Een hond heeft een baas. Van de baas krijgen ze water, eten en aandacht en mogen ze buiten spelen. De baas verlangt daar trouw voor terug en soms speelsheid. Honden zijn afhankelijk van hun baasjes. Mensen zijn geen honden. Ze zijn hun eigen baas. Gezonde mensen kunnen hun eigen leven inrichten, keuzen maken en initiatief nemen.
De collega die zich als baas gedraagt
Soms hebben mensen een deel van de dag opeens een collega die zich als baas gedraagt. Ze krijgen dan bevelen van iemand die hoger staat in de hiërarchie. Die baas verwacht braafheid en gehoorzaamheid. Mensen die zich gedragen als baas doden initiatief en creativiteit bij anderen. Bazen creëren afhankelijkheid en afwachtend gedrag.
Als je mensen van jou afhankelijk maakt, ben je ook verantwoordelijk voor ze. Dan ontneem je eigen verantwoordelijkheid. Veel bazen gaan gebukt onder de verantwoordelijkheid die ze anderen hebben afgenomen.
Deze tijd van onzekerheid en onvoorspelbaarheid verlangt van mensen initiatief, verantwoordelijkheid en creativiteit. Initiatief is nodig om wendbaar te zijn en met onzekerheden om te gaan. Door zelf verantwoordelijkheid te nemen kunnen mensen zelfstandig hun werk vorm geven en resultaat behalen. Creativiteit is essentieel om nieuwe wegen te zoeken in onvoorspelbare tijden. Mensen zijn hun eigen leider en iedereen kan initiatief nemen om aan een nieuwe toekomst te werken. Een blik op de toekomst genereert energie en optimisme. Als je leiding neemt, is optimisme behulpzaam om jezelf en anderen te inspireren.
Initiatiefnemers
Initiatiefnemers zijn mensen die de leiding nemen en anderen inspireren met hun droom en toekomstbeeld. Ze geven richting en ze geven ruimte aan anderen. Leiders vind je soms in de toppen van organisaties, maar je vind ze zeker bij de professionals met passie en ideeën. Iedereen kan initiatief nemen en een leider zijn. Initiatiefnemers die de leiding nemen, zijn zich bewust van hun omgeving, van de mensen om zich heen en van zichzelf. Omgevingsbewustzijn is essentieel voor verandering. Je kunt alleen pro- actief handelen als je weet wat er speelt in de omgeving om je heen en bij je klanten. Initiatiefnemers verstaan de kunst om het eigen oordeel nog even uit te stellen en gaan eerst op zoek naar wat er gaande is in de wereld waarvan ze deel uitmaken.
Sociaal bewustzijn en zelfbewustzijn
Sociaal bewustzijn is relevant om krachten te bundelen en samen veranderingen aan te gaan. Initiatiefnemers in verandering staan open voor ervaringen en gezichtspunten van mensen om zich heen en hebben interesse in wat de ander uniek en waardevol maakt. Zelfbewustzijn helpt om je drijfveren voor verandering te kennen. Leiders en initiatiefnemers kennen zichzelf en hun oorsprong. Het begint met het kennen en accepteren van je eigen biografie. Wat waren belangrijke plekken en gebeurtenissen in je leven, wie waren belangrijke mensen die je hebben gevormd tot wat je nu bent? Wat zijn je passie en fascinatie die drijfveren zijn voor verandering? Wat zijn je angsten en waarin ben je prominent? Wat geeft je energie en wat geeft je rust? Wat zijn je mooiste momenten waaraan je met genoegen terugdenkt?
Om geen baas maar een leider of initiatiefnemer te zijn drie vragen essentieel: Wie ben ik en wat wil ik zijn? Met wie wil ik me verbinden en hoe ik communiceer ik met anderen? Welke betekenis heb ik en welke betekenis wil ik in de toekomst hebben? Dit zijn eenvoudige vragen. De antwoorden zijn meestal wat ingewikkelder.
Door: Jaap Boonstra
