Emoties zijn overal. Bijna ongemerkt sturen ze voortdurend ons gedrag – zeker ook in organisaties. De Emotiekaarten helpen emoties te herkennen én te benutten.
Hoewel emoties niet altijd verwijzen naar feiten, zijn ze een belangrijke bron van informatie. Gezichtsexpressies maken onze emoties zichtbaar. In onze onderlinge communicatie gebruiken wij er tot tienduizend en we tonen en herkennen ze grotendeels onbewust.
Emoties laten zien wat mensen beweegt en wat er volgens hen speelt in een organisatie. Als je dat helder krijgt, gaat de energie stromen. Mensen worden gemotiveerd, communiceren helderder en bereiken wat ze willen. Dit geldt niet alleen voor individuen, maar ook voor de samenwerking in een team of de organisatie als geheel.
Handleiding voor 40 emotiekaarten
De 40 Emotiekaarten bevatten elk een direct herkenbare emotie en toelichting. De bijbehorende handleiding bevat een groot aantal uitgewerkte spellen voor individuen en groepen, zoals het spel hieronder ‘Oude koeien’. Alles is gebaseerd op wetenschappelijke theorie en uitgebreid getest in de praktijk.
De emotiekaarten kunnen gebruikt worden in organisaties, bij individuen en in teams – om belangen in kaart te brengen, beslissingen te nemen, rollen te definiëren en processen te sturen.
De emotiekaarten kunnen gebruikt worden in organisaties, bij individuen en in teams, om belangen in kaart te brengen, beslissingen te nemen, rollen te definiëren en processen te sturen.
Oude koeien
Doel
- Herinneringen ophalen aan gezamenlijke ervaringen.
- Combinaties van kaarten zijn aanleiding om situaties uit het verleden terug te halen ofwel ‘oude koeien uit de sloot halen’.
Speelwijze
- De kaarten worden geschud. Twee spelers worden aangewezen. Vervolgens worden twee willekeurige kaarten uit het deck getrokken en naast elkaar op tafel gelegd. Dit zijn de kaarten waar je als tweetal op gaat reageren.
- De combinatie van kaarten verwijst naar een moment in het gezamenlijke verleden van de spelers. Dit kan een moment zijn waarin zij samen iets meemaakten, maar ook een moment waar zij heel verschillend in stonden of waarbij ze lijnrecht tegenover elkaar stonden. Meestal is er direct een associatie, alsof de kaarten de speler betrappen. Wie durft deze gedachte als eerste uit te spreken?
- Als er verschillende situaties uit komen, worden de ervaringen van beide spelers ingebracht en bekijk je samen welke situatie het meest klopt.
- Na een korte onderlinge discussie mogen ook de andere spelers meedoen. Misschien denken zij direct aan een andere situatie waar de twee niet op komen of die zij niet durven te benoemen.
- Zodra de oude koe volledig op het droge is (of als je besluit haar terug in de sloot te duwen), worden twee nieuwe spelers aangewezen en twee nieuwe kaarten getrokken.
Alternatieve speelwijze
- Bij deze speelwijze mag je er kaarten bij plaatsen, om het emotionele verloop van de situatie en welke plaats deze nu heeft te illustreren.
- Let er daarbij wel op dat het ook voor de andere aanwezigen interessant blijft. Zodra hun aandacht begint te verslappen, is het tijd voor het volgende koppel.
Achtergrond
Tijdens een gesprek spelen emoties voortdurend een rol. In feite neem je voortdurend beslissingen, waarvan we tegenwoordig kunnen zien dat ze hersenactiviteit in het gehele brein veroorzaken. Maar ook onze voortdurend veranderende gezichtsexpressies maken de invloed van emoties zichtbaar. Emoties zijn misschien wel een verzamelnaam voor alles wat we niet helemaal kunnen duiden. Als we ze benoemen, stellen ze ons in staat om hier met elkaar over in gesprek te gaan, en te ontdekken wat jou en anderen precies beweegt.
Informatieverwerking in ons brein vindt op allerlei niveaus parallel plaats. Wanneer mensen terugkijken op gezamenlijk beleefde situatie, zijn dus altijd verschillende emoties van toepassing. Zeker wanneer je elkaar al wat langer kent, vind je gemakkelijk een situatie waarin een combinatie van emoties in ieder geval een beetje speelde.
Waar dit spel spannend wordt, is als het zelfbeeld in het geding komt. Ieder mens heeft ook overtuigingen over zichzelf en de wereld die eigenlijk niet onderbouwd zijn. Je houdt vast aan zulke overtuigingen, omdat je ze zelf voldoende onderbouwd acht en je deze zekerheden nu eenmaal nodig hebt. Ook relaties hebben zulke overtuigingen nodig. Zij zijn het kader dat je deelt en waarbinnen je elkaar nodig hebt. Verwachtingen over onszelf en anderen bepalen het verloop van onze interacties.
Bij communicatie komen emoties op de voorgrond, zodra belangen onder druk komen te staan. Dit kunnen belangen zijn binnen het gesprek, zoals wie gelijk heeft, wat er nu moet worden gedaan, wie daar over gaat, of wie uiteindelijk de troep opruimt. Het kunnen ook belangen zijn in de relatie, bijvoorbeeld als iemand een grens overschrijdt of er iets dreigt te gebeuren dat de ander uit alle macht wil voorkomen. Dan komen ook zekerheden in een relatie ter discussie te staan.
Doordat verschillende emoties in verschillende situaties worden besproken, roept dit spel twijfel op over onderlinge verhoudingen. Waarom is het dan toch leuk?
Feit is dat een vriendschap (of elke relatie die je aangaat) saai kan worden, als je elkaar niet uitdaagt. Mensen die elkaar al langer kenen, ontwikkelen patronen die weliswaar gemakkelijk zijn, en waarvan het energie kost als je ze oprakelt, maar waarmee je jezelf en elkaar misschien ook te kort doet. Vaak is meer diepgang mogelijk.
Als de vriendschap of relatie al lang bestaat, zijn er waarschijnlijk voldoende redenen om elkaar steeds weer te vinden, ook als het pijn doet – redenen die zwaarder wegen dan het effect van een spelletje. Geconfronteerd worden met je kwetsbaarheden, ook als de ander het verkeerd ziet, zorgt er uiteindelijk voor dat je iets over jezelf en elkaar leert. En leren betekent altijd het ontstaan van nieuwe mogelijkheden, ook al voelt het soms anders.
Houd er bij dit spel wel rekening mee dat het gaat om inschattingen en ervaringen, en die zijn altijd gekleurd. Als het je niet lukt een medespeler te overtuigen, betekent dit niet per se dat jij gelijk hebt en de ander ongelijk (of andersom). Je kunt het ook verschillend zien of beiden kunnen bijvoorbeeld tijd nodig hebben.
Bron: Michiel Hulsbergen, Handleiding bij de Emotiekaarten
ManagementImpact, Deventer
