Ceo's blijken heldere meningen te hebben over de gewenste rol van commissarissen. Wat ceo's enorm frustreert, is als commissarissen risico's mijden uit angst voor een slechte pers. Ook klagen veel ceo's over niet-betrokken commissarissen.
In de discussies van de afgelopen jaren, na de fiasco’s die beleggers en belastingbetalers duizenden miljarden hebben gekost, heeft zo’n beetje iedereen z’n zegje gedaan over goed bestuur en de rol van commissarissen. Eén stem ontbreekt echter: die van de ceo. Reden voor Jeffrey Sonnenfeld (Yale), Melanie Kusin (Korn/Ferry International) en Elise Walton om met (tientallen) ceo’s te praten over wat zij van commissarissen vinden. Zij hebben uit hun gesprekken met ceo’s belangrijke adviezen voor commissarissen en RvC’s afgeleid.
Focus meer op de risico’s die het meest cruciaal zijn voor de toekomst van de onderneming
Ceo’s vinden dat RvC’s vaak niet het lef hebben om de risico’s te nemen die je moet nemen om gezonde groei te realiseren. Veel commissarissen beschermen de status quo en onderdrukken onconventionele ideeën over broodnodige vernieuwing. Wat ceo’s enorm frustreert, is als commissarissen risico’s mijden uit angst voor een slechte pers. Frustrerend is ook als commissarissen hun eigenbelang (lees: zelfbehoud) boven dat van de onderneming stellen. ‘Ze zijn verliefd op hun RvC-zetel’, zei een ceo, ‘het geeft ze prestige. Het maakt ze soms afkerig van herkapitalisering, privatisering of fusie – ‘Maar je snapt toch wel dat we onze positie dan misschien kwijtraken!’ Ik ben wel eens gechoqueerd door commissarissen die zeiden: “Het zou interessant zijn om dat te doen, maar wat gebeurt er dan met ons?”‘
Doe het huiswerk en blijf constant ingeplugd
Commissarissen dienen zich grondig voor te bereiden op boardroombesprekingen. Dat gaat veel verder dan bestudering van de briefings die voor de vergadering worden rondgestuurd: commissarissen moeten snappen hoe het werkt in de onderneming en moeten de ontwikkelingen in de bedrijfstak bijhouden. Ceo’s beseffen dat zij er medeverantwoordelijk voor zijn dat hun commissarissen goed zijn geïnformeerd. Dus sturen ze hun RvC-leden vaak tussentijdse updates (zoals een wekelijkse mail) en pakken ze de telefoon als er gevoelige issues zijn.
Leg brede, relevante kennis op tafel
De geïnterviewde Ceo’s willen nadrukkelijk géén gelijkgestemde vriendjes als commissaris. Zij weten dat diversiteit nodig is om andere perspectieven en gespecialiseerde kennis in te brengen bij belangrijke beraadslagingen. Jim Skinner, voormalig ceo van McDonald’s: ‘Het is belangrijk om commissarissen van buiten de onderneming met andere vaardigheden te hebben.’ Maar het is niet makkelijk om de juiste mix te krijgen. Veel ceo’s zouden graag zien dat meer collega-ceo’s beschikbaar zouden zijn als commissaris. De realiteit is helaas dat veel RvC’s bevolkt zijn met ‘academici, geldvolk, nummer 2’s en HR-mensen’. Ceo’s willen ook graag jongere mensen als commissaris die meer digital-wise zijn.
Nogal wat ceo’s beklagen zich over de ‘celebrity-commissaris’: het niet-betrokken RvC-lid dat alleen sterrenstatus bijdraagt, verder niks. En veel ceo’s zijn op hun hoede voor de ‘beroepscommissaris’: al dan niet gepensioneerden zonder volle baan die het primair voor het geld doen. Een derde van alle commissarissen valt in deze categorie. Een grote zorg van ceo’s is dat beroepscommissarissen het meest geïnteresseerd zijn in hun baantje als commissaris.
Stel strategieën constructief op de proef
Ceo’s zijn teleurgesteld over het gebrek aan levendig debat in de boardroom. Een van de oorzaken is conflictvermijding: er ontstaat gemakkelijk een broederlijk clubsfeertje in de boardroom, wat discussie en onenigheid onderdrukt. Ceo’s zitten uiteraard ook niet te wachten op het tegendeel: nodeloos agressieve discussies. En die vinden vaker plaats dan je zou denken. Het ergst vinden Ceo’s het als opmerkingen en commentaren van commissarissen niet-constructief zijn, alleen maar gericht zijn op oude koeien en in het verleden gemaakte fouten of op een andere manier niets te maken hebben met het issue op tafel. Commissarissen moeten elkaar hierin tot de orde roepen – voor de ceo is dat vaak lastig. Dringend verzoek van ceo’s aan hun commissarissen: stel vaker ‘onderzoekende vragen’ – dat leidt tot betere beslissingen.
Bron: Harvard Business Review, april 2013.
