Liminaal. Goh, wat zou dat zijn? Ik kom al associërend niet verder dan iets met ‘grens’. Maar dat dan in combinatie met ‘kracht’ en ‘denken’? Geen idee. Intrigerend is de titel zeker, want voor ik ook maar een letter in het boek gelezen heb, zet het me al aan het denken.
Gelukkig houdt de schrijver van helderheid en ben ik niet de enige die nog nooit van dit begrip gehoord heeft. Al in de inhoudsopgave wordt liminaal denken uitgelegd: de kunst om verandering te creëren door overtuigingen te doorgronden, te modelleren en opnieuw te formuleren.
Klinkt interessant. De vormgeving is ook veelbelovend: frisse kleuren, overzichtelijke hoofdstukken, quotes, simpele tekeningen om de tekst te verhelderen, kortom, een erg uitnodigend boek.
In het voorwoord van Richard Saul Wurman, de grondlegger van de TED-conferenties, staat dat dit boek een ‘popularisering van wat voor de hand ligt’ is. En dat gevoel kreeg ik in eerste instantie ook. Dave Gray beschrijft zaken die soms zó voor de hand liggen, dat je eerste reactie wellicht is: ja, dûh, logisch… Moet je hier nu een heel boek aan wijden?
Maar, juist in die verraderlijke eenvoud schuilt de kracht. Want telkens wanneer je jezelf betrapt op ‘ja, dûh…’ wordt het tijd om je eigen opvattingen eens tegen het licht te houden. Gray betoogt namelijk op overtuigende wijze dat je overtuigingen (dus die momenten waarop je denkt: logisch toch? Dat weet iedereen toch alláng?) vaak de grootste obstakels zijn voor verandering. Tsja. Toch maar eens opnieuw kijken naar mijn eigen ‘dûh-momenten’…
Het boek is opgebouwd uit twee delen: het eerste, theoretische deel gaat in op ‘opvattingen’: aan de hand van zes hoofdstukken behandelt Gray de grondbeginselen over opvattingen, oftewel overtuigingen. Hoe ontstaan overtuigingen, waarom zijn ze belangrijk, waar moet je je bewust van zijn? Stuk voor stuk verhelderende hoofdstukken, met een hoog ‘oh ja’- gehalte.
Bewustwording is natuurlijk stap één, maar een boek wordt pas echt waardevol met een ‘wat- je- eraan- kunt- doen’-deel. Daarin voorziet Gray uitgebreid in het tweede deel van het boek. Dat bestaat uit negen hoofdstukken vol tips. Ieder hoofdstuk eindigt met een oefening, waarmee de schrijver het abstracte begrip ‘liminaal denken’ concreet en toepasbaar maakt. Bijvoorbeeld door te stellen dat je ervan uit moet gaan dat je niet objectief bent, blinde vlekken hebt en vaak zelf onderdeel bent van het probleem. De oefening waarmee het eerste hoofdstuk eindigt, kan inzicht geven in je blinde vlekken.
In een ander hoofdstuk daagt hij je uit bewust op zoek te gaan naar compleet andere invalshoeken, omdat je alleen door een situatie vanuit verschillende perspectieven te bekijken, inzicht krijgt. Mooi citaat uit dit hoofdstuk: ‘Als jij vindt dat iets nergens op slaat, dan zie je iets over het hoofd’.
En zo fileert Gray in ieder hoofdstuk overtuigingen die we allemaal hebben, gedrag dat we allemaal vertonen. De talloze voorbeelden die hij gebruikt maken het heel herkenbaar.
Hoe verder ik in het boek vorderde, hoe enthousiaster ik werd. Gray slaagt erin op een hele toegankelijke manier het belang van het ‘oprekken’ van je overtuigingen te laten zien, en dat vervolgens ook in een breder perspectief te plaatsen. Want ‘liminaal denken’ heeft niet alleen impact op je eigen leven, maar op je hele omgeving. Het stelt je in staat een positieve kracht te zijn in de wereld. ‘Het soort mens dat dingen beter maakt louter en alleen door er te zijn, en die dingen beter achterlaat dan dat hij ze aantrof’ schrijft hij in zijn nawoord. Waarmee hij, geheel in de lijn van zijn eigen gedachtengoed, De kracht van liminaal denken in een heel ander vakje plaatst dan een doorsnee managementboek. Prachtig.
Sylvie van der Haar is trainer/coach en verzorgt workshops, met o.a. managementboeken als inspiratiebron. www.instantes.nl
Meer over Liminaal denken:
