Onzekerheid is de enige nieuwe zekerheid voor organisaties. Kijk maar eens goed om je heen: razendsnelle technologische ontwikkelingen vinden plaats in een sterk veranderende sociaal-maatschappelijke context. We kunnen dit samenvatten als de VUCA-wereld, met Volatiel, Uncertain, Complex en Ambigu als trefwoorden. Grote maatschappelijke vraagstukken zijn het gevolg. Met volop risico’s én kansen, waarvoor we met onze organisaties (deel)oplossingen moeten zien te vinden. Dit vraagt niet meer om risicomanagement, maar juist om meer risicoleiderschap. Hoe ontwikkel je dat? Dat leg ik uit in een serie blogs met in totaal zeven tips. In dit blog Tip 2: Zorg voor scherpe ambities en doelen.
Wat wil je eigenlijk?
De werkdefinitie voor het begrip ‘risico’, die ik in de praktijk hanteer en die meestal goed valt, is die met de relatie tussen onzekerheid en doelen. De definitie van een risico is een onzekere gebeurtenis met oorzaken, een kans van optreden en effecten op doelen. Met andere woorden: zonder doelen geen risico, of juist een enorm risico. Want zonder doelen ben je stuurloos en daarmee weerloos overgeleverd aan de onvoorspelbare grillen van de VUCA-wereld. Dat kan natuurlijk een keuze zijn, hoewel de meeste mensen die niet bewust maken. Met het voor scherpe ambities en doelen zorgen bedoel ik dan ook helderheid creëren in wat je wilt, welke richting je kiest en daarmee eveneens in wat je niet wilt. Dit is van toepassing op organisaties, divisies, afdelingen, programma’s, projecten, teams en individuele managers en professionals. Soms kunnen doelen SMART worden gemaakt: specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. Soms kan dat niet, wat niet betekent dat het dus geen relevant doel is en dat er dus geen risico’s mee gemoeid zijn.Tip 2: Zorg voor scherpe ambities en doelen
De concrete tip die hieruit voortkomt: voer gesprekken over risico’s altijd in samenhang met doelen. In de praktijk blijkt dan vaak dat die doelen – in de breedste betekenis van het woord – onvoldoende bekend, helder, of geaccepteerd zijn bij de betrokkenen. Met als consequentie dat dan ook de risico’s vaag blijven, evenals de classificatie ervan, evenals de mogelijkheden om er daadwerkelijk al dan niets iets aan te (moeten) doen. Risicoleiderschap betekent dus altijd de bedoeling helder hebben. Meer weten over risicoleiderschap? Ga dan naar het overzichtsartikel: Risicoleiderschap: waarom, wat en hoe? Meer weten over risicogestuurd werken? Ga dan naar het whitepaper Risico is geen probleem.
