Organisaties in de hele wereld willen wendbaar zijn. In een veranderlijke en onvoorspelbare omgeving moeten ze hun snelheid opvoeren naar een niveau waarop ze gewoon niet gebouwd zijn. Maar bekijk het het (Amerikaanse) leger, dat zijn klassieke hiërarchische command & control-model heeft moeten loslaten in dit tijdperk van digitaal gefaciliteerd terrorisme.
Militaire instanties als het Korps Mariniers zijn inmiddels koploper in organisatorische en leiderschapswendbaarheid, en meester in beslissen en ontwikkelen op kloksnelheid. Met grote wendbaarheid bewegen zij zich door vier besluitvormingscycli (observeren, oriënteren, beslissen, handelen) om snel te kunnen reageren op plotselinge externe dreiging. Dit zijn drie militaire praktijken waar ook (grotere) bedrijven baat bij kunnen hebben.
Leiders concentreren zich op besluiten die alleen zij kunnen nemen
En dat zijn er vaak maar weinig (team samenstellen, beslissen over boven-budgettaire uitgaven, de board updaten). Weersta de neiging om problemen op te lossen met iemand anders naam erop. Ook: verminder de besluitvorming door commissies (blokkeert vaak de wendbaarheid), en voer de besluitvorming door individuen en teams die het dichtst bij een specifiek issue zitten op.
Leiders richten zich op ‘commanders intent’
Commanders intent betekent (tegenwoordig) zoveel als: de leider focust op het einddoel, op het wat en waarom daarvan. Het hoe laat hij over aan wie het dichtst bij de frontlinies zit (kortom: ga niet micromanagen). Je beperken tot het verschaffen van heldere commanders intent wordt in militaire contreien gezien als essentieel voor het empoweren van wendbare en adaptieve leiders. Het Amerikaanse leger kiest voor een leiderschapsdoctrine die gebaseerd is op principes in plaats van regels. Dit zorgt voor een cultuur van gedisciplineerde initiatieven en risico’s nemen − iets wat ver afstaat van de bedrijfspraktijk, waar werknemers meestal geacht worden regels te volgen. Succesvol op principes gebaseerd leiderschap zie je bijvoorbeeld wel bij zeer wendbare bedrijven als Netflix en Amazon.com (dat Amazon Prime in slechts 111 dagen van de grond kreeg).
Leiders hebben een ‘telescoop’
In het leger gaat het daarbij om een klein aantal vertrouwde officieren die fungeren als de ogen en oren van de organisatie in het veld. Ook in bedrijven is het cruciaal om ontvankelijk en responsief te counteren bij veranderingen in de omgeving. De ‘officieren’ zijn daar senior adviseurs, externe coaches, of vertrouwde collega’s op allerlei niveaus in de organisatie – iedereen die leiders bewuster kan maken van de omgeving en er meer inzicht in kan verschaffen.
MIT Sloan Management Review
Door: Yvonne Halink – redacteur Management Executive
