De verkiezingsuitslag biedt een mooie casus om de paradigma’s over kwaliteit te toetsen. Teun Hardjono en Everard van Kemenade schrijven momenteel een boek over kwaliteitsparadigma’s. De bekende ‘scholen van kwaliteit’ willen ze vervangen door ‘paradigma’s van kwaliteit’.
De verkiezingen zijn voorbij en de analyses die van de verkiezingsuitslag zijn een mooie casus om te kijken naar onze ideeën over paradigma’s met betrekking tot kwaliteit. Everard van Kemenade en ik zijn inmiddels een heel eind op streek met het schrijven van een boekje hierover en het lijkt erop dat het ons gaat lukken nog voor de zomer het manuscript bij Vakmedianet in te leveren.
Kwaliteit als entiteit
We zijn tot de conclusie gekomen dat het beter is om het over paradigma’s te hebben in plaats van scholen, zoals eerder werd gedaan. Uiteraard wijden we een hoofdstuk aan de onderbouwing hiervan.
We zijn tot de conclusie gekomen dat het beter is om het over paradigma’s te hebben in plaats van scholen.
Ook hebben we andere, naar ons idee betere, namen bedacht. Nog altijd hanteren we het uitgangspunt dat ‘kwaliteit de hoedanigheid van een entiteit is’. Het moet dus mogelijk zijn iets over de kwaliteit van de verkiezingsuitslag te zeggen. Het is onmiskenbaar een entiteit en het is even onmiskenbaar te beschrijven kenmerken.
Empirie-paradigma
Als we de uitslag vanuit het empirie paradigma benaderen dan zien we aantallen, verdelingen over de partijen, verdeling van de kiezers naar groepen, man/vrouwverdeling, hoogopgeleid/laagopgeleid enz.. We kunnen de opkomst berekenen, de kans op telfouten en een uitspraak over de representativiteit. We nemen de feiten waar, zonder er een waarde oordeel aan te verbinden. Het empirie paradigma laat ons dus heel veel zien.
We nemen de feiten waar, zonder er een waarde oordeel aan te verbinden. Het empirie paradigma laat ons dus heel veel zien.
Referentie-paradigma
Als we uitgaan van wat we eerst de normatieve school noemen, maar vanaf nu het referentie-paradigma zullen noemen, dan zullen we eerst een uitgangspunt moeten benoemen. Bijvoorbeeld links-rechts, confessioneel-niet confessioneel, gevestigde partijen en nieuwkomer, goed en verkeerd populisme enz.. Ook nu komen we met getallen en percentages, maar die krijgen meteen ook een duiding en afhankelijk van het standpunt dat met hanteert, tot een mening.
Als we uitgaan van het referentie-paradigma, dan zullen we eerst een uitgangspunt moeten benoemen.
Emergentie-paradigma
Gaan we uit van uit van het emergentie paradigma, dan schorten we onze mening eerst nog op en proberen we er achter te komen wat nu precies de achtergrond en betekenis van de uitslag is. Mogelijk zullen er later, als we ook de effecten gaan zien, nog weer nieuwe opdoemen. In ieder geval zullen we zoveel mogelijk onderzoeksmethoden moeten toepassen en al op voorhand moeten accepteren dat een absoluut en definitief oordeel niet te vellen is. We kunnen niet veel anders dan kritisch blijven volgen en waar nog nodig onze mening bijstellen.
Gaan we uit van uit van het emergentie paradigma, dan schorten we onze mening eerst nog op en proberen we er achter te komen wat nu precies de achtergrond en betekenis van de uitslag is.
Reflectief paradigma
Het reflectief paradigma zet de verkiezingsuitslag weer in een geheel ander daglicht. Dit paradigma nodigt uit over de uitslag te filosoferen en ons af te vragen wat we er nu echt zelf van vinden. Waarom zijn we blij of teleurgesteld, waarom boezemt hij ons angst in, of juist hoop en optimisme, waarom wordt ons wereldbeeld zwarter of juist lichter, waarom geeft hij ons een gevoel van verbondenheid of juist een gevoel van in de steek gelaten te worden?
Het reflectief paradigma nodigt uit over de uitslag te filosoferen.
Aanvullend
Kortom, ook een entiteit als een verkiezingsuitslag is vanuit verschillende paradigma’s te benaderen. Het een is niet beter dan de ander. Sterker nog: ze vullen elkaar aan en het is de context die bepaalt welk paradigma we voorop willen zetten.
Met DeGoudseSchool kies ik voor het voorop stellen van het emergentie paradigma. Simpelweg omdat de andere paradigma’s al veel aandacht krijgen en omdat het in deze tijden van verandering misschien niet verkeerd is oren en ogen open te zetten en hart en verstand zijn werk te laten doen. Overtuigd van het feit dat het misschien allemaal anders zal blijken te zijn, dan je nu denkt.
Teun Hardjono
Leestip:
Europa heruitvinden
De cyclische ontwikkeling van Europa vanuit een bedrijfskundig model
door Teun W. Hardjono en Hubert Beusmans
