranderaars met een ongezond commitment (zowel voor de opdrachtgever als voor henzelf) tegengekomen. Ze hebben allemaal hun sterke kanten: ze hebben hoogstaande doelen, ze beseffen dat zich profileren of boven de partijen staan soms nodig is, en ze weten dat een sterke visie inspirerend is. Ze schieten alleen door in hun sterke eigenschappen, waardoor ze zichzelf verzwakken.
1. De messias
Het liefst wil je de hele wereld redden, en je begint vast bij deze organisatie. Het grote risico bij dit type commitment is dat je de verbinding met anderen verliest. Die leunen achterover, overweldigd door jouw overvloed aan energie. De gewaande verlosser verandert niet duurzaam, hij werkt zich enkel uit de naad. De egotripper ziet veranderklussen vooral als middel om zich te profileren.
2. De egotripper
De egotripper ziet veranderklussen vooral als middel om zich te profileren. Met zijn zelfoverschatting onderschat hij de complexiteit van de 159 klus. Net als bij de messias is er uiteindelijk geen duurzame verandering. Het verschil met de messias is dat de egotripper vindt dat de uitvoering van de verandering vooral in handen ligt van de medewerkers.
3. De afstandelijke Zwitser
Deze veranderaar is niet geïnteresseerd in de inhoud. Hij werkt net zo makkelijk voor een goededoelenorganisatie als voor een sigarettenfabrikant. De afstandelijke Zwitser denkt los van de inhoud het proces en de dynamiek te kunnen faciliteren. Gebrek aan verbinding met de mensen in de organisatie is het gevolg. Daardoor verzwakt de positie van de afstandelijke Zwitser en raakt hij steeds verder verwijderd van een duurzaam resultaat.
4. De ‘my way or the highway’-cowboy
Deze veranderaar vervreemdt zich van de mensen met wie hij werkt omdat alles op zijn manier moet. De cowboy is verliefd op de eigen inhoud en de eigen powerpoint: die moeten leidend zijn. Daardoor bereikt relevante informatie hem niet en wordt het verandertraject geen succes.
5. De betweter
De betweter lijkt op de ‘my way or the highway’-cowboy, maar hij heeft zijn benadering met een rationeel sausje overgoten. De betweter weet het beter omdat hij goede argumenten denkt te hebben. Hij vindt het moeilijk om zijn kwetsbaarheid te laten zien en te accepteren dat de kennis en inzichten van anderen cruciaal zijn voor het slagen van de veranderopdracht.
De meeste veranderaars herkennen wel iets in elk van de bovenstaande typen. Wat herken jij? Wat is het effect?
Bron: High impact veranderen: De 7 eigenschappen van een succesvolle veranderaar.
Door: Steven van den Heuvel
Steven van den Heuvel is verandercoach en opleider van veranderprofessionals met ruim vijftien jaar ervaring. De missie van zijn bedrijf Unloop is een beweging voor duurzame verandering waar mens en maatschappij baat bij hebben.
