Het merendeel van ons acht zichzelf bovengemiddeld goed in staat tot multitasken. We hebben minstens 10 tabbladen openstaan op onze computer, lezen een rapport, schrijven vrijwel tegelijkertijd een E-mail en hebben diverse social media apps, zoals Twitter, TikTok, Whatsapp en Facebook, op onze smartphone binnen handbereik. Maar helaas, onze inschatting dat we prima kunnen multitasken heeft weinig te maken met de werkelijkheid. De werkelijkheid is dat we door multitasking energie verliezen, meer fouten maken en uiteindelijk zelfs minder productief zijn. Dus kun je er maar beter mee stoppen en starten met singletasken. En dat blijkt nog niet zo gemakkelijk.
Hoe moeilijk het is om te multitasken bewijst onderstaande video. De opdracht is eenvoudig: tel het aantal keren, dat het team met het witte shirt, de bal overgooit naar elkaar. Voor je verder leest, bekijk eerst de video.
Het juiste antwoord wordt gegeven in de video. En had je de gorilla ook gezien die door het beeld liep? Zo’n 50% van de kijkers heeft hem gemist, kijk gerust nog een keer. Het blijkt dus dat het focussen op meerdere dingen tegelijk behoorlijk lastig is.
Nu zullen er een aantal mensen zijn die deze video al kenden. Zij hebben de gorilla waarschijnlijk wel opgemerkt, maar had je ook gezien dat de kleur van het gordijn op de achtergrond tijdens de video veranderde van rood naar goudkleurig?
Ons werkgeheugen
Computers hebben een werkgeheugen. En hoe groter dat werkgeheugen hoe langer de computer lekker snel kan blijven werken. Als het werkgeheugen vol is zal de processor keuzes moeten maken over wat hij in het werkgeheugen toe laat. Dit kost uiteraard tijd en resulteert in een tragere computer.
Bij mensen is dat niet anders. Ons werkgeheugen zit betrekkelijk snel vol en dat zorgt ervoor dat ook wij keuzes moeten maken. En is het werkgeheugen van een computer nog vrij eenvoudig uit te breiden, bij ons mensen ligt dat helaas anders.
Eerst nog maar eens een testje om te laten zien wat er gebeurt als je gaat multitasken. Meet eens het aantal seconden dat het je kost om van 0 naar 10 te tellen. Doe daarna eens hetzelfde met het opnoemen van de letters van A tot en met J. En meet tenslotte eens de tijd wanneer je het rijtje A, 1, B, 2, C, 3, etcetera opzegt.
Vanuit multitasken gedacht zou je bij de derde opdracht tijd moeten winnen, toch? Maar het is heel waarschijnlijk dat er geen enkele tijdswinst is, maar dat het je juist veel meer tijd heeft gekost en het was bovendien aanmerkelijk lastiger. Nog een bewijs dat multitasking meer tijd en energie kost.
De zwakke plek is ons werkgeheugen, een netwerkje dat zetelt in de prefrontale en pariëtale cortex: het deel van ons brein dat ons in staat stelt te focussen (zoals je nu doet om deze column te begrijpen). Je werkgeheugen hield, tijdens de laatste test, telkens bij waar je was in de reeks, en je langetermijngeheugen leverde telkens de volgende letter of cijfer. Dat gaat heel efficiënt met één reeks, maar met twee reeksen moet ons werkgeheugen telkens schakelen tussen het onthouden van de huidige letter en het huidige cijfer, en dat kost veel extra tijd. Hierdoor raakt onze prefrontale cortex ook nog eens snel uitgeput.
Multitasking is verslavend!
We multitasken omdat we meer dan één doel binnen een bepaalde tijd, op een efficiënte en effectieve manier, denken te bereiken. Op zich een loffelijk streven. Alleen, we zijn er niet voor gemaakt. Onze hersenen werken sequentieel, na elkaar volgend. En om die eenvoudige reden lukt het ons niet zo goed twee taken tegelijkertijd uit te voeren. Maar waarom doen we het dan eigenlijk?
De realiteit is dat multitasken, althans voor een deel, verslavend is. En juist om die reden doen we het steeds meer. Al die ‘slimme’ ontwikkelaars van Apps maken daar dankbaar gebruik van. We vinden het lastig ons te concentreren op het rapport dat we aan het lezen zijn en zoeken wat afleiding op social media. Even Facebook checken, even een Whatsapp berichtje versturen, even ‘ontspannen’. Elk piepje is er op gericht dat we onze telefoon checken en elke like of smiley die we scoren zorgt ervoor dat de pleziercentra in ons hoofd ons belonen met een steeds grotere en ongeremde aanmaak van Dopamine. Dopamine is een stofje dat aangemaakt wordt in onze hersenen in situaties die ons plezier bieden. Het stofje dat bijvoorbeeld vrijkomt tijdens seks maar dus ook bij het gebruik van social media.
Die verslaving kun je overigens maar beter serieus nemen. Er worden serieuze studies op verricht en er zijn veel ondernemingen die er bewust gebruik van maken. Hooked is een Amerikaanse bestseller die ondernemers leert hoe ze ons verslaafd kunnen maken en verslaafd kunnen houden. Natuurlijk zijn er ook routinetaken waarbij multitasken aardig lijkt te lukken. We kunnen bijvoorbeeld prima wandelen en praten tegelijk. Maar helaas lukt ons dat alleen wanneer het wandelen of praten geen extra aandacht vergt. Loop je plotseling op een glad stuk wegdek en dreig je uit te glijden, zal je waarschijnlijk stoppen met praten. Al je aandacht gaat naar het overeind blijven, je moet even je hoofd er bij houden en je hersenen schakelen daarom automatisch en sequentieel van taak.
We houden onszelf voor de gek
Een ding is zeker, multitasking geeft ons een gevoel dat we heel hard gewerkt hebben. Door het continue switchen tussen taken verliezen we enorm veel mentale en fysieke energie. Misschien is het om die reden dat we onszelf voor de gek houden. We hebben gedurende de dag meerdere taken tegelijk gedaan, zijn ondertussen bekaf en maken onszelf wijs dat we veel gedaan en hard gewerkt hebben. Dat laatste is waar, we hebben hard gewerkt, maar veel gedaan? John Medina schrijft in zijn boek Brain Rules, dat iemand die probeert te multitasken zo’n 50% langer bezig is met een taak. Bovendien stijgt het maken van fouten ook nog eens met zo’n 50%.
En dan is er ook nog het gerucht dat vrouwen beter kunnen multitasken dan mannen. Maar helaas, óók vrouwen kunnen niet multitasken. Om meerdere redenen is multitasken dus gewoon niet slim. En doe je het toch dan is dat ook wel weer te begrijpen. Je IQ neemt door multitasken namelijk zo’n 10 punten af. Niet zo slim dus!
Door: Rijk Binnekamp
Rijk Binnekamp is zo’n 20 jaar actief geweest op gebied van training, coaching en leiderschapsontwikkeling, heeft nog immer een bovengemiddelde interesse in leiderschap en alle aspecten die daar mee samenhangen. Zijn ideeën en gedachten vertrouwt hij regelmatig toe aan papier.
