Beste Nicoline,
Tegelijkertijd werkten we aan een boek bij dezelfde uitgever (Boom). Jij schreef ‘Chaordisch organiseren’, ik (samen met Harold, Jaap Jan en Mathieu) het boek ‘Rijnlands Organiseren’. Mijn eerste twee boeken: Niets nieuws onder de zon en andere toevalligheden (Strategie uit Chaos) en Inleiding in het Chaosdenken werden ruim 20 jaar geleden geschreven. Met o.a. Thijs Homan ‘werkten’ we in die tijd via het Chaosforum aan de ontwikkeling van het gedachtegoed en wat het kon betekenen voor het vakgebied organiseren/organisaties.
Thijs schrijft in jouw boek, voor mij is dat toevallig, het ‘woord vooraf’. Het leek ons al snel een goed idee met elkaar een openbare briefwisseling te starten over onze nieuwe boeken en de thema’s die we daarin aansnijden. We doen dat, hebben we afgesproken als chaoten: na stap 1, komt stap 1 c.q. we werken op basis van voortschrijdend inzicht. We zijn voorbereid op wat komen gaat, maar we kunnen het nog niet voorspellen. Eigenlijk zoals ‘het’ virus ook werkt en wij dat met onze lineaire logica eronder proberen te houden.
Thijs Homan legt in zijn voorwoord gelijk iets op tafel wat ertoe doet: je hebt een realiteit en je hebt taal om die realiteit betekenis te geven. We zijn inmiddels 40 jaar bezig om alles en nog wat benoemen met het zogenaamde managementdiscours. We gaan verpleeghuizen waar liefdevolle zorg wordt geleverd, maar zo te lijf met LEAN-projecten. Goed bedoeld, natuurlijk.
We gaan verpleeghuizen waar liefdevolle zorg wordt geleverd, maar zo te lijf met LEAN-projecten.
Wat mij altijd persoonlijk heeft geraakt: naar een plofkip kijken als een efficiënt input-output-model of dat wat de Belastingdienst (Toeslagen) 12 jaar lang deed. Mensen labelen via ‘slimme’ computers als fraudeur en vervolgens ‘harde’ targets bedenken om ze achter de broek te zitten en het geld terug te vorderen. Met de managerial bril waarmee men keek was er kennelijk niets mis mee. Men moedigde elkaar zelfs aan in dat gedrag. Allemaal goed bedoeld. Je hele denken en doen wordt erdoor bepaald.
Maar wat gebeurt er precies met jou en je gedrag als je taal gaat hanteren om diezelfde realiteit betekenis te geven die 180 graden haaks (ver-woorden) staat op dat alom ingeburgerde managementdiscours? Of wat gebeurt er als we de problemen die we in toenemende mate om ons heen zien dankzij het managementdiscours (bijv. gebrek aan menselijke maat) met nog meer managementdiscours gaan oplossen? Zijn jouw lezers bereid een taal toe te laten die 180 graden haaks staat op dat inmiddels vakkundig ingeslepen karrespoor? En zou het dan inderdaad zo zijn, dat ze jeuk krijgen aan hun paradigma?
Woorden uit de invoegstrook
Maar jij bent inlevend, … deel 1 van het boek is slechts de invoegstrook, complexiteit begrijpen, om in de andere delen op snelheid te komen. Even wat woorden uit die invoegstrook:.
- Je besteedt veel aandacht aan het verschil tussen gecompliceerd en complex. Kun je eens uitleggen waarom dat zo is en waarom dat zo van belang is om organisaties en hun gedrag te doorgronden?
- Je maakt ook een onderscheid tussen zelfsturing en zelforganisatie. Nu is het werken met teams nogal hip sinds Buurtzorg (opgericht in 2006). Hoe ziet volgens jou idealiter het gedrag eruit van een zelfsturend team en hoe van een zelforganiserend team?
- Andere mooie en relatief nieuwe taal die je introduceert zijn de begrippen holon en fractal. Wat zien we dan precies met die bril en hoe verhoudt zich dat tot een getekend organogram met top, middles en bottoms (de hark)?
Tenslotte; de inmiddels overleden artiest Prince (1958 -2016) had een album met de titel ‘Chaos & Disorder’ (1996). Wat wist Prince wat wij ook moeten weten? Ik verheug me op jouw brief over het ‘ver-woorden’!
Hartelijke groet,
