Rini van Solingen: Operational excellence in niet-herhalende omgevingen, kan dat?

Bij niet seriematige productie komt leren door te doen en het verbeteren binnen de herhalende activiteit onder druk te staan. De vraag is dan of operational excellence nog wel past? Kunnen technieken uit de operational excellence wel gebruikt worden in een niet-fysieke wereld? Hoe moet je leren als activiteiten niet herhalend zijn? 

Operational excellence is oorspronkelijk afkomstig uit de seriematige productie. De essentie is om de herhaalbaarheid van activiteiten niet alleen uit te nutten voor de productie zelf, maar ook om te leren hoe het effectiever en/of efficiënter kan. Zodoende kan stap voor stap geoptimaliseerd worden in parallel met het daadwerkelijk uitvoeren. Technieken als Lean, Six Sigma, TOC, DFSS en dergelijke horen in deze wereld thuis.

Leren door herhaling

Dit principe, leren door herhaling, past uitstekend bij de fysieke wereld. Dat is een wereld waarin arbeid, transportkosten en materiaalkosten centraal staan. Herhaling van activiteiten hoort bij deze wereld. Willen we namelijk 100 auto’s, dan zullen we er ook 100 moeten produceren. Van elke auto leren hoe we de volgende auto beter kunnen maken, is dan logisch en vanzelfsprekend.

Supersnel reproduceren

Echter, steeds meer van wat wij doen als mensen is niet-fysiek. Steeds meer zijn wij bezig zaken te maken die niet van fysieke materialen gemaakt zijn. Niet van hout, staal, beton, steen of kunststof. Neem bijvoorbeeld, het bouwen van een app, het maken van een businessmodel, het opzetten van een werkstroom, of het schrijven van een e-mail.

Steeds meer maken wij dingen die binnen een seconde naar de andere kant van de wereld te versturen zijn.

Of nog breder: geld, boeken, documenten, films en bedrijven, ook deze ‘producten’ zijn in veel gevallen volledig virtueel. Steeds meer maken wij dingen die binnen een seconde naar de andere kant van de wereld te versturen zijn. En bovendien is het reproduceren van dergelijke producten ook gratis en supersnel: gewoon kopiëren. Copy *.*

OpEx in niet-fysieke wereld

In dergelijke situaties is er geen sprake meer van seriematige productie. Elk geval is namelijk uniek en one-of-a-kind. Immers, als het volledig identiek is, dan wordt het gekopieerd. Het leren door te doen, het verbeteren binnen de herhalende activiteit, komt daardoor onder druk te staan.

De vraag is dan of operational excellence nog wel past? Kunnen technieken uit de operational excellence wel gebruikt worden in een niet-fysieke wereld? Hoe moet je leren als activiteiten niet herhalend zijn?

Kunnen technieken uit de operational excellence wel gebruikt worden in een niet-fysieke wereld?

Het antwoord op al deze vragen is niet eenduidig. Ja, dergelijke technieken zijn nog steeds relevant. Nee, ze zijn niet een-op-een toepasbaar.

Lees ook: Wat zijn de succesfactoren van Operational Excellence?

Agile en scrum

Een belangrijke bron van inspiratie vormt de softwareontwikkeling; het bouwen van apps, pakketten en IT-systemen. Traditioneel een omgeving die gekenmerkt wordt door te late en te dure opleveringen, en vaak ook nog eens van slechte kwaliteit.

In deze softwarewereld is inmiddels duidelijk geworden hoe dit wel goed kan. Namelijk door geen grote projecten meer te doen die aan het einde klaar zijn. Maar door een eindresultaat op te knippen in iteraties en die telkens een nieuwe bruikbare versie van het systeem op te laten leveren. Men noemt dit ook wel Agile werken, en de meest gebruikte techniek in de praktijk hiervoor is: Scrum. Scrum en Lean passen uitstekend bij elkaar. Scrum biedt de te zetten stappen en Lean biedt de onderliggende principes.

Iteratief produceren

De essentie van operational excellence in dergelijke niet-herhalende en niet-fysieke omgevingen is dat het leerproces herhalend wordt gemaakt. Dus in tegenstelling tot de fysieke wereld waar het productieproces zelf al van nature herhalend is en met operational excellence het leerproces expliciet wordt toegevoegd, wordt in de niet-fysieke wereld het leerproces herhalend gemaakt door iteratief produceren in te brengen. Feitelijk draaien we het dus om, maar werkt het nog ongeveer hetzelfde.

Masterclass Operational Excellence

Hoe dat te doen, welke aanbevelingen en valkuilen er zijn, en hoe organisaties dit in de praktijk invoeren en opschalen? Dat zijn de onderwerpen die Rini van Solingen in zijn sessie gedurende de Masterclass Operational Excellence, zal behandelen.

Prof. Van Solingen is CTO bij Prowareness en daarnaast deeltijd hoogleraar Globally Distributed Software Engineering aan de Technische Universiteit Delft.

Vraag een e-brochure aan van de Masterclass Operational Excellence van Logistiek Academy. De opleiding start 27 september.