Cultuur ordent onze chaos van alledag. Dit is gek, dit is normaal. Dit is gewenst gedrag, dit is grensoverschrijdend. Die ordening helpt ons. Zo hoeven we niet de hele dag moeilijke gesprekken te voeren, zoals over de prik voor Kendra (Zie het boek Da’s gek van Danielle Braun). Ons brein verdeelt de wereld in binaire opposities: dit is dood, dit is leven. Dit is ziek, dit is gezond. We noemen dat culturele betekenisgeving of het maken van sociale constructen. Juist voor onderwerpen die lastig zijn, hebben we ordening nodig.
Geharrewar
Daarom is er altijd veel geharrewar én strenge wetgeving over hoe we omgaan met leven en dood en met gezondheid en ziekte. Discussies over abortus en euthanasie laaien van tijd tot tijd en overal ter wereld in alle hevigheid op. Artsen leggen een strenge medische eed af, omdat ze als hoeders worden gezien van onze medisch-ethische afspraken. Maar wat als die worden uitgedaagd? Als iemand uit een andere cultuur opeens ons model van gezond en ziek, leven en dood ter discussie stelt? Dat confronteert ons met onze eigen normen. Is depressie dan iets wat door leefstijl ontstaat of door een stofwisselingsprobleem in je brein? En is een gebroken knie ‘gewoon pech’ door een ongeluk op de ladder of moet je je ook afvragen waarom jij juist op dat moment van de ladder viel en welke slechte geesten je daarvoor verantwoordelijk moet houden? In de ontmoeting met een andere cultuur worden onze eigen diepste overtuigingen over het leven op de proef gesteld. De vraag is vervolgens of je wilt stretchen en meegaat in het perspectief van de ander, of dat je jouw eigen opvattingen met daadkracht beschermt.
Doormijmeren thuis
Zijn psychiatrische klachten een ziekte of een contextprobleem? Noem jij psychisch lijden ‘gek’ of ‘ziek’ of heb je daar een heel ander woord voor? Lijden we in onze huidige westerse maatschappij aan een collectieve ziekte? Vergeten we genoeg in de zon te lopen? Hebben we geen tijd meer voor hechte tribale relaties? Bezwijken we onder de prestatiedruk van onze tijd en welvaartsmaatschappij? Hebben ze in Angola ook depressies, maar noemen ze die gewoon niet zo? Of gaan ze er beter en empathischer mee om in het dorp van Kendra? Hoe denk jij dat een depressie ontstaat? Door leefstijl, voeding, te weinig sporten, socialmediaverslaving? Of kun je er niks aan doen en overkomt het je gewoon?
Doormijmeren op je werk
Zou jij Kendra een prik hebben gegeven? Mag dat? Of is dat echt té gek? Kun je zo dicht bij iemands wereldbeeld aansluiten, dat je wellicht je eigen (westers) perspectief opzijzet? Of ga je daarmee over een grens? Wat vind jij van inclusiviteit en van aanpassen? Wie moet zich aanpassen aan wie? Moeten we in Nederland zorg op maat bieden aan mensen uit een andere cultuur? Hoe richten we zorg in voor oudere mensen met een migratieachtergrond? Of pamperen we dan te veel?
Beluister de podcast Da’s gek met Danielle Braun
Bron: Da’s gek
Door: Danielle Braun
