Het Japanse management wordt vaak afgeschilderd als hiërarchisch en statisch, niet in staat om mee te gaan in een wereld die constant in beweging is. De berichtgeving in Westerse media is dan ook vaak negatief, terwijl de voordelen van de Japanse managementstijl vaak onderbelicht blijven. Wij spraken met een hoogleraar Management en twee leidinggevenden van in Japan gevestigde bedrijven, die allen op hun eigen manier de ins en outs van het Japanse management kennen.
Het Japanse management gold lange tijd als lichtend voorbeeld voor Westerse bedrijven, vooral voor bedrijven die actief waren in de massaproductie. Parissa Haghirian is als hoogleraar Management verbonden aan de Sophia University in Tokio en legt uit waarom: ‘Vooral het productiemanagement werd altijd bewonderd vanuit het Westen, het is heel erg procesgeoriënteerd. Alle stappen worden uiterst voorzichtig benaderd. Het is een succesvolle benadering voor wanneer je iets gaat produceren. Op deze manier werd Japan groot in de jaren tachtig, Japanse bedrijven waren geweldig – en zijn dat nog steeds – in cost effective
produceren’, aldus Haghirian. In die tijd werd de Japanse managementbenadering bewonderd en plaatste men de Japanse stijl boven het Westerse management. Maar toen barstte de bubbel in de jaren negentig en het internationale sentiment keerde zich tegen Japan. ‘Na de recessie werden alle argumenten die voorheen werden aangehaald om Japan te bewieroken ineens gebruikt om aan te tonen dat het Japanse management niet deugde’, zo herinnert Haghirian zich.
Ineens wees men naar de hiërarchische bedrijfsstructuur en het zogenaamde life time employment system om te verklaren waarom Japan niet uit de crisis kwam. Het life time employment–systeem hield in feite in dat Japanners gedurende hun carrière slechts voor één werkgever werkten. Haghirian: ‘Traditioneel gezien zou een Japans bedrijf een werknemer een levenslang contract aanbieden, waardoor bedrijven werknemers niet konden ontslaan. Japan had eigenlijk geen arbeidsmarkt: mensen bleven gewoon bij hetzelfde bedrijf. Hierdoor bleven ook de slechte medewerkers aan boord.’ Alhoewel de hoogleraar de kritiek op dit systeem deels terecht vindt – en ze wijst op het feit dat de overheid al twintig jaar veranderingen probeert door te voeren – zegt zij er direct bij dat het belangrijk is om in te zien dat het Japanse management niet alleen life time employment is.
Lees het volledige artikel in Management Executive nr. 2 2016 of download de pdf.
