Inmiddels is vrijwel iedereen bekend met nieuwe technologieën als ChatGPT. Als je er (nog) geen gebruik van maakt, heb je er waarschijnlijk wel van gehoord. Deze chatbot kan je vertellen wat je vanavond moet eten, waar je naartoe moet op vakantie en helpt je met het vertalen van teksten. Ook voor ingewikkeldere vragen kan je bij de chatbot terecht. Het is echter de vraag of je op al je verzoeken een gewenst antwoord krijgt.
De chatbot kan bijvoorbeeld geen antwoord geven op subjectieve vragen als: ‘Wat is de beste nieuwe technologie van dit moment?’. Verder is ChatGPT getraind op data, waardoor hij geen antwoord kan geven op vragen waar hij geen data voor heeft. De chatbot is namelijk getraind op data tot september 2021. Ondanks de fouten en andere gebreken die nog in deze technologie zitten, zijn er veel voordelen. Zo kan het je bijvoorbeeld helpen met nieuwe input wanneer je zelf vastloopt. Zoals bij het schrijven van een tekst, inspiratie voor een nieuwe vacature of wat de juiste manier is om een formele e-mail in een andere taal te beginnen.
AI is veelbelovende technologie
Artificial Intelligence (AI) is een veelbelovende technologie en één op de drie IT-professionals (36%) denkt dan ook dat AI over tien jaar de belangrijkste technologie op zakelijk vlak is. Maar naast alle voordelen zijn er ook gevaren aan deze technologie verbonden. Zelfs professionals als voormalig Google-medewerker Geoffrey Hinton en Elon Musk waarschuwen voor de gevaren van deze nieuwe technologie. Elon Musk noemde ChatGPT zelfs ‘eng goed’. Bovendien is Musk bezig met het ontwikkelen van een concurrent. Ook in de IT-sector wordt er getwijfeld aan de toekomst van deze technologie. Zo vreest één op de vijf IT-professionals bijvoorbeeld voor zijn baan. Niet alleen deze medewerkers, maar collega’s in alle functies moeten het vertrouwen hebben dat ze nodig zijn in de organisatie. Managers kunnen dit vertrouwen geven door duidelijk te maken dat AI hen kan helpen om hun werkzaamheden makkelijker en efficiënter uit te voeren, en dat de technologie er niet is om medewerkers volledig te vervangen. Managers spelen immers een belangrijke rol in het beslissingsproces van het implementeren van nieuwe technologieën. In dit artikel vertel ik je meer over de voordelen van AI en hoe het jou kan helpen een betere manager te worden.
Is AI een goede toevoeging?
Om ervoor te zorgen dat AI zowel de organisatie als jou als manager kan helpen, is het belangrijk om te beoordelen waar AI voor ingezet kan worden. In de meeste organisaties kan AI een toevoeging zijn, en de houding van IT-professionals is over het algemeen dan ook positief. Volgens één op de drie IT-professionals (30%) is AI de meest veelbelovende nieuwe technologie op zakelijk vlak. Het kan organisaties namelijk een hoop opleveren. Voordelen zijn volgens IT-professionals onder andere een hogere efficiëntie (50%) en een verhoogde productiviteit (41%). Maar voordat AI geïmplementeerd wordt, moeten managers zich een aantal dingen afvragen. Het begint met de vraag welke uitdagingen de organisatie heeft. Zet deze uitdagingen op een rij en prioriteer ze aan de hand van de organisatiedoelstellingen, de urgentie van deze doelstellingen en de kosten. Bepaal vervolgens welk van deze uitdagingen geautomatiseerd kunnen worden. Vraag jezelf af of de automatisering met behulp van AI de geplande investering waard is. Als dat zo is, moet je bepalen of jouw organisatie over de juiste data voor automatisering beschikt en of er voldoende middelen voor aanwezig zijn. Pas als alle middelen en data voorhanden zijn, kun je overgaan tot het inzetten van AI.
Risico’s en gevaren
Mocht je er na deze afweging achter zijn gekomen dat AI een toevoeging kan zijn voor jouw organisatie, dan is het verstandig om je ook te verdiepen in de risico’s. De technologie is nog in ontwikkeling, en juist tijdens deze ontwikkeling worden er vraagtekens gezet bij de gevaren van de technologie. Doordat AI nog niet volledig ontwikkeld is, kan de technologie nog fouten bevatten. Zo kan het ontbreken van de juiste of voldoende informatie om AI-modellen mee te trainen, leiden tot bevooroordeelde uitkomsten. Het kan zo zijn dat data waarmee AI getraind is niet representatief is voor het geheel. In het geval van het vinden van geschikte kandidaat tijdens het recruimentproces voor een IT functie kan AI bijvoorbeeld een sterke voorkeur tonen voor mannelijke kandidaten. Verder kan AI de sociaaleconomische ongelijkheid in gevaar brengen als er binnen een organisatie geen grenzen worden gesteld aan het Diverstiy, Equality en Inclusion (DEI) initiatief. AI is ontwikkeld door mensen, en mensen hebben immers vooroordelen. Hierdoor is het – logischerwijs – onontkoombaar dat AI ook vooroordelen heeft.
Compliance risico’s
Een ander risico is dat ontwikkeling op basis van niet-geanonimiseerde of niet beschermde persoonsgegevens kan leiden tot ernstige compliance risico’s. Dit resulteert in schending van privacy. De bescherming van persoonsgegevens en andere gevoelige data moet dus wel gegarandeerd kunnen worden. Het vierde risico is dat AI regelmatig gecontroleerd moet blijven worden door mensen. Als er geen regelmatige menselijke evaluatie is, kan dit ertoe leiden dat AI onnauwkeurige beslissingen neemt. De eerdergenoemde vooroordelen zijn een probleem bij het gebruik van AI, dit voorbeeld gebruik ik graag om te verduidelijken waarom menselijke evaluatie nodig is.
Stel dat er een AI-systeem geïmplementeerd wordt in een organisatie om te helpen bij het beoordelen van sollicitaties. Het systeem kan patronen herkennen vanuit succesvolle sollicitaties uit het verleden, waarmee toekomstige sollicitaties beoordeeld worden. Stel dat alle succesvolle sollicitaties uit het verleden van mannen zijn, omdat er voorheen genderbias in het wervingsproces was, kan het systeem een vooroordeel hebben ten gunste van mannelijke sollicitanten. Zonder menselijke evaluatie blijft deze bias bestaan, waardoor ongewenste beslissingen genomen worden. Met menselijke evaluatie kan deze bias gecorrigeerd worden. Als manager is het essentieel om de risico’s van AI te begrijpen en controlemomenten in te bouwen. Bovendien is het raadzaam om AI-geletterdheid binnen de organisatie te bevorderen, zodat iedereen basisbegrip heeft van de mogelijkheden en risico’s van AI. Het is namelijk niet wenselijk dat we blind vertrouwen op de technologie.
Ten slotte kunnen organisaties druk voelen om mee te gaan met hypes rondom AI. Bijvoorbeeld als zij zien dat de concurrentie met de technologie aan de slag gaat. Het is belangrijk om waakzaam te blijven bij het implementeren van nieuwe technologieën. Sommige organisaties investeren in AI zonder strategische doelen en richting te bepalen of op elkaar af te stemmen. Dan wordt niet het optimale uit de technologie gehaald, en dat is zonde.
Betere manager met AI
Hoe zorg je er nu voor dat AI je een betere manager maakt? Er zijn veel mogelijkheden om de technologie in te zetten en jouw leven als manager makkelijker te maken. Ik zet er een paar voor je op een rij:
- AI kan ingezet worden om een betere analyse te maken van feedback van klanten. De feedback kan bijvoorbeeld gecategoriseerd worden, of er kan ontdekt worden op welke gebieden de meeste en minste klachten voorkomen. Zo kunnen er meer klachten binnenkomen over producten uit fabriek A dan uit fabriek B. AI maakt dit inzichtelijk.
- Waar AI ook mee kan helpen, is het analyseren van medewerkers. Vooral in grote organisaties kan de technologie inzicht geven in de gemiddelde tijd dat iemand bezig is met een taak, en op welke dagen een medewerker meer of minder productief is. Dit kan bijdragen aan een efficiëntere manier van werken.
- Een derde mogelijkheid om AI in te zetten, is voor het voorkomen van menselijke fouten. Eerder hadden we het over fouten zoals vooroordelen. Hier gaat het juist over fouten zoals nauwkeurigheidsfouten of typfouten. Mensen kunnen deze fouten maken in het analyseren van data wanneer ze even de aandacht verliezen of niet scherp zijn. AI maakt dit soort menselijke fouten niet.
- Verder is het mogelijk om tijd te besparen door bijvoorbeeld AI de cv’s van sollicitanten te laten screenen. Zo kan de technologie de ongeschikte kandidaten eruit filteren en hoef je vervolgens zelf alleen nog de cv’s van de geschikte kandidaten te bekijken.
- AI helpt bij het automatiseren van administratieve taken, zoals vergaderingen of project trackers. Wederom scheelt het tijd om AI in te zetten voor deze taken, en sluit het menselijke fouten uit.
Kortom, AI heeft naast de risico’s ook vele mogelijkheden en voordelen. Door het analyseren van grote hoeveelheden data kan AI managers ondersteunen bij het nemen van strategische beslissingen. Schrijf deze technologie dus niet zomaar af vanwege de kritiek. Maar neem de technologie ook niet zomaar over vanwege de hype. Zet de voor- en nadelen op een rijtje, en kijk hoe en waar AI zowel jou als manager als jouw organisatie kan helpen om sneller, efficiënter en makkelijker te werken. Verlies hierbij je belangrijkste asset, je medewerkers, nooit uit het oog.
Door: Gerhardus Lindeque, Technical Manager bij NTT DATA.
