U heeft hopelijk ook genoten, deze week, van het politieke spektakel. Mark Rutte geflankeerd door drie vrouwelijke ministers die spreekt over de Grootste Crisis uit zijn negenjarige loopbaan als premier. Het moet anders, en wel nu. Niet primair omdat dat de natuur ten goede komt (mooi bijvangst) maar om de economie en dan in het bijzonder de bouw weer vlot te trekken. En de immanente oplossing: overdag minder hard rijden. Dus van een hypothetische ‘vroeemmm’ naar 100 kilometer per uur. Later nog voer bijmengen voor de koeien en warme sanering, maar dat is voor later. Dat alles gebracht met het nodige drama. Geheel in de stijl van Suske en Wiske (dank voor de inspiratie) Mark op de bres voor anders als ‘De Struise Stikstofridder’.
Hebben we nu iets opgelost? En zo ja op welke termijn en met welke impact? Ik aarzel met grote grote aarzeling. Wat opvalt deze week is dat het fenomeen in kwestie als nieuw gepresenteerd wordt én de quasi absentie van hoe dan ook cijfers. Als iemand haarfijn zou moeten weten dat we een aantal grote vraagstukken hebben rond een familie van gassen en derivaten, dan is het Mark wel; hij zit immers al negen jaar op het pluche en heeft in die tijd in zijn rol als regeringsleider al de nodige rechtszaken over zich heen gekregen. Los van het Raad van State ‘Programma Aanpak Stikstof’ (PAS) arrest uit mei jl. is daar bijvoorbeeld ook het Urgenda-vonnis. En wie dat wil kan hier gaan stapelen.Noodremsignalen
Kennelijk hebben we heel veel noodremsignalen achter elkaar nodig om in beweging te komen en dan ook nog met moeite en bombarie. Maar daar zit niet de crux. Want wat opvalt zeker in de noodmaatregelenpresentatie van deze week is de quasi absentie van cijfers. Welke impact hebben de genomen besluiten op de korte (daar ging het toch om, de bouw ‘vlot trekken’?) en de (middel) lange termijn. Dus, om het maar concreet te maken, wat is concreet de stikstof verminderende impact als we van maandag tot en met vrijdag tussen Arnhem en Den Haag 100 KM per uur gaan rijden. Wordt daar de natuur daadwerkelijk beter van? En wat draagt het bijvoeren van koeien met zeg zeewier daar dan weer aan bij en op welke termijn. Ik mag vast ook niet vragen wat dat dan kost en wie die rekening gaat betalen. Kortom we gaan met deze maatregelen van iets naar iets anders maar geen idee met welke impact tegen welke kosten. Opvallend voor een kabinet wat de economie hoog in het vaandel heeft staan.Maar het moet echt anders
Waar ik nu zo bang voor ben is dat we na deze bestuurlijke oprisping denken dat ‘zaken’ opgelost zijn en dat alles weer terug bij normaal is. Net zo’n beetje zoals dat nu gaat met de CO2-reductie discussie die uitmondt in schimmig rekenen ten faveure van eigen beleid met steeds kritischer rekenrapporten op de achtergrond. Begrijp me niet verkeerd: het lijkt me een ramp om in deze tijd minister laat staan premier te zijn met alle ‘shit’ die je dan naar je hoofd krijgt. Je moet dan wel een fikse teflonhuid hebben om niet acuut in een depressie te raken.
Maar toch en ondanks alle inzet: Dames en Heren Ministers, Staatssecretarissen en meneer de Premier: Het Is Volstrekt Onvoldoende Wat U doet! Ja u doet uw stinkende best maar het is gewoon niet genoeg. We leven in een tijdperk van transitie (met dank aan collega Jan Rotmans). Het roer moet om. We moeten structureel gaan verbouwen. Niet een beetje rommelen in de marge maar op weg naar andere systemen. Ons niet rijk rekenen met het aanpassen van een paar rekenregels en dan weer door naar normaal maar echt op weg naar het onbekende. Niet onder druk buigen voor onder andere bouwers, boeren en burgers die eerst en vooral de status quo willen handhaven met een aangepast (reken)regeltje hier en daar. Dus Alstublieft begin te vertellen dat het echt anders moet, dat de nieuwe normaal transitie heet en dat we daar tenminste het komende decennium mee bezig zijn. Dat is dan wel zo makkelijk voor de bestuurders die na u komen.
Door: Jan Jonker
