Eén van de lastigste onderdelen van veranderen is het bepalen van de meest kansrijke aanpak (de veranderstrategie). Immers de meest kansrijke aanpak kan veel tijd en energie besparen. Je valt de organisatie niet lastig met onnodige activiteiten, sterker nog je schrapt alles wat niet bijdraagt aan de verandering.
Welke aanpak maakt nu de meeste kans van slagen bij een specifiek vraagstuk? Eén van de grootste uitdagingen, is dat je eigen opvattingen over hoe je een verandering zou moeten aanpakken in de weg zitten. Zo had de projectleider digitalisering van het beleidsproces bij één van de ministeries de opvatting dat veranderen vooral leuk moest zijn. Hij vond het heel belangrijk dat projectleden ‘positiviteit’ en enthousiasme uitstraalden. Terwijl kijkend naar het vraagstuk verontrustende communicatie meer op zijn plaats was geweest. Waarschuw de gebruikers voor de technische problemen waarmee ze te maken krijgen, wijs gebruikers erop dat de kwaliteit van hun werk en de voortgang ervan zichtbaar wordt door de digitalisering van het beleidsproces. Al deze waarschuwingen vooraf zijn dan misschien wel niet leuk, maar ze zorgen ervoor dat  beleidsmedewerkers en hun managers een reëel beeld krijgen van de verandering. Na zoveel verontrustende communicatie kan de verandering eigenlijk alleen nog maar mee vallen.Het veranderrepetoire
Een tweede uitdaging bij het bepalen van de meest kansrijke aanpak is het hebben van kennis van ander veranderrepertoire. Recent vertelde een HR manager ons dat het een psychiatrische instelling maar niet lukte om de harde organisatieresultaten te verbeteren. Hoe goed de manager bedrijfsvoering ook zijn best deed om de zorgprofessionals (psychiaters e.d.) ervan te overtuigen dat dit nodig was voor het voortbestaan van de organisatie. De zorgprofessionals voerden veel liever gesprekken over hun mooie werk met de inhoudelijk manager. De HR manager vond het verbeteren van de inhoud van de gesprekscyclus (bestaande uit functionerings- en beoordelingsgesprekken) met de zorgprofessionals de meest kansrijke aanpak om dit vraagstuk aan te pakken. Het veranderrepertoire van de HR manager bestaat uit HR instrumentarium, zoals functionerings- en beoordelingsgesprekken. Een aanpak om de gecreëerde scheiding tussen inhoud en bedrijfsvoering op te heffen door in een driegesprek met de zorgprofessionals te praten over zowel de kwaliteit van het werk als bereiken van organisatieresultaten viel buiten haar blikveld.Intuïtie bij de aanpak van de verandering
Een derde uitdaging is de rol van intuïtie bij het bepalen van een veranderaanpak. We kiezen onze veranderaanpakken vaak intuïtief, vaak gebaseerd op eerder opgedane ervaring. Intuïtie werkt alleen als je voor die situatie over heel veel relevantie kennis en ervaring beschikt. Als je intuïtie daar niet op gebaseerd is, kan je veranderaanpak er lelijk naast zitten. In Werken met Leren Veranderen, staat het voorbeeld van Petra Haartsen, een adviseur met heel veel relevante kennis en ervaring voor het vraagstuk waarvoor een beroep op haar gedaan werd. Zij helpt  een grote Nederlandse gemeente  om de gewenste ketensamenwerking tussen verschillende resultaatgebieden te bevorderen. In een gesprek met Hanneke Elink Schuurman en Mieke Reidinga komt stukje bij beetje naar voren waar zij haar effectieve veranderstrategie op baseert en hoe zij die vervolgens in de praktijk vorm geeft. Ik zou haar verhaal onrecht aan doen door het hier proberen kort samen te vatten. Als je echt wil weten hoe tot een kansrijke veranderaanpak komt, welke overwegingen allemaal meespelen, is haar verhaal een aanrader. In dit deel van Werken met Leren Veranderen, vind je ook een oefening om met een groep te komen tot een veranderstrategie en vier cases om met elkaar over te sparren over de meest effectieve veranderaanpak. Allemaal manieren om beter te worden in het bepalen van de meest effectieve veranderaanpak.De drie belangrijkste tips
Het is de moeite waard om de tijd te nemen na te denken over wat de meest kansrijke aanpak is voor de veranderopgave waar je voor staat. De drie belangrijkste tips die je helpen om te komen tot de meest kansrijke aanpak zijn:- Wees je bewust van je eigen manier van kijken naar veranderingen. Bedenk dat er meerdere manieren zijn om te kijken naar hetzelfde vraagstuk.
- Verbreed je kennis en verruim je ervaring met veranderrepetoire. Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je kreeg en kom je niet echt aan veranderen toe.
- Bepaal je je veranderaanpak op basis van intuïtie? Wees je dan bewust van de valkuilen hierin. Zorg dat je de keuze voor je aanpak fundeert, het verkleint risico’s op aanpakken die op niets uit lopen.
