Onlangs beluisterde ik een rapportage op de radio over formatieve toetsen in het onderwijs. Dat zijn toetsen waarvoor geen cijfer wordt gegeven, ze dienen vooral als tussentijds feedbackgesprek tussen docent en leerling. Het gesprek gaat over de voortgang en de dynamiek. Leren is, zoals de geïnterviewde vertelde, een dynamisch proces, dus is het goed om op deze wijze de ontwikkeling in de gaten te houden.
Uiteraard ging het ook over de vraag of leerlingen wel gemotiveerd zijn voor formatieve toetsen Ze krijgen er geen cijfer voor, dus het is maar de vraag of ze zich wel zouden inspannen voor dergelijke toetsen.
Uit een scriptie die ik mocht begeleiden over het effect van formatieve toetsen bleek dat, mits goed ingebed in het curriculum, formatieve toetsen resultaatverhogend zijn voor het leerproces.
Data inzetten
Niet alleen omdat ik via deze scriptie al eens mee had kennisgemaakt, spitste ik even mijn oren. Een week of wat geleden werd er in de krant melding gemaakt van de enorme successen op sommige scholen in Londen. Daar zijn door een nieuwe aanpak (breed pakket) de afgelopen jaren op achterstandscholen de prestaties structureel verbeterd. Zoals het artikel meldde, gaat het zozeer over geld, het gaat om een andere cultuur, betere leraren en het inzetten van data.
Het gaat op de Londense scholen niet zozeer over meer geld, het gaat om een andere cultuur, betere leraren en het inzetten van data.
Vooral dat laatste trok mijn aandacht, want wat bleek: de man die door het ministerie van Onderwijs was gevraagd om deze verbetering te realiseren, deed een heleboel dingen. Zoals bijvoorbeeld het afschaffen van een model waarbij de scholen werden afgerekend op de gemiddelde toetsscores en eindresultaten. Deze zeggen niets over de vooruitgang van de individuele leerlingen. In de gangen van de scholen hangen lijsten met de prestaties van de leerlingen. Zij zien direct of ze stijgend of dalend zijn en dat inspireert. Ook hier wordt dus gekeken naar de ontwikkeling, de dynamiek van het leerproces.
Dynamiek begrijpen
De link naar kwaliteitsmanagent is snel gemaakt. Kwaliteit van producten of diensten is altijd de uitkomst van een proces en dat is een dynamisch geheel. Wil je dus gaan snappen hoe het resultaat gerealiseerd wordt om het te kunnen (bij)sturen, dan moet je je gaan verdiepen in deze dynamiek.
De link naar kwaliteitsmanagent is snel gemaakt. Kwaliteit van producten of diensten is altijd de uitkomst van een proces en dat is een dynamisch geheel.
Deze dynamiek zorgt ook voor de alom aanwezige variatie in de resultaten. En die moet je zichtbaar maken, analyseren, doorgronden en begrijpen om de kwaliteit van het resultaat te kunnen beïnvloeden.
Analyses maken
Waarnemen van de dynamiek is meer dan alleen data gebruiken. Filmen, luisteren en ook je gevoel laten spreken geven allemaal richting. De dialoog met het proces om inzicht te verkrijgen in wat er nu precies gebeurt, gaat het beste via goed opgestelde en verkregen data. Deze data dragen de informatie in zich die het proces vrij wil geven. Door een goede analyse kun je deze dan ook duiden binnen de context van het proces om daarmee je leerproces vorm te geven. Dat is dus wat anders dan het rapporteren in gemiddelden.
De kracht van data
De kracht van data. Vandaag blijkt uit een bericht in de krant dat de verhuftering in Nederland volgens de onderzochte respondenten helemaal niet afneemt, het gaat juist steeds beter. Politieke partijprogramma’s zijn dus blijkbaar ook niet gebaseerd op werkelijk inzicht.
Arend Oosterhoorn begeleidt vanuit zijn eigen adviespraktijk organisaties die op zoek zijn naar verbetermogelijkheden.
Lees hier het tweede deel over ‘De kracht van data’ door Eric Eggermont.
