In veel organisaties winnen ‘de systemen’ het nog altijd van ‘de mensen’. En dat terwijl niemand daar gelukkig mee is.
Kees Tillema geeft in ‘Van cijfers naar waarden’ handreikingen om deze ongewilde en onproductieve situatie te doorbreken. Het boek is genomineerd voor het Managementboek van het Jaar 2014.
Hoe geven we de leefwereld van de klant en de medewerker een plaats in onze organisatie naast de klassieke systemen voor management & control (MAC)? Met die vraag worstelen op dit moment heel wat ondernemingen. Een neurotische spagaat, noemt bedrijfskundige en managementadviseur Tillema (zie foto) het, en die spagaat wil hij graag oplossen. Hij laat zien hoe het vakgebied management & control de stap kan maken van redeneren vanuit het eigen vakgebied (inside out) naar een outside in manier van werken; van het leveren van sturingsinformatie voor anderen naar beheersvormen voor zelfmanagement, en van behoudzucht naar nieuwsgierigheid en veranderingsgezindheid.
Vier bewegingen en twee mensbeelden
In de snel veranderende wereldwijde economie zijn momenteel vier elementaire bewegingen aan de gang, zegt Tillema:
– van controle naar vertrouwen
– van robuust en vaste structuren naar flexibel en wisselende verbanden
– van optimalisatie en efficiency naar innovatie en effectiviteit.
– van economische winst naar meervoudige opbrengsten.
Voor alle duidelijkheid: de ene kant van de beweging is niet beter of slechter dan de andere. Organisaties zijn voortdurend in beweging en daarmee ook op zoek naar balans.
Daar doorheen spelen twee mensbeelden een cruciale rol. Aan de ene kant de economische mens – een calculerend wezen dat vooral gericht is op zijn eigen belangen en dat zich thuis voelt bij het Angelsaksische model. Aan de andere kant de sociale mens – iemand die gedreven wordt door de innerlijke wens te excelleren en die zich verbonden voelt met het Rijnlands organisatiemodel.
Waar in de ‘oude’ opvatting van MAC de economie de boventoon voerde, is er in de huidige omstandigheden een synthese nodig tussen (belangen van) de economische en de sociale mens.
Bouwstenen
Tillema’s boek heeft als tweede ondertitel: 24 bouwstenen voor accounting & control. Die bouwstenen koppelt de auteur aan de verschillende functies van MAC: plannen, beheersen, verantwoorden en verbeteren en vernieuwen. Hiermee krijgt de lezer concrete, down-to-earth adviezen voor de praktijk.
Zo staat bij plannen als bouwsteen:
Ontwikkel plannen aan de hand van een zorgvuldige analyse van bestaande patronen en toon aan dat de plannen de gewenste patronen zullen versterken en de ongewenste zullen reduceren of elimineren.
En bij verantwoorden:
Toon de verbanden die bestaan tussen de verantwoordelijkheid die gegeven wordt en de verantwoordelijkheid die genomen wordt. Wees helder over de verschillen.
Behalve de praktische aanwijzingen bevat Van cijfers naar waarden ook een aantal herkenbare en actuele voorbeelden om de theorie te illustreren.
Bron: Kees Tillema: Van cijfers naar waarden. De nieuwe realiteit voor management, accounting & control.
Meer over het Managementboek van het Jaar 2014.
Tip: Luister naar Kees Tillema op de 24e Nationale Controllersdag.
