EI-tests, EI-trainingen, EI-conferenties, EI-webinars, EI-boeken: EI is big business. Sommige bedrijven selecteren hun nieuwe mensen zelfs grotendeels op EI-scores. Allemaal mooi. Maar wie hoog scoort op het vlak van emotionele intelligentie kan dit talent natuurlijk ook voor minder nobele doeleinden gebruiken.
Over wat Emotionele intelligentie (EI) precies is, zijn de meningen intussen nog steeds verdeeld. In grote lijnen gaat het om het vermogen om je eigen en andermans emoties te herkennen, begrijpen en managen. De opkomst van het EI-concept halverwege de jaren negentig heeft managers ertoe aangezet om hun vaardigheden in het omgaan met mensen op te vijzelen en zich bewuster te worden van emoties op het werk. Pure winst.
Maar wat nogal eens wordt vergeten is dat je EI ook kunt misbruiken om anderen te manipuleren, te intimideren, om te turnen, naar je hand te zetten en zo je weg naar de top te rommelen. Manipuleren is menselijk. Een vicepresident geeft toe: ‘Ik zwijg in alle toonaarden als ik mijn mensen onder controle wil houden. Dat maakt ze nerveus en angstig. Het kan me niet schelen dat ze dat vervelend vinden. Ik vind het leuk.’
Niets meer missen?
Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief
Wolven in schaapskleren
EI-toppers zijn sterren in emotionele manipulatie – en komen intussen over als sympathieke luisteraars. Het zijn wolven in schaapskleren.
De donkere kant van EI uit zich vooral als volgt:
- Anderen monitoren op emoties die je voor eigen strategische doeleinden kunt aanwenden
Met Emotionele Intelligentie begiftigde bazen kunnen bijvoorbeeld tijdelijk heel empathisch doen, alleen om hun ondergeschikten over een of andere streep te trekken. En andersom: ondergeschikten met EI checken de gemoedstoestand van hun baas voortdurend om erop in te tunen en zich zo op te werken. - Emoties verhullen of veinzen voor persoonlijk gewin
Mensen met een hoog EI zijn goede pokerspelers. Ze kunnen innerlijke beroering verbergen met een pokerface, overtuigend lachen terwijl ze een hopeloze hand uitspelen. Dit zou wel eens het succes van corporate criminelen als Bernie Madoff kunnen verklaren. - Emotioneel geladen communicatiestromen in de organisatie beheersen en manipuleren
Voor wie makkelijk ieders vertrouwen wint, is het een koud kunstje om een centrale rol te spelen op communicatievlak. Met alle voordelen van dien: je kunt kritiek of rivalen uitschakelen, positieve beoordelingen van medestanders aanmoedigen, je eigen ‘eerlijke’ reputatie oppoetsen. Ook ondergeschikten kunnen op communicatievlak macht uitoefenen over hun chef: ze kunnen verhullen wat de baas verkeerd doet of overdreven positief over de baas zijn. En wie dicht bij het vuur zit, kan strategisch commentaar leveren op rivalen.
Overal waar je zwaar belaste, hyperintelligente mensen bij elkaar zet om het onderste uit de kan te halen, wordt EI zowel in positieve als negatieve zin aangewend. Het is zaak dat leidinggevenden EI-misbruik leren herkennen. Bij anderen én bij zichzelf.
Bron: Management Trends
