In organisaties zijn er veel klesha’s – oftewel oorzaken van lijden – terug te vinden. Niet weten wie je in essentie bent, je anders voordoen dan je bent, altijd verlangen naar meer, aversie voelen tegen onprettige situaties en angst voelen voor de dood: je komt het allemaal tegen op plekken waar mensen samenwerken. In principe is dat niet erg. Sterker nog: je ontkomt er bijna niet aan. De vraag is alleen: past je werkomgeving nog bij jou? En hoe herken je een toxische werkomgeving?
Geschatte leestijd: 5 minuten
Geen gezonde voedingsbodem
Sommige organisaties bieden simpelweg geen gezonde voedingsbodem voor jou om te groeien. Er zijn te veel elementen die eigenlijk niet kloppen of niet gezond zijn. In dat geval spreek je van een toxische werkomgeving. In een toxische werkomgeving is de sfeer onveilig en gebeuren dingen die niet door de beugel kunnen. Er wordt bijvoorbeeld gediscrimineerd op basis van huidskleur, seksualiteit of gender. Of er zijn criminele activiteiten, zoals witwaspraktijken of verduistering. Het zou ook kunnen dat er op de werkvloer wordt gepest zonder dat iemand ingrijpt. Een werkomgeving die wordt gekenmerkt door veel drama, ruzie en persoonlijke conflicten schaadt de productiviteit van de organisatie en de werknemer. Het is in zo’n omgeving moeilijk om tevredenheid en werkgeluk te ervaren.
Kenmerken van een toxische werkomgeving
Hoe herken je een toxische werkomgeving? Dit zijn een paar duidelijke kenmerken:
- Iedereen is bezig met het behouden of vergroten van de eigen machtspositie. Vaak proberen mensen de aandacht af te leiden van hun eigen tekortkomingen door anderen zwart te maken, geen verantwoordelijkheid te nemen of te roddelen en te pesten. Zo’n toxische werkomgeving kan in het begin heel verwarrend zijn en daardoor kun je de schuld bij jezelf gaan zoeken. Heb ik het nou niet goed gedaan? Lig ik niet goed in de groep? Wanneer je met deze gevoelens loopt, mag je er echter van uitgaan dat er iets in het bedrijf niet klopt.
- Collega’s zijn vaak ziek. Dit is een zeer duidelijk teken dat er iets niet goed zit in je werkomgeving. Uit onderzoek25 blijkt dat een toxische werkomgeving een negatieve invloed heeft op je gezondheid.
- Competitie tussen collega’s wordt aangemoedigd. Als prestaties regelmatig worden vergeleken en competitie wordt gestimuleerd door het management, dan veroorzaakt dit al snel jaloezie, valse praktijken en roddelen. Niet gezond!
- Jouw productiviteit wordt aangetast door collega’s. Iedereen mist weleens een deadline, maar als je structureel je werk niet goed kunt doen doordat je collega’s hun werk niet op tijd af hebben, is het goed om te kijken of er een groter probleem speelt. Is je organisatie wel gezond?
- Pesterijen en roddels worden getolereerd. Als managers roddelen en pestgedrag bij hun werknemers tolereren terwijl ze erbij zijn, kan je er zeker van zijn dat je in een toxische werkomgeving werkt. Als de managers hier zelf aan meedoen, moeten al helemaal de alarmbellen afgaan. – Er heerst geen respect voor tijdslimieten. Wordt er voortdurend van je verwacht dat je overuren maakt? Vraagt je baas je nog iets te doen als je net wilt vertrekken? In een toxische werkomgeving worden jij en je grenzen niet gerespecteerd.
- Er wordt je gevraagd om te liegen tegen collega’s. In een toxische werkomgeving is er weinig tot geen vertrouwen of eerlijkheid. Als je situaties hebt meegemaakt hebt waarin je moest liegen tegen of iets moest verzwijgen voor een collega, bevind je je waarschijnlijk in een toxische werkomgeving.
- Er wordt je gevraagd te liegen tegen klanten. Een toxische werkomgeving gaat op een onethische manier om met haar werknemers of klanten. Als je bedrijf klanten misleidt over producten en/of cijfers, dan is dit een teken van een gebrek aan ethische waarden binnen de organisatie.
- Er is sprake van seksuele intimidatie, ongepaste opmerkingen en/of seksuele druk. Het kan zijn dat jij of een van je collega’s het mikpunt wordt van seksistische opmerkingen of grappen. Er kan zelfs van je verwacht worden dat je je op een bepaalde seksuele manier gedraagt om je job te behouden of promotie te krijgen. In die gevallen kan je er zeker van zijn dat je in een werkomgeving zit waarin macht en hebzucht heersen, en dat die werkomgeving schadelijk is.
Gevecht valt niet te winnen
Wanneer je je in een toxische werkomgeving bevindt, heeft het haast geen zin om met jezelf aan de slag te gaan. Ga maar na: zoals een boom niet kan groeien in vervuilde grond en een vis niet overleeft in giftig water, zo kun jij niet floreren in een toxische werkomgeving. Misschien hoop je je organisatie van binnenuit te veranderen. De realiteit is dat je dit gevecht bijna nooit gaat winnen. Het is voor individuele medewerkers heel moeilijk om een organisatie te veranderen.
Wanneer je in een toxische werkomgeving zit, word je op de een of andere manier steeds weer over je grens geduwd. Hierdoor is het heel moeilijk – zo niet onmogelijk – om in verbinding met je Zelf te blijven. Maken dat je wegkomt dus!
Bron: De Corporate Yogi
Door: Judith Manshanden
