Vasthouden van wat kwetsbaar is, het komende jaar. Want wat zijn er veel mensen nu zo ontzettend kwetsbaar. Loslaten van wat weg mag gaan… Om plaats te maken voor het nieuwe. De antropologen Danielle Braun en Jitske Kramer werpen vragen op zonder antwoorden. Toch ook geven ze een richting aan.
Loslaten
In de hoge bergen van Tibet kennen we de luchtbegrafenis. Door de ijle lucht, bevroren grond, gebrek aan hout voor een crematie en weinig bacteriën die een lichaam kunnen verteren, is het een hele opgave om het lichaam van een overledene ‘los te laten’. Daarom wordt een dood lichaam in stukken gesneden en aan de gieren gevoerd. Maar niet alleen het praktische aspect is de achtergrond van de sky burial. Het ritueel wordt in de boeddhistische traditie gezien als het ultieme loslaten van de ziel; het lichaam is niet meer belangrijk. Door de gieren wordt de ziel direct naar het hogere, naar de kosmos gevoerd. De overledenen en diens nabestaanden krijgen goed karma omdat ze de gieren van voedsel hebben voorzien en zo de cirkel van dood en leven in stand houden.
Vasthouden
Enkele Afrikaanse stammen, waaronder de Masai, kennen een indrukwekkend gebruik. Als een stamlid iets ernstigs heeft gedaan, brengen ze die persoon naar het dorpsplein. De hele tribe komt naar het plein en gaat om hem of haar heen staan. Twee dagen lang vertellen de tribegenoten alles wat de man of vrouw goed heeft gedaan in het leven. Ze vertellen dat elke persoon, hij of zij ook, op aarde is gekomen als goed mens, maar dat we soms fouten maken. Bij de Masai zien mensen misstappen als roep om hulp. Door de tribe samen te laten komen, wordt degene die de weg kwijt is beschermd, krijgt sociale steun en wordt herinnerd aan zijn of haar ware, goede aard.
‘Als je iets wilt vastpakken, moet je het heel even loslaten. Als je iets wilt loslaten moet je het heel even vastpakken’ (Lao Tse, Chinees filosoof, 600 v. Chr.)
Loslaten of vasthouden. Wat een dilemma. Hoe moet je kiezen? Als trainer, facilitator, consultant. En als leider … in deze tijd … helemaal een duivels dilemma. Want hoe weet je wanneer je een jonge collega zelf een belangrijke presentatie voor een klant kunt laten houden of wanneer je hem of haar nog even moet beschermen en het zelf moet doen? Wanneer neem je afscheid binnen een maatschap en wanneer zet je door in rough times? Laat je een disfunctionerende medewerker Tibetaans los, geef je hem of haar terug aan ‘de kosmos’, ga je het ontslag in … Of houd je diegene juist op z’n Masai’s vast? Ben je meer van ‘leer mij het zelf te doen’ of van ‘protection‘? Geloof je primair in het zelfoplossende vermogen van een groep of denk je dat groepen leiders nodig hebben? Voer je oorlog bij onrecht of houd je uitgestotenen vast …? Handel je of laat je los?
Wat is beter … loslaten, neutraal zijn, vertrouwen op eigen kracht? Of beschermen, leiden, huggen, vasthouden? Sta je achter je team of voor je team?
Wij gaan je geen antwoorden geven. Die hebben we niet. Ook wij worstelen dagelijks met dit dilemma. Bij facilitatie van groepen, bij klanten, in leiderschap, als we naar het nieuws kijken, in persoonlijk leven. Want hoe kan je nou kiezen tussen twee prachtige overtuigingen. Tussen Power en Love. Tussen controle en vertrouwen. Tussen in- en uitademen … Onmogelijk. Daarom … stellen we vragen. Zodat je in- en uitademt. En hopen we dat je net als ons het wel oké vindt om heen- en weer geslingerd te worden tussen Tibetanen en Masai.
Vasthouden van wat kwetsbaar is, het komende jaar. Loslaten van wat weg mag gaan … We wensen je vrede, veiligheid en liefde toe in je organisatie en je persoonlijk leven in het nieuwe jaar. Let’s make the world safe for diversity.
Door: Danielle Braun, Jitske Kramer
