Het VVFPP-model: lean als verbeterproces

Een Lean-verbeterproces met het VVFPP-model begint standaard met het inventariseren van de doelstelling(en). In het algemeen betekent dit het bepalen wat klanten precies willen, ofwel het bepalen wat klantwaarde is. Het op het juiste moment precies maken en leveren van de juiste producten en diensten (die klantwaarde opleveren) staat centraal binnen Lean.

Klantwaardeproces

Het proces dat continu klantwaarde moet opleveren, heet daarom ‘waardestroom’. De figuur toont de vijf essentiële stappen in het ontwerp- en verbeterproces voor het verkrijgen van een slanke waardestroom met pull-besturing.

1. Bepaal klantwaarde (value). Onderzoek de eisen en wensen van klanten. Het nauwkeurig analyseren wat van waarde is voor de klant, leert ook wat de klant als verspilling beschouwt. Dit is het uitgangspunt voor het analyseren en optimaliseren van de waardestroom.
2. Bepaal de waardestroom (value stream). Een waardestroom bevat in het ideale geval geen enkele niet-waardetoevoegende activiteit. Ontwikkel per productfamilie een beschrijving van de waardestroom (value-stream map) voor de huidige situatie. Onderzoek vervolgens welke activiteiten al dan niet waarde toevoegen.
3. Zorg dat activiteiten doorstromen (flow). Laat goederen en diensten door de processen stromen door niet-waardetoevoegende activiteiten en andere vormen van verspilling te elimineren. Wachtrijen, batchproductie en onnodig transport zijn belangrijke hindernissen omdat ze de doorlooptijd verlengen. Zorg voor orde en netheid.
4. Laat de klant producten of diensten door het proces trekken (pull). Synchroniseer de productie met de werkelijke vraag van de klant. De waardestroom moet reactief worden gemaakt om producten en diensten alleen te leveren als de klant die nodig heeft – niet eerder of later. Maak de besturing niet groter of complexer dan strikt noodzakelijk. De bekendste lean- pull-besturingsmethoden zijn het two-bin-systeem en het kanban-systeem; zie Van Assen (2014).
5. Optimaliseer het proces voortdurend (perfection). Streef naar perfectie door processen almaar te verbeteren met behulp van kaizen-events of kaizen-blitzes.

Eenvoudig en voorspelbaar

Klantwaarde ontstaat binnen Lean door processen zodanig in te richten dat zij eenvoudig en voorspelbaar zijn, maximale kwaliteit leveren én waarde toevoegen. Dat betekent dat processen niet sterk variëren, geen fouten verbergen en niet suboptimaal zijn.

Aan de hand van value-stream maps wordt de huidige situatie in kaart gebracht: processen, producten of dienstenstromen en de daarbij horende informatiestromen plus de belangrijkste prestatie-indicatoren (gerealiseerde bewerkingstijd, doorlooptijd, bezettingsgraad en right-first-time-indicatoren). De gewenste situatie wordt gedefinieerd op basis van criteria voor waardetoevoeging, voorspelbaarheid, maximale kwaliteit en zero waste (vooral geen overtollige voorraden).

Het daadwerkelijk invoeren van een geoptimaliseerde waardestroom, inclusief bijbehorende KPI’s en/of pull-besturing, blijkt in de praktijk vaak erg lastig. Laat staan het goed borgen van de vernieuwing in een cultuur die continu het bedrijfsproces blijft optimaliseren. Organisaties komen dus nauwelijks toe aan de vijfde stap van het verbeterproces: perfectioneren.

Bron: Lean leiderschap

Door: Marcel van Assen