Een betere veiligheidscultuur en minder incidenten in bijvoorbeeld de Intensive Care (IC), Operatiekamers (OK) en Spoedeisende Hulp (SEH). Dat is mogelijk als zorgverleners in operatiekamers worden getraind volgens het zogenoemde Crew Resource Management (CRM) teamconcept: praten op een militaire manier. Voorwaarde is wel dat er een landelijke standaard komt voor de invoering.
Deze stelling poneert onderzoeker en kolonel b.d. Marck Haerkens in het proefschrift “Human Factors and Team Performance” dat hij aan de Radboud Universiteit Nijmegen heeft verdedigd. Vliegertraining Voormalig Apache-vlieger en chirurg Haerkens onderzocht 6 jaar de invloed van de militaire CRM-cursus op het veiligheidsklimaat in 19 hoog-risicoziekenhuisafdelingen, zoals verloskamers, operatiekamers en hartcatheterisatiekamers. Hij concludeerde dat menselijke factoren een belangrijke rol spelen bij incidenten in hoog-risicoprocessen. Om incidenten te minimaliseren, wordt in de militaire luchtvaart al sinds de jaren ’80 van de vorige eeuw gewerkt met het teamconcept CRM. Het is een training die luchtmachtvliegers leert om beter onderling te communiceren om de kans op menselijke fouten te minimaliseren. Het gaat er daarbij om dat een teamlid bevestigt wat hij of zij hoort. Hij vond bij alle onderzochte ziekenhuisafdelingen een verband tussen CRM en een verbeterd veiligheidsklimaat. “CRM kan dus waardevol zijn voor de medische zorg op voorwaarde dat het landelijk wordt toegepast. Alle zorgverleners moeten immers volgens vergelijkbare principes van CRM werken. Dat is niet met een korte training op te lossen. CRM moet structureel een plek krijgen in de medische opleidingen.” Beter veiligheidsklimaat Haerkens onderzocht de invloed van CRM op patiëntveiligheid. Zijn studie op een Intensive Care liet een verband zien tussen de invoer van CRM en een daling van het aantal ernstige complicaties en sterfte bij IC-patiënten. Bovendien verbeterde het veiligheidsklimaat onder de zorgverleners. Ook op de traumakamer van een Spoedeisende Hulp onderzocht Haerkens de effecten van CRM. Daar zag hij de veiligheidscultuur bij de zorgverleners verbeteren. Maar de verblijfsduur van traumapatiënten op de SEH nam wel toe, zelfs 20 tot 30 minuten. De reden is waarschijnlijk dat werken volgens vastgestelde richtlijnen meer tijd in beslag neemt. 1-team-1-taak-principe in de zorg Volgens hem is het CRM-concept zeer bruikbaar in de gezondheidszorg. Zijn ervaringen bij de luchtmacht en in de zorg leerden Haerkens dat er veel overeenkomsten zijn tussen het werk van teams op de IC, OK of SEH en dat van een militair vlieger. Beiden moeten onder hoge druk presteren. Fouten kunnen catastrofale gevolgen hebben en mensenlevens kosten. Haerkens richtte op basis van zijn ervaring uit de medische en luchtvaartwereld de organisatie Wings of Care op. Die verzorgt onder andere CRM-trainingen voor de zorg. Tot op heden zijn 26 ziekenhuisafdelingen getraind. Het project op de Intensive Care van het Radboud Ziekenhuis kreeg in 2013 zelfs de IGZ ZorgVeiligPrijs. bron: Defensie.nl
