Het managen van een organisatie is vaak gestoeld op begrippen als hiërarchie, functiespecialisatie, macht en positie. Met het concept Horizontaal organiseren worden de hoofdprincipes van procesgericht werken sterk vereenvoudigd weergegeven en de fundamentele grondgedachten blootgelegd. Het biedt hierdoor invalshoeken en aanvliegroutes om procesgericht werken concreet vorm te geven binnen organisaties.
Procesgericht werken wordt hier gedefinieerd als het dusdanig (her) inrichten van organisaties, dat door optimale inrichting en samenwerking producten en diensten voor klanten snel en goed worden geleverd tegen lage productiekosten. Om dit te bereiken is zowel een bedrijfskundig als organisatiepsychologische oriëntatie nodig.
Wat kun je ermee in je organisatie?
Definitie van een proces
Een verzameling van activiteiten, gekenmerkt door inputs en outputs.
Vanuit de bedrijfskundige, systeemgerichte bril wordt de organisatie bestudeerd als een bundeling processen (waarbij een proces gedefinieerd wordt als een verzameling van activiteiten, gekenmerkt door inputs en outputs). Dit perspectief wordt in tweeën gedeeld, te weten het construct – de architectuur van het proces- en het besturen – de wijze waarop gestuurd wordt op procesprestaties.
Vanuit de organisatie-psychologische bril wordt de samenwerking tussen mensen bestudeerd, waaronder het teamperspectief, de belangen en de menselijke dynamiek rond het proces. Ook hier worden twee gebieden onderscheiden, te weten samenwerken – het teamfunctioneren van de procesteams- en denken – de opvattingen en mentale modellen die leidend zijn voor procesgericht werken.
Hoe pas je horizontaal organiseren toe?
Het model voor horizontaal organiseren biedt vier studievelden van waaruit het functioneren van de organisatie bekeken kan worden. Het concept kan behulpzaam zijn op verschillende manieren:
- Studie-object
Het verder bestuderen van de afzonderlijke elementen kan leiden tot begripsvergroting van de elementen die een rol spelen - Analyseren van knelpunten in de organisatie-prestaties
Het bekijken van symptomen en knelpunten kunnen vanuit de vier velden; vier analysegebieden waarbinnen symptomen geplaatst kunnen worden. - Nulmeting
De vier velden die ontstaan zijn ieder voor zich geschikt om de huidige situatie in organisaties te typeren en te evalueren - Prioriteren van interventies
Het brengen van balans en samenhang in management interventies, door ze vanuit vier veldente benaderen en te letten op integraliteit - Brengen van samenhang
Door het analyseren van de relaties tussen velden en anderszins wordt begripsvorming verruimd - Bepalen van aanvliegroutes en benaderingswijzen
Het bepalen van volgordelijkheid en projectfasering. Bedrijfskundige route: construeren, besturen, samenwerken, denken. Organisatiepsychologische route: denken, samenwerken, besturen, construeren. - Communicatiemiddel
Het afbeelden, presenteren en visualiseren van visie, knelpunten, ontwikkelstappen en acties.
Door: Renco Bakker, Rienke Labeur, Willem Spronk
- Meer weten over modellen? Lees dat het Procesmanagement Modellenboek >>>
