Het Wintercamp is een jaarlijkse ontmoeting tussen kwaliteitskundigen en wordt georganiseerd door de Dutch Academy for Quality. Doel van een Wintercamp is om een thema uit te diepen en het vakgebied zinvol te ontwikkelen. Eind januari verzamelden 21 deelnemers zich voor het 12e Wintercamp. Maud Notten was erbij en doet verslag.
Mijn eerste Wintercamp was een bijzondere ervaring. Samen met oud-hoofdredacteur Marjan Hoogendijk reisde ik naar het Brabantse Schaijk, waar het Wintercamp plaatsvond. Op de deelnemerslijst had ik een aantal bekende namen gezien, sommigen kende ik alleen ‘online’, of waren mij bekend omdat ze een artikel hadden geschreven voor Sigma. Arend Oosterhoorn had voor de 12e keer op voortreffelijke wijze de locatie, logistiek en operationele kant van het Wintercamp georganiseerd.
Ik was benieuwd wat me te wachten stond. Aanvankelijk voelde ik mij een vreemde eend in de bijt, ik ben immers geen kwaliteitskundige van huis uit, was mijn opvatting. ‘Dat is bijna niemand hier’, antwoordde Cathy Snel in een van de eerste gesprekken. Dat was zowel een eye-opener als een opsteker. Ik bleek meer te kunnen bijdragen dan ik dacht.
Een van de doelen van het Wintercamp is associatief en creatief denken stimuleren. Dat kun je niet alleen, daar heb je mensen voor nodig, zei Teun Hardjono bij de opening op woensdagavond. ‘Wie hier is, moest hier zijn’.
After Midnight
Het thema van het Wintercamp is ‘After Midnight’. Het thema komt voort uit het vorige wintercamp. Daar werd het moment van midnight ingebracht aan de hand van het model van Eddie Obeng, het moment dat de ontwikkelingen sneller gaan dan ons traditionele leerpoces bij kan houden.
Data worden door iedereen en overal verzameld. Het was vaak de core business van de kwaliteitsmanager, maar data worden nu ook door anderen verzameld, verwerkt en geduid. Wat betekent dit voor de kwaliteitsmanager? Hoort het nog wel binnen zijn takenpakket, hoe gaan we ons verhouden tot de nieuwe realiteit?
Het was vaak de core business van de kwaliteitsmanager, maar data worden nu ook door anderen verzameld, verwerkt en geduid. Wat betekent dit voor de kwaliteitsmanager?
After Midnight: we beginnen in het donker en hopen dat het anders licht wordt, legde Arnold Roozendaal uit. Later zal blijken dat de één After Midnight ziet als donkerte, zoekende zijn, vragend; de ander ervaart het als een nieuw begin, het begin van een nieuwe dag, als een kans.
The Road Ahead
Het Wintercamp-lied begint ietwat omineus, we krijgen alleen de eerste paar regels te horen. ‘The road ahead is empty, it’s paved, with miles of the unknown…’  Het lied wordt telkens bij het begin en aan het eind van de dag beluisterd en elke keer ietsje langer. Het heeft effect: elke keer als ik het lied hoor, krijgt het meer en meer betekenis.
Storytelling
De eerste dag beginnen we in kleine groepen. Middels storytelling vertellen we elkaar over het symbool dat we hebben meegenomen. Ik had mijn hoofd gebroken over wat ik zou meenemen. Data, ze zijn overal, maar wat en hoe neem ik het mee als symbool van het thema? Het antwoord lag natuurlijk dichterbij dan ik dacht. Ik nam een grote verzameling data mee van Google Analytics en een artikel dat ik kort daarvoor op SigmaOnline had gepubliceerd over De Nieuwe Kwaliteitsprofessional.
Welke data zijn nodig om in deze wereld te overleven? Alles is turbulent, hoe vind ik mijn weg?
Rode draad van de verhalen die wel elkaar over het symbool vertelden is dat data overal zijn, we verzamelen veel data, maar wat we ermee (moeten) doen is nog vaak onduidelijk. Welke data ga ik gebruiken? Welke data zijn nodig om in deze wereld te overleven? Alles is turbulent, hoe vind ik mijn weg?
Questions concerning Technology
Donderdagmiddag brengt Ben van Lier ons een bezoek. In hoog tempo vertelt hij ons over de wereld om ons heen, ‘Questions concerning Technology’, zo heet zijn presentatie. En vragen zijn er volop. Interessant, opwindend en angstaanjagend tegelijkertijd. De meeste ontwikkelingen die hij schetst zijn geen toekomstmuziek: ze gebeuren al, nu en hier en overal.
De meeste ontwikkelingen die Ben van Lier schetst zijn geen toekomstmuziek: ze gebeuren al, nu en hier en overal.
Ben van Lier: ‘Technologie past zich niet aan ons aan, maar groeit over ons heen. Met het Internet of Things is alles met elkaar verbonden. Deze onderlinge verbondenheid creëert ook complexiteit. Is het terug te leiden tot de afzonderlijke delen? De schaal waarop dit plaatsvindt, hebben wij nog nooit meegemaakt. Onze traditionele wetenschap kan dit niet meer verklaren. Onze aanname dat de machines onder ons gezag staan, moeten we grondig herzien. We moeten nadenken over onszelf, over wie wij zijn in een onderling verbonden wereld.’
Wat betekent dit voor kwaliteitsprofessionals? Daarover gaan de gesprekken met de groep van het Wintercamp. De grote uitdagingen zijn leren leven met de vragen van deze tijd. Wij zijn (onder)zoekende professionals. Hoe zorgen we ervoor dat we aansluiten bij een datagedreven samenleving? Hoe verbeteren we onze processen met zoveel meer data? Hoe creëren we de condities om ervaringen uit het verleden te gebruiken voor de wereld van morgen?
Verwarring
Op vrijdag gaan we verder in onze kleine groepjes over de betekenis van het thema voor ons werk, het vakgebied van de kwaliteitskunde en voor ons persoonlijk. De discussies worden soms wat feller. Het is duidelijk dat niet iedereen hetzelfde beeld heeft van wat kwaliteitskunde nou eigenlijk precies inhoudt. Het brengt mij in verwarring, ik dacht dat ik het een beetje begreep waar het allemaal over ging, maar het lijkt alsof getornd wordt aan alles wat ik meende te weten en te begrijpen. Tot hilariteit van de groep.
Het is duidelijk dat niet iedereen hetzelfde beeld heeft van wat kwaliteitskunde nou eigenlijk precies inhoudt. Het brengt mij in verwarring, tot hilariteit van de groep.
Toegift
Tijdens het gehele Wintercamp heb ik genoteerd wat er in de verschillende gesprekken werd gezegd over de rollen van een kwaliteitsmanager. De kwaliteitsprofessional:
- houdt zich bezig met bedrijfsvoering; pas als dat op orde is, kan hij zich met andere zaken bezig houden
- zegt wat niemand wil horen, soms met een kwinkslag, soms met een hand op de schouder
- houdt een spiegel voor
- is in staat om het geheel te overzien
- heeft geen functie, maar een functionaliteit
- kan luisteren en aanvoelen
- moet data-analyses kunnen (laten) uitvoeren
- herkent kwaliteitsprincipes, bijv aandacht voor verspilling, kan feitelijke onderbouwing geven
- is in staat tot persoonlijk leiderschap en eigenaarschap
The Road Ahead
Het concept van het Wintercamp is een mooie manier om met gelijkgestemden na te denken over het kwaliteitsvak. Het brengt je verder in je denken over het vakgebied en de invloed van de actualiteit. De gesprekken zijn leerzaam en inspirerend, de persoonlijke contacten heel waardevol.
‘Het Wintercamp gaat om het creëren van omstandigheden waaronder dingen kunnen gebeuren’, zei Teun tot slot. ‘Het brengt optimisme en energie om door te gaan.’ En eindelijk horen we het Wintercamp-lied ‘The Road Ahead’ helemaal tot aan het eind.
Door Maud Notten, hoofdredacteur van Sigma en freelance tekstschrijver en redacteur.Â
