Het woord team is van toepassing op alle mogelijke gezelschappen en professies. Dus vijfendertig leraren die verder weinig met elkaar van doen hebben zijn net zo goed een docententeam, als twee bestuurders samen het directieteam zijn. Dus, wat is een team?
Het team: de definitie
In mijn boek Team op Vleugels definieer ik een team als volgt:
- Een bijzondere groep van beperkte omvang,
- waarin met een diversiteit aan talenten
- een complete taak wordt volbracht
- en waarbij de leden veel zelforganisatie hebben.
Het is een bijzondere groep, omdat alle teams groepen zijn, maar niet alle groepen teams. Een team heeft alles wat een groep heeft, en meer. Als ik dit in groepen vertel is iedereen het daar wel mee eens. Maar wat is dat verschil dan? Het valt niet mee om kenmerken te vinden die wel voor teams, maar niet voor groepen opgaan. Doelgerichtheid, verbinding, samenwerken? Dat kan ook in groepen. Het verschil tussen een team en een groep laat zich misschien maar in één woord vangen: teamgeest.
Cohesie in samenwerking
Een team is niet te groot. Volgens sommige opvattingen is de optimale groepsgrootte rond de vijf personen. Wat te groot is hangt af van de taak en van de teamleden, maar de grens komt in zicht vanaf tien personen. Er zijn veel uitzonderingen op dit getal. Wat je in ieder geval weet, is dat het team te groot is als het uiteenvalt in subgroepen of als de mensen elkaar uit het oog verliezen. De cohesie verwatert. Veel worstelende (lees: te grote) teams kun je dan ook uit hun lijden verlossen door ze op te delen in kleinere teams.
In een team worden diverse talenten, kwaliteiten en persoonlijkheden aan elkaar verbonden, die elkaar versterken. Het klikt. Je kunt dat wel stimuleren, maar niet afdwingen. Diversiteit is daarbij onmisbaar. Homogene teams met een hoog gemiddeld IQ doen het niet per se beter dan diverse teams met wat minder bollebozen, toonde Meredith Belbin (1981) al aan. Een groep topspelers kan jammerlijk falen als er geen chemie is. Maar het is ook niet zo dat je geen talent nodig hebt, want met alleen goede wil kom je er niet. Teambuilding is in de mechanische betekenis van het woord niet mogelijk, maar je kunt wel proberen de randvoorwaarden te optimaliseren. En dat is nu juist het werk van teamcoaches.
Een team is relevant
Een team maakt of doet iets wat voor de teamleden relevant is en wat als compleet wordt ervaren. Als het meezit, is het resultaat ook relevant voor de buitenwereld, maar dat is niet eens per se nodig. Niet om een team te zijn. Mensen die in groepsverband werk verrichten dat eenvormig is, of slechts een klein onderdeel van een groot geheel, kunnen zich wel team voelen, maar ze zijn het niet. Dat teamgevoel kan wel heel aangenaam en waardevol zijn; ik noem dat met een ouderwets woord collegialiteit.
Verwar een groep belcentrummedewerkers niet met een team, ook al heten ze ‘Team Oost’. Hetzelfde geldt voor veel groepen managers of bestuurders.
Ten slotte wordt een groep pas een team als er nagedacht en meegestuurd mag worden. Er is tegenwoordig veel te doen over zelfsturing. Sommige bazen en beslissers worden bang van dat woord, dus we noemen het maar zelforganisatie, wat natuurlijk ongeveer hetzelfde is. Waar het op neerkomt, is dat in een echt team mensen niet alleen braaf opdrachten uitvoeren, maar ook ondernemend zijn. Ze kijken en denken vooruit en ontplooien eigen initiatieven die goed zijn voor het team, omdat ze zich verbonden voelen met de gezamenlijke doelen en met hun teamgenoten. Ze doen dat dus voor elkaar en ook voor zichzelf. Want in een echt team mogen mensen ook aan zichzelf denken.
Bron: Handboek Teamcoaching
Door: Martijn Vroemen
