Zou het niet mooi zijn om op minimalistische wijze met risico’s om te kunnen gaan?
Less is more? Een definitie van minimalisme is ‘het streven om met zo eenvoudig mogelijke middelen een doel te bereiken, een effect te bewerkstelligen’. Zou het niet mooi zijn om op minimalistische wijze met risico’s om te kunnen gaan? Om zo eenvoudig mogelijk organisatie- of teamdoelen te realiseren, ondanks onzekerheden en bijbehorende risico’s? Als je antwoord hierop bevestigend is, dan heb ik goed nieuws: minimaal management is in opmars
Het boek Minimal Management
Als recensent van Managementboek.nl kreeg ik onlangs het boek Minimal Management van Paul Verburgt aangeboden. Het is een prikkelend geschreven boek door een zeer ervaren manager. De kern van het boek: ‘Geef managers hun vrijheid en eigen verantwoordelijkheid terug en beperk management tot het uiterste minimum’. De auteur heeft enkele jaren zelf de daad bij het woord gevoegd en ArbodNed met minimaal management naar maximale prestaties geloodst. Het boek staat hoog in de hitlijst van managementboeken, een bewijs dat hij een gevoelige snaar raakt.
Minimal Management start met een tirade tegen ‘de beheersingsmachine’, de hedendaagse overdaad aan regels, protocollen, procedures en bijbehorende controles. Kortom, bureaucratie, die in veel organisaties eerder toe- dan afneemt. Naar mijn overtuiging komt dit door een doorgeschoten behoefte aan zekerheid (en dus angst voor onzekerheid), in combinatie met de vele controlemogelijkheden die moderne ICT-oplossingen bieden.
Principes minimal management
Vervolgens presenteert Verburgt de principes van minimal management, en de toepassing ervan in de praktijk. Eigenlijk is er één leidend principe voor minimal management: benader volwassenen in organisaties als volwassenen. Dit betekent ze de professionele vrijheid geven om te doen wat gegeven de doelen gedaan moet worden. Klinkt zo simpel, de praktijk is weerbarstig. Als manager moet je de neiging tot controle loslaten en daarmee onzekerheid toelaten. Dit kan niet zonder onwrikbaar vertrouwen in de medemens binnen en buiten de organisatie. Onzekerheid toelaten betekent ook erop kunnen vertrouwen dat er constructief mee wordt omgegaan. Dit is de brug naar risicogestuurd werken.
Praktische tips
Minimal management staat dan ook ten opzichte van conventioneel management als risicogestuurd werken ten opzichte van louter instrumenteel risicomanagement. Veel van de praktische tips voor de invoering van minimal management komen overeen met kenmerken van risicogestuurd werken. Enkele voorbeelden:
- van schaalvergroting naar functionele omvang, via teams van 8 á 9 personen;
- per team 3 á 4 leidende teamdoelen aanhouden, waarop je als team wordt beoordeeld;
- variatie toelaten en benutten;
- consequent scherpe keuzes durven maken;
- van low trust – high tolerance naar high trust – low tolerance.
Dit geeft de professionele ruimte om kansen te benutten en bewust risico’s te nemen, als dat nodig is om de doelstellingen te realiseren. Het vraagt van de (overgebleven) managers om leiderschap met specifieke eigenschappen, zoals een vrije geest, stalen zenuwen en orthodoxie. Dat is een fascinerende paradox: de geboden vrijheid is aan een aantal keiharde spelregels gebonden.
Vernieuwend management
De filosofie van Minimal Management past in de ontwikkeling van vernieuwend management, die is ingezet door Nederlandse managementdenkers als Mathieu Weggeman, Jaap Peters, Thijs Homan en Wouter Hart. Risicogestuurd werken sluit daar naadloos op aan: met zo eenvoudig mogelijke middelen organisatie- en teamdoelen te realiseren, ondanks onzekerheden en de bijbehorende risico’s. Wat houdt je nog tegen?
Dr. ir. Martin van Staveren MBA adviseert organisaties over effectiever omgaan met risico’s en onderliggende onzekerheden. Hij is ook kerndocent aan de Masteropleidingen Risicomanagement en Public Management, Universiteit Twente en auteur van Risicogestuurd werken in de praktijk.
