Mede dankzij het internet, is de wereld een complex, verbonden netwerk geworden. En daar horen andere spelregels bij. Want wat vraagt het van ons als individu, maar ook van onze organisaties, om onderdeel uit te maken van een netwerk dat groter is dan wijzelf?
Voor het antwoord op deze vraag, kunnen we ons wenden tot het meest complexe en meest verbonden netwerk dat we kennen; de natuur. In de natuur heeft ieder onderdeel een eigen functie en doel. Tegelijkertijd vormen al deze losse delen samen een ‘groter geheel’ waarin alles met elkaar samenhangt. Dit geheel groeit adaptief en is in balans wanneer alle onderdelen gezond zijn. Om onszelf en onze organisaties voor te bereiden op succes binnen een complexe netwerkomgeving, is het belangrijk om dezelfde spelregels als de natuur te volgen. We moeten ons gaan gedragen als onderdeel van een systeem, waarbij wij zelf de ‘losse onderdelen’ zijn. Wat betekent dit in de praktijk? Drie tips om je op weg te helpen.Tip 1: Ken je eigen ‘purpose’
In de natuur heeft ieder organisme een eigen plek in het ecosysteem. Het organisme ‘neemt’ niet alleen maar, maar geeft ook terug waardoor het ecosysteem in balans blijft. Organisaties met een purpose dragen op dezelfde manier zorg voor het systeem waar ze deel vanuit maken. Purpose gaat hierbij een stap verder dan de missie en visie. Het is een hoger doel dat een ervaring van dienstbaarheid in zich draagt en daarmee het eigenbelang overstijgt. Wanneer een authentieke purpose bekend is, is het direct duidelijk welke verantwoordelijkheden een organisatie neemt voor het ecosysteem. Zo heeft de Nederlandse organisatie Join the Pipe de purpose om een eerlijke verdeling van drinkwater over de hele wereld te bewerkstelligen. Daarom verkoopt Join the Pipe watertappunten en navulbare waterflessen zodat meer mensen op verschillende plekken toegang hebben tot drinkwater. Met de opbrengst hiervan financieren ze drinkwaterprojecten in ontwikkelingslanden. Join the Pipe levert een positieve bijdrage aan de omgeving door te kiezen voor het eigen belang én voor het grotere belang.Tip 2: Groei adaptief en durf los te laten
In onze huidige organisaties gaan we ervan uit dat groei een lineair proces is dat gestuurd kan worden en eindeloos door kan gaan. Dit staat haaks op de regels van de natuur. Daar is eindeloze groei een teken van ziekte. Ook is groei niet lineair maar adaptief en gaat ieder levend systeem onvermijdelijk door de vier fasen van de levenscyclus – groei, volwassenheid, achteruitgang en afsterven. Wanneer je jezelf als onderdeel van een groter geheel ziet, hoort loslaten er dus bij. En hoewel loslaten van het oude door veel mensen als moeilijk wordt ervaren, biedt het ook ruimte voor iets nieuws. Steeds meer organisaties omarmen dit gegeven en bouwen loslaten en adaptiviteit in in hun business- en aansturingsmodellen, bijvoorbeeld door agile of zelfsturend te gaan werken.Tip 3: Versterk je organisatie door samen te werken
Ooit is de opvatting ontstaan dat “survival of the fittest” de enige manier is voor organisaties om te overleven. In de natuur zijn echter vele voorbeelden bekend van organismen die samenwerken om zichzelf te versterken of zelfs om te overleven. Zo leeft de driebandanemoonvis samen met de zeeanemoon. Het visje eet kleine ongewervelde dieren die de zeeanemoon kunnen schaden, terwijl de uitwerpselen van de vis voedzaam zijn voor de anemoon. De anemoon beschermt de vis op haar beurt weer tegen roofdieren. Zo komen deze twee organismen dus samen tot een win-win situatie. Ook in het bedrijfsleven leidt samenwerken sneller tot een effectieve oplossing. Zo is het huidige succes van IBM te danken aan het feit dat de organisatie haar kennis deelde. IBM omarmde als één van de eerste grote computerfabrikanten het open source-besturingssysteem Linux waarin ze jaarlijks flink wat geld investeren. Daarmee deelt IBM niet alleen kennis, maar profiteert het bedrijf ook mee van de achthonderd miljoen dollar die door andere bedrijven in de Open Source Development Labs wordt gestoken. Hierdoor is IBM nog maar een fractie kwijt van wat het vroeger besteedde aan de ontwikkeling van eigen besturingssystemen. Door te delen helpt IBM andere bedrijven, maar vooral ook zichzelf vooruit. Voor succes in een complexe, verbonden netwerkwereld kunnen we dus een voorbeeld nemen aan de natuur. Je kiest voor wat goed is voor jezelf én voor je omgeving, je beweegt mee en laat los wanneer dat nodig is. Uitdagend? Zeker. Onvermijdelijk? Absoluut…. Door: Judith Manshanden – auteur van Tijd voor Nieuwe Zaken- Wil je meer weten over werken in een verbonden wereld? Lees het boek “Tijd voor Nieuwe Zaken” of volg de gratis online cursus “Werken vanuit je purpose” van Orenda op www.orenda.com