Bij het stellen van prioriteiten moet een groep het soms eens worden over een rangorde van items op een lijst. Dit spel dwingt de groep om ‘harde’ keuzes te maken en zulke items ten opzichte van elkaar te rangschikken. Dat is een belangrijke stap bij het nemen van beslissingen over bijvoorbeeld investeringen, zakelijke prioriteiten en productkenmerken of producteisen. Het spel is handig in allerlei situaties waarin zo’n prioriteitenlijst nodig is.
De spelregels van rangschikken
Voor dit spel heb je twee dingen nodig:
- een ongeordende lijst met items;
- de criteria of basis waarvan die items moeten worden gerangschikt.
Omdat items in dit spel nauwkeurig worden beoordeeld, moeten de criteria zo helder mogelijk zijn. Bij het prioriteren van productkenmerken kan zo’n criterium bijvoorbeeld ‘de belangrijkste kenmerken voor gebruiker X’ zijn. Bij het ontwikkelen van zakelijke prioriteiten bijvoorbeeld: ‘de grootst mogelijke impact in het komende jaar’.
Rangschikken op impact en inspanning
Als er meerdere dimensies zijn, kunnen de items het best voor elk criterium afzonderlijk worden gerangschikt. De scores worden daarna gecombineerd om de uiteindelijke rangorde te bepalen. Het is namelijk moeilijk om items te beoordelen op meer dan één criterium tegelijkertijd, zoals bij het verwarrende ‘grootste potentiële impact in het komende jaar en minste hoeveelheid inspanning in de komende zes maanden’. In zo’n geval is het beter om de items twee keer te laten rangschikken: op impact en op inspanning.
Lees tip: De creatieve matrix, door Patrick van der Pijl (Ontwerp Betere Business)
Maak het duidelijk
Er is weliswaar geen limiet voor de lengte van een prioriteitenlijst maar in een kleinere groep kun je het best volstaan met ongeveer tien items. Dat voorkomt dat deelnemers door de bomen het bos niet meer zien. Als je de hele lijst zichtbaar maakt op een flipover of whiteboard, is het voor deelnemers makkelijker om een langere lijst met items te rangschikken.
Maak voor dit spel een of meer tabellen met je items en het beoordelingscriterium. Elke deelnemer rangschikt de items door ze te nummeren: het belangrijkste item krijgt een 1, het op een na belangrijkste een 2 enzovoort. Omdat het rangschikken ‘gedwongen’ is, is het niet mogelijk dat twee items hetzelfde nummer krijgen.
Zijn de items door iedere deelnemer afzonderlijk gerangschikt, tel de scores dan bij elkaar op. Bespreek de zo ontstane prioriteitenlijst en de vervolgstappen.
Strategie
Het kan voor de deelnemers lastig zijn om gedwongen te rangschikken, omdat ze daarbij een vaststaand aantal items eenduidig moeten beoordelen en keuzes moeten maken die elkaar uitsluiten. Dat is niet gebruikelijk: er worden vaak juist items aan een lijst toegevoegd om in groepsverband tot consensus te komen. Dat is ook gemakkelijker.
De essentie van dit spel is dat het mensen dwingt om op basis van heldere criteria een onomwonden oordeel te vellen.
Bron: Dave Gray, Sunni Brown en James Macanufo, Game storming. Spellen voor vernieuwers en veranderaars, Vakmedianet, Deventer, 2012Â
Meer (kwaliteits)instrumenten lezen? Abonneer dan nu op de gratis wekelijkse e-mail nieuwsbrief!
