Had dat maar met jouw eerste baas gedaan
Ah, de baas. We hebben er allemaal mee te maken, en vaak hebben we ook wel eens het gevoel dat we beter met ze om moeten gaan. Maar dat is niet altijd makkelijk. Uit ons eigen verleden herinneren we verhalen over die directeur-generaal met de vier stempels op zijn bureau: “Wie heeft dit gedaan?”, “Wie is hiervoor verantwoordelijk?”, “Waarom wist ik dit niet?” en “Hoe heeft dit kunnen gebeuren?” Of de directeur die zijn secretaresse vroeg om 15 minuten eerder op kantoor te zijn, zodat alles al klaarstond voor zijn glorieuze entree. Tja, die waren misschien niet de makkelijkste om mee te werken. Maar gelukkig is de wereld van de overheid de afgelopen jaren flink veranderd en kun je wel in gesprek gaan.
Verschuiving in leiderschap
Waar vroeger hiërarchie en autoriteit de boventoon voerden, zien we nu een verschuiving naar een meer egalitaire en coachende stijl van leiderschap. Hogere ambtenaren zijn ook maar mensen en moeten zich aan de regels houden, en medewerkers worden steeds mondiger. Maar ondanks deze veranderingen blijft het klagen over leidinggevenden een populaire sport. Wat veel medewerkers zich niet realiseren, is dat ze zelf een grote rol kunnen spelen in het verbeteren van deze relaties. Het idee dat management niet alleen van boven naar beneden, maar ook van onder naar boven werkt, is nog niet overal doorgedrongen.
Een goede relatie met je leidinggevende is cruciaal voor je eigen succes en voor de organisatie als geheel. Het begint met reflectie: hoe ga je met je leidinggevenden om en wat verwacht je van hen? Een complimentje hier en daar kan echt wonderen doen! En vergeet niet om af en toe op hun mentale en fysieke gezondheid te letten. Misschien heeft je baas wel een stressballetje nodig…
Maar een meer structurele benadering is nog beter. Om de interactie met je leidinggevende effectief te managen moet je eerst je doelstellingen bepalen: wat wil je bij je leidinggevende bereiken en hoe zou deze je daarbij kunnen helpen. Stel jezelf daarna de vragen: wat voor type leidinggevende heb ik en wat motiveert hem of haar?
Opties voor de leidinggevende
Voor wat betreft het type leidinggevende zijn er verschillende opties. Zo is er de competente leidinggevende: Dit zijn de sterren onder de bazen. Ze zijn ervaren en inspirerend en staan open voor feedback. Samenwerken met deze leidinggevende is een feestje. Als je iets minder geluk hebt heb je een nog niet zo competente leidinggevende; vaak nieuw en in de leer. Ze maken nog geen grote fouten, maar kunnen wel wat ondersteuning gebruiken. Wees hun gids in de organisatie! Iets erger is de structureel niet zo competente leidinggevende; deze leidinggevende maakt soms evidente fouten en kan schadelijk gedrag vertonen, maar wil meestal wel verbeteren en staat open voor kritiek. En als je echt pech hebt, heb je te maken met een totaal incompetente leidinggevende; een echte uitdaging! Deze leidinggevende kan de organisatie in de problemen brengen. Dat geeft jou een grote verantwoordelijkheid. Feedback geven is hier een kunst op zich, maar noodzakelijk.
Voor wat betreft de motivatie kun je je verdiepen in de beweegredenen van je leidinggevende: Iedereen heeft zo zijn eigen motivaties. Door te begrijpen wat je baas motiveert, kun je effectiever communiceren. Denk aan betrokkenheid bij de zaak, onzekerheid over het eigen functioneren, superioriteitsgevoel en status (ofwel de BOSS-motivaties). Uiteindelijk weet je dan of je een onzekere incompetente baas hebt, een op status beluste competente baas, enzovoort.
Aansturen van je baas
Gewapend met dit inzicht kan het aansturen van je baas beginnen, via:
- Takenmanagement: Maak duidelijke afspraken over taken en planning.
- Ondersteuning: Doe aan teambuilding, geef complimenten, en gebruik functioneringsgesprekken voor wederzijdse feedback.
- Stressmanagement: Let op de werkdruk van je baas en bied hulp aan als nodig.
- Tijdmanagement: Hou rekening met drukke tijden van je leidinggevende en informeer hem of haar tijdig over belangrijke zaken.
- Informatiemanagement. Doe aan kennismanagement op een manier dat je leidinggevende er ook wat aan heeft .
- Riskmanagement: Breng je leidinggevende op de hoogte van risicovolle zaken. Voorkom verrassingen!
Als je de beginletters van dit alles bij elkaar neemt krijg je: “to stir the boss”, onze aanpak voor het aansturen van je baas. Door deze aanpak toe te passen, leg je een stevige basis voor een goede relatie met je leidinggevende. In ons boek “Leidinggeven bij de overheid. Had jouw baas dit maar gelezen” gaan we nog dieper in op hoe je je manager kunt managen. Dus waar wacht je nog op? Het is tijd om je baas aan te sturen met jouw eigen geweldige management-skills!
Door: Fred Lafeber, Karel van Oosterom
