In april 2012 bezocht Masaaki Imai Nederland om de start van het Nederlandse Kaizen Institute luister bij te zetten. Imai is een pionier en leider in het verspreiden van de Kaizen-filosofie over de hele wereld. Marjan Hoogendijk van het blad Sigma sprak met hem.
Relevante kennis
De 82-jarige Imai oogt fit als ik hem ontmoet voor een interview tijdens de bijeenkomst in het kader van de opening van de Nederlandse vestiging van het (wereldwijde) Kaizeninstituut. Toch heeft hij al een flinke reis achter de rug naar diverse Europese landen, en is hij de avond ervoor nog op pad geweest voor een van zijn beroemde ‘gembawalks‘. Hierin loopt hij – met in zijn kielzog mensen die dolgraag van ‘de meester’ zelf willen leren – door een fabriek en toont hij wat je ziet als je kijkt in de geest van Kaizen.
Kaizen is het concept dat Imai zo’n vijftig jaar geleden uitwerkte, en wat hij sindsdien onvermoeibaar onderwijst, toepast en ontwikkelt. Het bevat nog steeds veel relevante kennis, zeker ook voor de problemen en uitdagingen in ons land en in de huidige tijd, zoals de noodzaak om te bezuinigen. Maar ook om organisaties te transformeren en duurzamer te laten werken, of om medewerkersbetrokkenheid te stimuleren en hinderende bureaucratie te verminderen. Ligt de toekomst van kwaliteit bij het toepassen van de aloude principes van kaizen? Als je het Imai zelf vraagt, is daar geen twijfel over mogelijk.
Op de gemba moet ‘flow’ te zien zijn
Je niet laten imponeren door lijsten met cijfers over goede prestaties, zoals klanttevredenheidsscores, omzetstijgingen enzovoort. Daar begint het mee. ‘Don’t study fabricated data, go look at the real data’. Dat is een van de gevleugelde uitspraken van Imai. Vandaar dat Imai het liefst direct doorgaat naar de werkvloer (de gemba), als hij een indruk wil krijgen van hoe goed een bedrijf het doet, en als hem iets gevraagd wordt iets te zeggen over de toekomstkansen van het bedrijf. Is dit een
bedrijf dat echt is ingericht op ‘duurzaam succes’, of loopt het bedrijf het risico aan korte termijn denken ten onder te gaan?
Op de gemba kan je zien hoe er echt gewerkt wordt, of en hoe er op fouten wordt gereageerd, hoe mensen met elkaar communiceren, en hoe vloeiend – of juist niet – de productieprocessen verlopen.
Vloeiend is een sleutelbegrip, want wachten, onnodige voorraden produceren of onnodig herstellen is verspilling van energie en middelen. En het wegnemen van verspilling met behulp van ieders inbreng op de werkvloer, is de kern van de Kaizen-gedachte. De Kaizen-aanpak leidt tot vele, ogenschijnlijk kleine, incrementele verbeteringen, die met elkaar tot grote doorbraken, betere prestaties en betere organisaties leiden.
Bron: Sigma
