Deze keer wil ik eens bij een andere kant van kwaliteitsmanagement stil staan: duurzaamheid en kwaliteitsmanagement. Op het eerste gezicht zou je zeggen dat kwaliteitsmanagement automatisch bijdraagt aan duurzaamheid. Door goed kwaliteitsmanagement is er minder verspilling en daardoor minder milieubelasting. Producten die door betere kwaliteit langer meegaan, zorgen voor minder belasting van het milieu. Duurzaamheid gaat echter niet alleen over milieu. Duurzaamheid is tegenwoordig een veel breder begrip waarin we met elkaar zorgen voor een leefbare aarde voor iedereen, nu én in de toekomst.
Duurzame brandstof
Er wordt de laatste decennia veel onderzoek gedaan naar duurzame energie. Dat is een goede zaak natuurlijk: elektrische auto’s zijn de laatste jaren erg populair geworden. De financiële stimulans, vooral voor lease-rijders, hebben hier een belangrijke impuls aan gegeven.
Wat op het eerste gezicht echter heel milieuvriendelijk lijkt te zijn, kan bij nader onderzoek toch minder goed zijn voor de totale milieu-voetprint.
Neem bijvoorbeeld de productie en afvoer van de accu’s in elektrische auto’s of dat er in Nederland nog veel elektriciteit wordt opgewekt in steenkoolcentrales. Door de grotere vraag naar elektriciteit door elektrische auto’s, blijven deze kolencentrales langer operationeel. Moeten we dan geen elektrische auto’s kopen?
De ontwikkeling van alternatieven voor aardolieproducten is een goede zaak. Dat deze ontwikkeling ook niet direct alleen maar goede kanten heeft, hoort nu eenmaal bij ontwikkeling.
Waar het om gaat is dat het grotere geheel bekeken moet worden. Neem bijvoorbeeld biobrandstof, zoals diesel die uit mais verkregen kan worden. Dat klinkt allemaal erg mooi, maar als hierdoor de prijs van mais zover omhoog gaat, dat mensen die afhankelijk zijn van mais voor hun dagelijkse voedsel, dit niet meer kunnen kopen omdat het te duur is geworden dan werpt dat toch een schaduw op deze ontwikkeling.
Lokaal produceren
Een andere ontwikkeling is dat je vooral lokale producten moet consumeren om verantwoord bezig te zijn. Dat klinkt fantastisch: eet lokale groenten van het seizoen. Toch is dat ook niet wat het lijkt. In Nederland heeft de landbouwgrond voor het verbouwen van groente een fors prijskaartje. Hierdoor moet de grond zo efficiënt mogelijk gebruikt worden, waardoor bestrijdingsmiddelen vaak onontkoombaar zijn.
Daarentegen kan landbouwgrond in andere werelddelen vaak veel dichter bij de natuur beheerd worden. Bovendien, zijn deze mensen vaak afhankelijk van de export van hun product. Als zij niet meer kunnen exporteren, zal de lokale economie daar volledig in kunnen storten met alle negatieve gevolgen van dien.
Conclusie
Kwaliteitsmanagement kan heel goed ingezet om niet alleen de kwaliteit van het eindproduct te bewaken, maar ook om de kwaliteit van de volledige keten te bewaken, waarbij ik dan vooral doel op duurzaamheid voor iedereen.
Zoals voorgaande voorbeelden beschreven, is het nog niet eenvoudig om de kwaliteitsketen van de aarde te bewaken. Ik daag u daarom uit om verder te kijken dan lokaal kwaliteitsmanagement en u te richten op kwaliteitsmanagement van de aarde zodat we nog vele eeuwen met z’n allen kunnen blijven wonen, werken en genieten op deze aarde.
Jan Jacob Bos is auteur van het boek ‘Noodzakelijke kennis’. Bos heeft veel ervaring op het gebied van leren en kennisontwikkeling. Vanuit de praktijk als docent en in profit- en non-profitorganisaties in diverse functies houdt hij zich al ruim 20 jaar bezig met leren. In zijn Columns op Sigma Online deelt hij zijn kennis en inzichten over kennismanagement.
www.noodzakelijkekennis.nlÂ
