Er was eens een acteur. Hij was de allerbeste acteur van de héle wereld. De andere acteurs vonden hem fantastisch en waren dolgelukkig dat ze met hem mochten spelen. Ze werden steeds beter. Tot op een dag… de allerbeste acteur van de wereld zijn rol anders zag. Hij sloeg delen van zijn tekst over als hij die niet leuk vond. Schoof een collega opzij en nam zijn tekst over. En gaf tijdens de uitvoering advies over scenes waarin hij geen rol had.
Raar? Ja! Bij een toneelstuk is dat direct duidelijk. Maar in je werk gebeurt vaak hetzelfde. Mensen voeren een deel van hun taken niet meer uit, nemen werk van anderen over of bemoeien zich met zaken die hun niet aangaan. Op dat moment klinkt het logisch: “Ik moet wel ingrijpen anders ontspoort het”, “Het kan toch niet zo zijn dat… “, “… maar ik kan dit sneller”, “Ik ben deze rol ontgroeid”. Zijn we ons op dat moment eigenlijk voldoende bewust van onze eigen rol, andermans rol en ons samenspel? Bij een toneelstuk is het klip en klaar. Je ziet en voelt het als een acteur zich niet goed inleeft, uit zijn rol valt of iets doet waardoor het toneelspel verslechtert. De acteur wordt door anderen daar ook op aangesproken: “Je speelt je rol niet”. In je werk is dat minder goed zichtbaar. Dat is niet gek, tijdens je werk sta je eigenlijk de hele tijd op het toneel. Hierdoor verdwijnt je rol naar de achtergrond. Je bent jezelf. Dan is je “role” één op één verbonden met je “soul”. Dat geldt niet alleen voor jou maar ook voor je collega’s in het team. Op zich niet erg, totdat een “role” iets van iemand eist dat anders is dan de “soul”. Stel je de volgende situatie voor. Een organisatie wil een verandering doorvoeren. De meningen zijn verdeeld – een besluit is nodig. Iedereen kijkt naar de voorzitter. Die houdt van zekerheid, vermijdt conflicten en is iemand die focust op details. Toch is dat besluit nodig. Hij moet op dat moment, als mens, zijn verlangen naar zekerheid, detaillering en harmonie loslaten. Hij moet het team dienen vanuit zijn rol, niet vanuit zijn voorkeur als mens. Kortom hij moet een rol spelen. Dat geldt niet alleen voor hem maar ook voor de anderen in het team. Het daadkrachtige teamlid kan niet ineens het voorzitterschap overnemen en een besluit nemen. Ook deze persoon moet zijn persoonlijke voorkeuren op het tweede plan zetten, in zijn rol blijven en het team dienen. Ondanks dat hij misschien zijn rol is ontgroeid of vindt dat het met sneller tot resultaten komt.
Het boeken van resultaat zie ik als het leggen van een puzzel. Deze columns bevatten puzzelstukken en -stukjes die ik na 20 jaar management zie.
Tijdens die periode heb ik me de hele tijd de volgende vraag gesteld: Wat werkt? Daarover schrijf ik in deze blogs.
Wel kunnen ze, doordat ze een onderscheid maken tussen role en soul, elkaar eenvoudiger feedback geven en steunen. Door het onderscheid wordt de feedback minder persoonlijk, makkelijker te geven en beter te horen. In dit geval: “Wat heb je nodig in je rol als voorzitter om een knoop door te hakken” of “Ik snap dat je het moeilijk vindt, maar in je rol moet je een besluit nemen”.
De onderlinge samenhang en samenwerking verbetert door het onderscheid te maken. Dit proces start je door de onderstaande vragen eerst voor jezelf te beantwoorden en daarna met elkaar te bespreken. Dan wordt het samenspel in het team mooi. Een soort van toneelstuk waarin iedereen op een logische manier zijn rol speelt en je met elkaar de juiste wisselwerking hebt.
Op welke momenten moet jij je bewust zijn van het verschil tussen je “role” en je “soul”? Wanneer eist je “role” iets dat je moeilijk vindt? Wat moeten je teamleden dan weten? Hoe houden we elkaar scherp op onze rollen? Wat moeten we met elkaar afspreken?
Door: Maurice van Hoek
Maurice van Hoek is een resultaatgericht puzzelaar en eigenaar van Stepwise. Meer dan 20 jaar actief in het publieke domein als (interim)manager, projectleider en procesbegeleider. Gefocust op de volgende stap op het eerstvolgende concrete resultaat.- Heb jij iets dat je opvalt?
- Heb je een ander beeld of idee?
- Ben je ergens nieuwsgierig naar?
