Veranderen doe je in ‘het ondertussen’. Veranderen… doe je in drieën. Maar in het Westen niet.
Op deze foto zie je een Ndembu jongen die een inwijdingsritueel ondergaat van jongen naar volwassen man. Na zijn kindertijd volgt een periode van een paar maanden van groepsleren op een afgelegen plek in het woud, ‘de liminale fase’. Vervolgens keert hij terug in zijn dorp in een nieuwe rol.
Overgangsrituelen met drie stappen
In het Westen veranderen we in tweeën. Van oud naar nieuw, van Ist naar Soll, van huidige naar gewenste situatie. Op de meeste plekken op aarde wordt in drie stappen veranderd. Overal ter wereld geven mensen vorm aan transformatie en verandering door middel van rites de passages. Overgangsrituelen om verandering goed te laten verlopen.
Rites de passages kennen drie fasen:
- separatie of vernietiging van het oude;
- liminaliteit of ‘het ondertussen’;
- reïntegratie.
Ongekende kracht van de linimale fase
De liminale fase heeft ongekende kracht. Het is in deze fase dat mensen verward zijn door het ontbreken van culturele kaders en sociale positie. Het is juist ook dan, dat dialoog en verandering een optimale bedding hebben. Bij reorganisatie in onze westerse organisaties maken we relatief weinig gebruik van de kracht van de liminale fase.
We lijken in twee stappen te willen veranderen in plaats van in drie fases. In plaats van de liminale fase te benutten en te rekken, verkorten we die graag. We streven te snel naar duidelijkheid en nieuwe structuur. De uitdaging ligt juist in het begeleiden van de onzekerheid van de liminale fase. Het is de fase waarin mensen optimaal open staan voor nieuwe duiding en boodschappen en snel kunnen leren.
Meer informatie: boek De Corporate Tribe
