Iedere organisatie streeft ernaar om de gestelde doelen te realiseren. De wijze waarop dit gebeurt, zal voor elke organisatie anders zijn.
Veranderingen, in beweging zijn, moeten continu plaatsvinden om zo effectief en zo efficiënt mogelijk aan de vereiste prestaties te werken. Echter, ruim 70 procent van de geplande veranderingen in Nederlandse organisaties loopt vast of levert niet het beoogde resultaat. Van de veranderingen die wel achteraf zijn vastgesteld, was ruim 75 procent niet gepland of bedoeld. Kortom, de stuurbaarheid en de planbaarheid van organisatieveranderingen worden overschat.
Keuzes maken
Het managementconcept ‘Sturing en Ruimte’ is een concept dat dynamisch is en onderkent dat de wereld niet maakbaar is. In een veranderingsproces is het noodzakelijk voortdurend keuzes te maken en vooraf een beeld te vormen van bedoelde en mogelijk onbedoelde effecten. Een integrale benadering van de twaalf waarheden – stabiele vernieuwing, chaotische orde, dwangmatige vrijheid, unieke saamhorigheid, autoritaire participatie en efficiënte flexibiliteit – dwingt om vooraf na te denken over de effecten van keuzes op alle organisatieaspecten.
Wat kan het polariseren van zowel sturing als ruimte aan effecten en reacties oproepen bij de organisatie en de medewerkers en hoe zorgen we ervoor dat tegelijkertijd én sturing én ruimte geoptimaliseerd worden? Kern hierin is dat dit zowel optimalisatie van de bedrijfsvoering als flexibiliteit in de uitvoering betekent. Een organisatievorm die flexibel is en een sterk ‘verandervermogen’ heeft, kan het beste inspelen op de uitdagingen voor de toekomst. Het management organiseert sturing en ruimte, terwijl de medewerkers gezamenlijk zelfsturend zijn en hun persoonlijke ontwikkeling in de gaten houden.
Elke organisatie haar eigen perspectief
Dit managementconcept is generiek, echter in de wetenschap dat iedere organisatie anders is. Niet alleen mensen zijn uniek, organisaties
zijn dat ook. Daarom zal iedere organisatie haar eigen wenkend perspectief moeten beschrijven en dat door middel van de twaalf waarheden vastleggen (zie figuur 3.1). Voor iedere organisatie zijn missie en doelen de basis voor het wenkend perspectief (figuur 3.2).
De missie verwoordt kort en krachtig de identiteit van de organisatie en waar de organisatie voor staat. Veel mensen kiezen uit maatschappelijke
betrokkenheid voor werken bij de overheid. Ze willen een maatschappelijke bijdrage leveren of invloed uitoefenen op de maatschappij. Anderen kiezen voor het bedrijfsleven vanwege het werken in het buitenland of vanwege de uitdaging om steeds vernieuwing in producten voor de consument te kunnen realiseren. De missie is richtinggevend voor werknemers en zorgt voor motivatie.
Kaders voor doelen
De missie geeft richtlijnen voor individuele beslissingen en gedrag en de kaders waarbinnen de doelen geformuleerd kunnen worden. De doelen worden geformuleerd binnen de kaders van de missie. Resultaten zijn concrete oplossingen om doelen te bereiken: iets wordt beter, sneller, goedkoper, mooier, effectiever, efficiënter, enzovoort. Een analyse van de kansen en bedreigingen scherpt het inzicht in de haalbaarheid en de doeltreffendheid van doelen.
Omdat missie en doelen van de organisatie mede bepalen of mensen bij een organisatie willen werken, worden ze bij voorkeur dan ook zoveel mogelijk met alle medewerkers vastgesteld.
Bron: Sturing en ruimte
Door: Henk Roelofs, Leo van de Vorst
Het boek: Sturing en Ruimte
Als manager wordt van u soms inspirerend leiderschap gevraagd, dan weer moet u een faciliterende coach zijn. Zo balanceert u tussen twee uitersten. Dat komt omdat er in Nederland twee organisatieconcepten zijn die elkaar nauwelijks lijken te vinden: de sturingsfilosofie die gelooft in efficiency, doelmatig handelen en sturen op cijfers en feiten en daarnaast de ruimtelijke filosofie die gelooft in talenten, ontwikkeling en evolutionair leren. Volgens de auteurs van Sturing en ruimte sluiten de twee elkaar niet uit. Sterker nog, ze kunnen elkaar versterken en maximaliseren.
