Iedere spreker wil het: een zaal die niet alleen luistert, maar ook écht wordt meegesleept. Lachen, nadenken, geraakt worden – dat is de kracht van impact maken met humor. Humor is ook een onontbeerlijk ingrediënt bij TEDtalks. In het boek Impact maken met humor (Verwiel, Boom, 2024) ontdek je hoe je je publiek verrast, prikkelt en in beweging krijgt.
Ik weet uit ervaring dat humor geen toevalstreffer is, maar een vak. Om mijn lezingen luister bij te zetten, volgde ik de cabaretopleiding aan de Koningstheateracademie. Daar leerde ik dat impact maken met humor draait om timing, formulering en creativiteit. Het gaat niet alleen om wat je zegt, maar vooral hoe je het brengt. Wanneer een grap keer op keer werkt, weet je dat je iets hebt gevonden dat blijft hangen. Hoe zorg je ervoor dat je echt kan lachen met je publiek?
Eerder verdiepte ik me in boeken over humor, maar vaak bleven de technieken abstract en moeilijk toepasbaar. Dat veranderde tijdens de Wintercourse van het UICF (Utrecht International Comedy Festival), waar ik praktische technieken leerde om impact te maken met humor. Het boek Impact maken met humor is een waardevolle aanvulling met 16 humor-tools die direct inzetbaar zijn om je verhaal scherper, levendiger en grappiger te maken.
Impact maken met humor in mijn theatershow
In mijn theatershow “De vechtkunst van liefhebben en samenwerken” neem ik het publiek mee in zes karakterstructuren en hoe die ons overlevingsgedrag beïnvloeden. Eén daarvan is de Masochistische karakterstructuur – ook wel de Verdragende of Opofferende genoemd. Hoe bevrijd je jezelf van de drang om gehoorzaam, sociaal en onzichtbaar te zijn? Hoe kies je voor je eigen geluk zonder schuldgevoel?
Daar komt impact maken met humor om de hoek kijken. Door humor strategisch in te zetten, maak ik herkenbare patronen zichtbaar en geef ik het publiek een nieuwe, lichtere manier om naar zichzelf te kijken. In mijn zoektocht naar manieren om samen meer te lachen, heb ik humor-tools ontdekt die mijn verhaal versterken. Door deze technieken toe te passen, vergroot ik niet alleen de lach, maar ook de diepgang en de verbinding met mijn publiek.
Hieronder deel ik een aantal humor-tools die ik gebruik en die jou kunnen helpen om ook impact te maken met humor!
Hoe je humor inzet als een pro (zonder meteen een cabaretcarrière te beginnen)
Als ik deze humor-tools lees, krijg ik direct zin om mijn verhaal levendiger te maken. En het mooie is: je hoeft helemaal geen komiek te zijn om humor in te zetten.
Hieronder vind je 10 humor-trucs én hoe ik ze zou kunnen gebruiken in mijn theatershow – in het stuk over de transformatie naar De Gelukkige Bevrijder.
- Acting Out – Speel een situatie uit in plaats van erover te vertellen. Bijvoorbeeld: mijn vader die met grote gebaren roept: “Als jij je eigen leven wil leiden, hoef je nooit meer terug te komen en krijg je geen geld meer!” (Ik had destijds liever een Tikkie gehad.)
- Impact Opening – Een prikkelende stelling om direct de aandacht te grijpen. Bijvoorbeeld: “In een Aziatisch gezin geldt: Dankbaarheid aan je ouders toon je door altijd braaf te doen wat ze zeggen.” (Of… toch niet?)
- Creatief verleiden – Het publiek een probleem laten voelen, zodat ze mee gaan denken over de oplossing. “Wat als jouw mening structureel genegeerd wordt en je alles moet slikken? (Letterlijk en figuurlijk, inclusief spruitjes.)”
- Een nieuw woord – Voeg een achtervoegsel toe en voilà: een nieuw begrip. Bijvoorbeeld: ‘Het gehoorzaamheidseffect’. (Dat moment waarop je op je 35ste nog steeds “Ja, mam” zegt als ze belt.)
- Metafoor – Vergelijk iets met een ander herkenbaar fenomeen. “Het is net als een hond trainen: eerst een koekje, dan een commando, en voor je het weet zit je voor altijd braaf op commando.”
- Visuele verrassing – Een object dat je tevoorschijn tovert en dat ineens een extra laag krijgt. Zoals een hondenhalsband die symbool staat voor de gehoorzaamheid van je jeugd… en die je later nog steeds onzichtbaar om je keel voelt zitten. (Soms voel je ‘m pas echt als je schoonmoeder langskomt.)
- Hook – Een zin die blijft hangen. “Hoe doe je alsof je gehoorzaam bent?” (Voor als je netjes knikt, maar in je hoofd al je koffers aan het pakken bent.)
- Opsomming – Versterk iets door meerdere varianten te benoemen. Bijvoorbeeld: “Vijf manieren om net te doen alsof je gehoorzaam bent.” (Spoiler: glimlachen en ja knikken zijn er twee van.)
- Geniaal idee – Een creatieve call-to-action waardoor het publiek niet alleen luistert, maar ook voelt. Ik zing ‘De Gelukkige Bevrijder’, een strijdlied dat geen oproep is tot verzet tegen autoriteit, maar een uitnodiging om mijn eigen wijsheid en autoriteit aan te boren. (Een revolutie zonder vuisten, maar met volle overtuiging.)
- ClapTrap – Iets drie keer zeggen om het krachtiger te maken, met een onverwachte twist op het einde “Hoe word je de gelukkige bevrijder? Tip 1: Stop met te veel aanpassen. Hoe word je de gelukkige bevrijder? Tip 2: Leer nee zeggen zonder schuldgevoel. Hoe word je de gelukkige bevrijder? Tip 3: Win de loterij en verhuis naar een tropisch eiland!” (Oké, die laatste helpt misschien iets te goed.)
Met deze tools wordt elk verhaal boeiender, levendiger en – als je het een beetje slim speelt – misschien nog grappig ook.
Humor ook waardevol in coaching
Overigens is impact maken met humor niet alleen waardevol op het podium, maar ook in coaching. Humor doorbreekt patronen, maakt lastige onderwerpen bespreekbaar en creëert luchtigheid waar die nodig is. Tijdens mijn opleiding tot Provocatief Coach leerde ik humor strategisch in te zetten om mensen uit hun vaste denkpatronen te halen. Door speels te prikkelen en uit te dagen, ontstaan verrassende inzichten en ruimte voor groei. Of je nu een verhaal vertelt, een boodschap overbrengt of iemand coacht – met humor maak je niet alleen impact, maar help je ook écht verder.
Met een lach vooruit: Ervaar humor in mijn theatershow of coaching
Wil je impact maken met humor niet alleen ervaren, maar ook ontdekken hoe je humor kunt inzetten om los te breken uit vastgeroeste patronen? Kom naar mijn theatershow “De vechtkunst van liefhebben en samenwerken”, waar ik humor gebruik om herkenbare dynamieken bloot te leggen en je te inspireren om vrijer te leven.
Door: Veronique Kilian
Veronique Kilian is auteur, (team)coach en theatermaker. Eerder schreef zij 3 boeken over teamcoaching, werkgeluk en leiderschap. Ook interviewt zij leiders en professionals in haar Chief Happiness Officer Podcast. Meer over haar is te vinden op veroniquekilian.nl en trainjegelukscompetenties.nl
