In ineffectieve teams zie je soms dat er kliekjes ontstaan. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Wellicht zijn er inclusieproblemen. Niet iedereen voelt zich goed bij iedereen en er is nog onvoldoende verbinding in het team als geheel. Omgaan met diversiteit wordt uit de weg gegaan. Het kan ook zijn dat er te weinig veiligheid is. De groep biedt onvoldoende containment om onzekerheden en angsten te verdragen. Mensen zoeken houvast bij een subgroep (een ‘container’) die vertrouwd en veilig(er) voelt.
Een ander type subgroep ontstaat als een deel van het team voorwaarts wil en zich afsplitst van de rest, die nog aarzelt en zit te ‘zeuren over ditjes en datjes’. En er zijn natuurlijk conflictueuze teams waar subgroepen de vormkrijgen van coalities: machtsblokken dus. De teamcoach die subgroepen en coalities ziet, moet niet op de bovenstroom duwen. Roepen dat het team een team moet zijn heeft weinig effect. Zoek het antwoord in de onderstroom. Kijk er systemisch naar en laat het team zien dat verbinden met selecte mensen altijd betekent dat je anderen uitsluit. Daar zal niet iedereen zich meteen van bewust zijn en het kan een pijnlijk gesprek worden. De ‘kliek’ wil zichzelf niet zien als arrogant en egoïstisch en de ‘rest’ wil zichzelf niet zien als sneue achterblijvers. Probeer zoveel mogelijk weg te blijven van uitspraken over schuld. En ga ervan uit dat je veel rationalisaties kunt horen als verklaring voor gedrag waar mensen misschien niet zo trots op zijn als je ze een spiegel voorhoudt.- Symptomen: een aantal mensen vormt een groep binnen de groep. Dit kan zowel stilzwijgend zijn als bewust verborgen gehouden.
- Oorzaak: kan van alles zijn, maar de kern is dat men denkt het beter (gerelateerd aan status, macht en veiligheid) te hebben in de subgroep dan in het gehele team.
- Opbrengst: eigen belangen krijgen voorrang boven het teambelang. Ook het uit de weg gaan van confrontatie binnen het team.
