Een nieuw jaar, oftewel nieuwe ronden, nieuwe kansen. Een geschikt moment om onze morele waarden nog eens te overdenken. Wat zijn morele waarden precies? Worden we er betere mensen van? Hebben idealen inderdaad een significante impact op ons welzijn en geluk?
Morele waarden zijn basisprincipes of gedragsnormen die onze acties en beslissingen sturen. Het zijn idealen die iets zeggen over ons karakter. Basisprincipes die de omgang met anderen beïnvloeden, zowel op het werk als thuis. Denk aan eerlijkheid, respect, rechtvaardigheid en mededogen. Kortom, morele waarden gaan over persoonlijke integriteit en zingeving.
Morele waarden gaan over persoonlijke integriteit en zingeving
Sturing voor ethisch handelen
Morele waarden zijn cruciaal vanuit verlichting en beschaving zouden we kunnen zeggen, al zijn idealen zo oud als het bestaan van de mensheid. Want ze gaan over intenties, attitudes en gedrag, zoals hoe we omgaan met dieren, de planeet en onszelf. Waarden die binnen een bepaalde context keer op keer uitmaken van wat goed en fout is.
Zonder een sterk gevoel van goed en kwaad, ik noem dat ook wel rechtvaardigheid, missen we sturing voor ethisch handelen, bijvoorbeeld in het geval van keuzes, conflicten, of andere moeilijke situaties.
Collectief profiteert van individuele idealen
Nu er weer een nieuw jaar voor ons ligt, kunnen we indien nodig, onze morele waarden verder ontwikkelen vanuit innerlijke stilte en verankering. Voor de meeste mensen zullen de kernwaarden gedurende hun hele leven vrijwel hetzelfde blijven. Maar veranderende tijden, collectieve en complexe aangelegenheden en een werkleven waarbinnen persoonlijke groei terecht steeds beter ondersteund wordt, zorgen ervoor dat we weer kunnen overdenken wat voor ons essentieel is.
Waar geven we het meeste om? Welke principes of overtuigingen sturen onze acties en beslissingen? Welke waarden worden in het aankomende jaar extra belangrijk voor onze ethische code? Hoe vinden we belonging bij onszelf en binding met anderen, aan de hand van die idealen die we met een moreel kompas hebben aangescherpt?
Want laat duidelijk zijn dat morele waarden overdenken, niet ikke, ikke, ikke is en te weinig wij. Diverse wetenschappelijke studies en oude psychologisch-spirituele systemen waaronder het sjamanisme en de Kabbala onderschrijven op vele manieren dat als een mens met integriteit en idealen leeft, eventueel integraal zo we willen, dat het collectief daarvan profiteert.
Dit komt onder andere doordat er vanuit morele waarden constructieve wensen ontstaan in plaats van een nietszeggende, vergankelijke of egocentrische manifestatiedrang. Constuctief, als in dat het ons allen aangaat. Met integriteit leven, betekent intentioneel – bewust – vanuit idealen denken en handelen, waarmee de individuele en collectieve vitaliteit ondersteund wordt. Met andere woorden, morele waarden overdenken, leidt tot wat goed is voor ons allemaal.
Elkaar scherp mogen houden
Wel is het zo dat onze omgeving, oftewel de mensen om ons heen, meestal onze waarden en overtuigingen bepalen. Vaak is daar cultuur en mentaliteit mee gemoeid en worden we bewust of onbewust en op zachte of harde wijze geprogrammeerd in plaats van geïnspireerd. Totdat we sterker in onze schoenen gaan staan en gaan bepalen wat nou echt bij ons hoort – een combinatie van ontwaking, volwassenheid en groei. Voor sommigen begint dat op vroege leeftijd. Voor anderen volgt het pas als ze al behoorlijk door het leven geraakt zijn.
Oude idealen door nieuwe vervangen en overtuigingen onder de loep nemen en aanscherpen, gaat ook over nieuwe informatie en ervaringen. Want als we beter weten, kunnen we beter doen. Inspireren aan de hand van nieuwe informatie en ervaringen in plaats van programmeren, betekent dat we elkaar scherp mogen houden en in een flow van normatieve ophoging blijven stijgen. Met oprechte intenties zijn we immers in staat om de dalingen op te vangen en gezamenlijk door te gaan met klimmen. Dat begint bij individuele inspanning. Natuurlijk door ook regelmatig stil te staan en van het uitzicht te genieten. 2023: vier je idealen!
Gevoel van verademing of verstikking
Nog altijd niet overtuigd? Goed. Er zijn voordelen aan een moreel leven leiden, met bijbehorende idealen. Zo bevordert het onze betrokkenheid, saamhorigheid, morele assertiviteit en natuurlijke levenstransities. Dit gebeurt allemaal omdat ons mentale en emotionele welzijn geïntegreerd in plaats van gefragmenteerd is. Met andere woorden, we ondervinden een permanente staat van geluk voorbij het voorwaardelijke. Daarmee wordt de kwaliteit van onze relaties verbeterd. Relaties die immers passen bij onze idealen van de fase waar we in zitten.
Dit alles valt het beste te ervaren in plaats van te bevatten. Daar zijn veel oefeningen en gereedschappen voor. Aan de hand van een gevoel van verademing of verstikking bijvoorbeeld, voelen we aan wat goed voor ons is. Leven we volgens onze idealen, dan is onze gezondheid vaak stukken beter in vergelijking met dat van anderen en dan leven we meestal ook langer. Jazeker, allemaal gezond verstand.
Nu jij
Nu jij. Eén van de beste manieren om naar onze morele waarden te leven, is door er dagelijks rekening mee te houden. Ga bij kleine en grote beslissingen in 2023 maar na hoe het voelt. Voelt het als een verademing of vernauwing? Rustig of geagiteerd? Scherp of misselijk?
Denk eens kritisch en diep na over zaken vanuit een moreel kompas en de (nieuwe) idealen. En maak die morele waarden maar kenbaar. Bespreek ze op het werk en thuis. Nogmaals, onthoud dat wat vanuit oprechte intenties van het individu bepaalt wordt, simpelweg niet verkeerd kan zijn voor het collectief. Laat me die geruststelling geven. Nog niet overtuigd? Daag me gerust uit wanneer dit opheldering nodig heeft.
Meer gereedschap en oefeningen nodig en meer weten? Plan gerust je integriteitsconsult via http://theintegritytalks.com.
Door Dina-Perla Portnaar.
