Vrijwel niemand is vandaag opgestaan met de gedachte ‘ik ga vandaag het leven van mijn collega verzieken’. Toch zijn de cijfers van ongewenst gedrag schrikbarend hoog. Wat maakt dat de één de ander een kunstgebit wil slaan of bewust informatie achterhoudt om een collega buiten te sluiten?
Omstandigheden belangrijk
De oorzaak ligt niet per definitie in het karakter van degene die ongewenst gedrag vertoont, eerder in de omstandigheden waarin die persoon zich bevindt. Macht, en de invloed van macht in het bijzonder, is een grote bron van wat uiteindelijk als ongewenst gedrag wordt betiteld. De leidinggevende of collega met macht in positie, relaties, kennis, leeftijd of vaardigheden kan zijn macht inzetten en draaien aan knoppen die van invloed zijn op de ander.
Sociale onveiligheid is complex. De fundamentele oorzaken die eraan ten grondslag liggen dat ongewenste gedragingen opkomen en ook voort kunnen duren, liggen in processen en krachten die niet altijd bewust en zichtbaar zijn.
Condities die bijdragen aan onveiligheid
Dit zijn enkele condities die bijdragen aan onveilige werkomgevingen:
- Hoge werkdruk voor medewerkers
Soms wordt de werkdruk verhoogd door bezuinigingen, het wegvallen van collega’s door ziekte of door slecht management. De druk leidt tot spanningen en ongewenste gedragingen. - Autonomie van werknemers
De mate waarin medewerkers zelf invulling aan hun werkzaamheden kunnen geven, is van invloed op het gedrag, waaronder ongewenst gedrag. - Stijl van leidinggeven. Macht en afhankelijkheidsrelaties.
De stijl van de leidinggevende werkt als voorbeeld van hoe medewerkers met elkaar omgaan. Bij een autoritaire stijl ligt intimiderend gedrag op de loer, bij een laissez-faire stijl is er ook ruimte voor pestgedrag. - Werken buiten kantoor(tijden)
Buiten kantoor en buiten kantoortijden gelden vaak andere gedragsnormen. Medewerkers zijn wat losser, de sfeer is wat amicaler en de kans op grensoverschrijdend gedrag neemt toe. - Vage taakomschrijving
Onduidelijkheid over de taak van een medewerker vormt een voedingsbodem voor pestgedrag en kan leiden tot conflicten. - Niet transparant
Reorganisaties waarbij er weinig transparantie bestaat over de te varen koers, de consequenties voor medewerkers of waar ze niet bij betrokken worden, leiden tot onzekerheid en tot ongewenst gedrag. - Werk-privébalans
Collega’s die ook in de privécontext veel met elkaar omgaan, kunnen elkaar onbedoeld tijdens het werk meer steunen, waardoor andere collega’s zich achtergesteld voelen. - Werkomstandigheden
Het gebouw en de inrichting zijn eveneens van invloed op het werkklimaat. Geluid en temperatuur zijn van invloed op het welzijn en gedrag van medewerkers, net als gesloten, open of glazen ruimtes.
Boom Management heeft ook een collegereeks Psychologische Veiligheid. Klik hier voor meer informatie en aanmelden >>>
Bron: Het waait niet vanzelf over
Door: Natasja van Schaik
