Ik werd uitgenodigd om te komen helpen bij een nieuw organisatieontwerp voor een zorgorganisatie. Je kent het wel. Van zorgvelden naar een geografische indeling. De directeur vroeg me of ik wilde helpen om het verhaal van de nieuwe inrichting te verspreiden en de bijbehorende cultuur te bouwen. Ik vroeg haar: ‘Mag ik het nieuwe organogram zien?’ Ze haalde een tekening tevoorschijn. Het leek logisch, maar na nog eens kijken begreep ik het niet goed. Zes geografische clusters, maar met een soort wormvormig aanhangsel erbij.
Ik vroeg hoe het in elkaar zat. ‘Oh … het is gewoon geografisch.’ ‘Ja, maar dát dan?’ ‘Oh … dat is … ja wat overige afdelingen.’ Mmm. Ik legde uit dat als ik het moest verspreiden, ik het op z’n minst zelf moest snappen. ‘Wat is het verhaal hier achter?’ Mijn opdrachtgeefster sloot de deur en begon te fluisteren. ‘Ja, dat zit zo … Déze directeur hier heeft een relatie met dát afdelingshoofd, maar ze zijn allebei getrouwd, dus we kunnen die afdelingen niet samenvoegen.’ Aha, op die fiets. Ik kon tenminste door.
Over liefde, seks, ruzie en afkeer
Wij mensen bouwen structuren om relaties heen. ‘Bij ons gebeurt dat niet.’ Oh nee? Als je goed naar het organogram ‘luistert’, zitten er verhalen achter de harkjes. Die verhalen gaan over relaties. Over liefde, seks, ruzie en afkeer. Elke beetje grote organisatie kent wel een ‘projectenbureautje’ waar mensen heen worden verplaatst die onmogelijk zijn om mee samen te werken. Muurtje eromheen, klaar. Of juist die ene geweldige medewerker in ‘een vrije rol’. De baas wist niet waar zij geplaatst moest worden, maar vond haar zo goed, dat er een tijdelijke functie is geschapen met een high potential-salaris eraan vast.
Structuren en organogrammen zijn helemaal geen logische fundamenten maar menselijke artefacten. Sociale constructies. Bedenksels. Weergaven van onze guilty pleasures. Van onze neiging tot in- en uitsluiting. Van verloren liefdes en opnieuw gevonden kameraden. Onder de formele tekening zitten sociale spinnenwebben. De onzichtbare lijntjes tussen mensen. Het échte organogram.
Hier gaat het over
Het échte organogram gaat over Ricardo die de voetbalpool beheert. Over Anita die altijd het afdelingsuitje organiseert. Over baas Pieter-Bas die een heimelijke homocrush heeft op voorzitter Samhoud van de raad van toezicht, maar dat zijn vrouw Eugenie bridget met zijn secretaresse Veronica en dus alles weet over zijn agenda. Over dat John van het magazijn drugs verkoopt aan Henk-Jan van tuinonderhoud. En dat arts Achmed ooit geld heeft geleend van Jeroen in hun studententijd. En dat Achmed daarom Jeroen uit de wind heeft gehouden bij een medische fout tijdens een operatie.
Follow the money als je wilt weten hoe lijntjes echt lopen? Ja, dat is altijd een goed idee. Maar minstens even wezenlijk als je organisatiedynamiek wilt snappen, is het volgen van het spoor van liefde, seks, ruzie, relaties. En als je geen gedoe wilt hebben op je werk, houd je dan aan de oeroude regel: doop je pen niet in de company’s inkt. Seks op de werkvloer is namelijk gewoon erg vermoeiend.
Bron: Tribaal kantoorgedoe
Door: Danielle Braun
