Werk en privé moet je gescheiden houden, wordt vaak geroepen. Dat kan wel zo zijn, maar zo zie ik het niet. Werk en privé zijn immers met elkaar verweven, zeker als het gaat om vitaliteit. Hoe het thuis gaat, kan impact hebben op de energie van de medewerker, en andersom geldt dat net zo. Het is een thema wat steeds meer aandacht krijgt op de werkvloer, zeker in de periode rondom de Nationale Vitaliteitsweek eind september. Hoewel het faciliteren van sportabonnementen of stoelmassages goedbedoeld is, bereiken ze niet het beoogde effect op het gebied van vitaliteit. Dit gaat namelijk over veel meer dan fit en gezond zijn. Het is goed dat bedrijven hierin verantwoordelijkheid willen nemen, maar daarvoor is het wel belangrijk dat duidelijk is wat vitaliteit precies is. En welke rol organisaties daarin zouden moeten spelen.
Energiek in het leven staan
De begrippen vitaliteit en gezondheid worden vaak door elkaar gehaald. Gezondheid gaat over het wel of niet hebben van lichamelijke en geestelijke klachten, van welke aard dan ook. Vitaliteit gaat over energie en levenslust. En je hoeft echt niet gezond te zijn om je vitaal te voelen. Vitaliteit gaat over de zin die je hebt om de dag ‘aan te vallen’. Als je energiek in het leven staat, kan je heel ver komen, ziek of gezond. Iemand die vitaal is, weet wat hij of zij wil in het leven en waar hij of zij naar toe wil. Het is dan ook voor iedereen anders.
Ik hoef je vast niet uit te leggen dat vitaliteit niet alleen betrekking heeft op iemands privéleven. Iemand die de dag met goede energie begint, gaat waarschijnlijk ook enthousiast aan het werk. Sterker nog, ik ben ervan overtuigd dat wanneer je bepaalde levensdoelen hebt, en deze kunt verweven in het werk wat je doet, je meer energie uit je werk kunt halen. Als mensen ongelukkig zijn in het werk dat ze doen, heeft dit impact op hoe vitaal ze zich voelen. Andersom geldt precies hetzelfde.
Vitaliteit is niet iets waar je één keer over nadenkt en wat dan de rest van je leven hetzelfde blijft
De basisprincipes van vitaliteit
Voor sommige mensen is het een vanzelfsprekendheid om bezig te zijn met vitaliteit. Voor anderen is dit een ver-van-hun-bed-show. Wie aan de slag wil met vitaliteit, moet zich een paar dingen beseffen; vitaliteit is niet iets waar je één keer over nadenkt en wat dan de rest van je leven hetzelfde blijft. Je werkt je leven lang aan vitaliteit. Dat komt onder andere doordat ingrijpende of levensveranderende gebeurtenissen als het overlijden van dierbaren, het krijgen van kinderen of het wisselen van baan hier impact op hebben. Net als de levensfase waarin je je op dat moment bevindt. Het gaat om het stellen van doelen en het aanpassen van gedrag daarop. Zo kun je sturen op energie. Vitaliteit is wat dat betreft grotendeels iets waarvoor individuen zelf verantwoordelijk zijn. Dit betekent niet dat werkgevers hierin geen rol kunnen spelen.
De rol van werkgevers
Aangezien de vitaliteit van medewerkers impact heeft op hoe ze in hun werk zijn, is dit een onderwerp waar je je als werkgever ook mee bezig wil houden. Het is nu eenmaal zo dat vitale medewerkers minder verzuimen, maar hoe kan je hier als werkgever iets in betekenen? Waarschijnlijk lees je nu het liefst dat je fruit bij het koffieapparaat moet zetten of dat je medewerkers een sportabonnement moet geven. Zo simpel is het niet. Sterker nog, hiermee bereik je slechts een beperkte doelgroep.
Je werkt je leven lang aan vitaliteit
Het is uiteindelijk de bedrijfscultuur die bepalend is voor de vitaliteit van medewerkers. En dan heb ik het niet over het snackmoment op vrijdagmiddag, maar over de ruimte die medewerkers krijgen om hierin hun verantwoordelijkheid te kunnen nemen. Vitaliteit is voor iedereen anders en iedere medewerker geeft hier op een eigen manier invulling aan. Als werkgever is het goed om hierover in gesprek te gaan met medewerkers en de dialoog op gang te houden. Laat zien dat je het belangrijk vindt, biedt hulp aan waar mogelijk, maar geef vooral ruimte om er invulling aan te geven op een manier die bij iemand past.
Elke dag vitaliteitsdag
Een vitaliteitscultuur creëren gaat niet over één nacht ijs. Maar als je het onderwerp belangrijk maakt en er regelmatig tijd en aandacht aan besteedt, gaat het vanzelf groeien. De nationale vitaliteitsweek helpt hierbij. Maar uiteindelijk gaat het erom dat vitaliteit elke dag aandacht krijgt. Het is immers hetgeen wat dagelijks bepaalt met hoeveel energie mensen aan hun dag beginnen. Vitaliteit is voor iedereen en het moet vooral iets leuks zijn. Maak er absoluut geen zwaar beladen onderwerp van, maar een verrijking binnen de organisatie.
Door: Jorik Vissers, directeur getFIT
